تحقیق در مورد حضرت آدم
حضرت آدم و آفرينش او
آدم از كلمه اديم گرفته شده به معناي آفريده شده از سطح زمين
نام حضرت آدم (ع) در9 سوره و 25 آيه قرآن كريم ذكر شده است . پس از آفرينش ساير موجودات ،حكمت الهي اقتضا نمود كه اشرف مخلوقاتش را بيافريند . موجودي كه نماينده او و صفات او بوده ، مقامش برتر از فرشتگان باشد . به همين منظور خداوند و … به فرشتگان فرمود من در زمين جانشيني قرار ميدهم . فرشتگان عرض كردندآيا كساني را در زمين قرار مي دهي كه فساد و خونريزي كنند در حالي كه ما ترا تسبيح و تقديس مي كنيم . خداوند فرمود : من چيزي ( از اسرار خلقت بشر ) مي دانم كه شما نمي دانيد »[1] فرشتگان گفتند اي خداي پاك و منزه ما جز آنچه تو به ما تعليم فرمودي نمي توانيم و تو دانا و حكيمي »[2] مُفسران گفتند كه چون خالق منّان خواست بشر را بيافريند ، به مقربان بارگاه ربوبي فرمان داد از عنصر خاك سُلاله و خلاصه اي تهيه كنند .
خواوند در حين آفرينش ، به زمين خطاب كرد كه در قصد آنم تا از تو مخلوقي بيافرينم ، گروهي از آن اطاعت من مي كنند وجمعي عصيان مي ورزند ، پيروان و مطيعان داخل بهشت خواهند شد و متخلفان به آتش دوزخ خواهند سوخت . آنگاه به جبرئيل خطاب كرد از تمام روي زمين ومواد وعناصر مشتي بگير و بياور اما چون جبرئيل به قصد اين كار آمد ، خاك به او گفت پناه مي برم به خدا كه بيمناكم از مخلوقي كه آفريده شود و عصيان نمايد . آنگاه خداوند به ميكائيل اين مأموريت را داد . او نيز دست خالي بازگشت تا اينكه سرانجام عزرائيل مأمور شد به طور حتم خاك را بياورد و از مشتيخاك برگرفت . پس از چهل صباح ، از سلاله خاك كه شامل تمام خواص و الوان بوده ، پيكره آدم عجين و خمير گرديد و موجب شگفتي فرشتگان شد . اين پيكره در آستان بهشت بود تا نفخه روح الهي برآن دميده شد [3]
سرپيچي شيطان از سجده بر آدم (ع)
هنگامي كه مراحل خلقت آدم (ع) سپري شد و زمان اجراي فرمان الهي فرا رسيد ، تمام فرشتگان امر خداوند را پذيرفتند ولي شيطان با دستور حق مخالفت كرد و از سجده كردن خودداري نمود . سجده ملائكه بر آدم (ع) بر وَجهِ اكرام و تعظيم شأن و تقدّم او بر آنها بود و اين طور بود كه آدم (ع) را براي آنها قبله قَرار داد شيطان كه از طايفة جن بود ولي به دليل عبادت چند هزار ساله اش ملائكه او را از خود مي دانستند ، از فرمان الهي سرپيچي كرد ، چنان كه قرآن مي فرمايد : « خداي متعال به او فرمود چه چيز ترا مانع از سجدة آدم شد كه چون ترا امر كردم نافرماني كردي پاسخ داد كه من از او برترم مرا از آتش و او را از خاك آفريده اي » خدا به شيطان فرمود از اين مقام فرود آي كه ترا نَرسد كه بزرگي و نخوت ورزي بيرون شو كه تواز زمرة پست ترين فرومايگاني[4] شيطان كه ديد ديگر راه نجاتي برايش نمانده به مهر و رأفت پروردگار پناه برد و « گفت پروردگارا پس به من تا خلايق ( در روز قيامت ) برانگيخته ميشود مهلت يد » و « خدا فرمود البته مهلت خواهي داشت »[5] چون شيطان دانست و يقين كرد كه در امان است بار ديگر گفت: «چون مرا گمراه كردي من نيز بندگانت را از راه راست كه آئين تو است گمراه گردانم » . « آنگاه ازپيشروي و پشت سر و از راست و چپ آنان در مي آيم تا بيشتر آنان شكر نعمت را به جاي نياورند .» « و خدا به شيطان گفت از اين جا بيرون برو كه تو از درگاه ما رانده شدي دوزخ را براي تو و هر كس از فرزندان آدم (ع) كه از تو پيروي كند پر خواهم كرد .» « و هرگز ترا بر بندگان با خلوص من تسلط نخواهند بود ليكن اقتدار تو بر مردم نادان گمراهيِ است كه پيروتو شوند.»
خلقت حوا و وجه تسمية او
پس از خلقت آدم (ع) ، حكمت الهي اقتضي نمود همسري برايش بيافريند . در روايتي آمده است كه چون آدم (ع) وارد بهشت شد ، از تنهايي وحشت نمود ، زيرا همدم و مونسي نداشت . خداوند خواب را بر او مسلط كرد . آدم به خواب رفت ، پاسي گذشت و چون بيدار شد زني را ديد لباس حوريه پوشيده و سر او را به دامن گرفت و پرسيد تو كيستي ؟ زن پاسخ داد نام من حواست . بدان جهت كه از موجودي زنده وَحَيّ آفريده شدم . به عبارتي خداوند متعال حوا را از زيادي همان گلي كه آدم (ع) را از آن خلق فرمود بود ، خلق كرد و جان و روح در كالبدش دميد و همانند خود آدم (ع) خلقتش را كامل گردانيد .
روايتي از امِيرالمومنين علي (ع) است كه فرمودند : حضرت آدم (ع) را به اين جهت آدم گويند كه از اديم زمين يعني سطح زمين آفريده شده است و جبرئيل آمد از چهار طينت و چهار رنگ و چهار آب آورد و از مجموع اين آب و خاك آدم (ع) را خداوند آفريد . اما حوا را بري اين حوا گفتند كه از مخلوق زنده و نَفس خود آدم (ع) خلق شد و او را حوا از حِيّ گفتند . به هر صورت با خلقت آدم ، آدم (ع) احساس آرامش و سكونتي در دل خود كرد و از دلهره تنهايي رهايي يافت . اما احتياج
[1] سورة بقره، آيه 30
[2] سوره بقره ، آيه 32
[3] تاريخ انبيا، تاليف حسين عمادزاده، ج 1، ص 83 و 82.
[4] سورة اعراف، آيات 12 و 13
[5] سورة اعراف، ايات 14 و 15
تحقیق در مورد حضرت آدم