مقاله ارائه روشي براي اولويت بندي صنايع ايران بر مبناي قابليت بازارسازي بين المللي و تجارت الكترونيك
چكيده
موفقيت در راهبرد جهش صادراتي مستلزم شناسايي تحولات جهشي نظير تجارت الكترونيكي در عرصه تجارت بين‌الملل است. توسعه تجارت الكترونيكي مستلزم سرمايه‌گذاري در توسعه زيرساخت‌هاي مربوط به آن، در كشور است، لذا تعيين اولويت‌هاي سرمايه‌گذاري در اين راستا از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردار است. مقاله حاضر با هدف تسهيل امر توسعه تجارت الكترونيكي و به منظور اولويت‌بندي زمينه‌هاي سرمايه‌گذاري، اقدام به تبيين مدلي نموده است كه در آن صنايع مختلف از نظر قابليت بازارسازي بين‌المللي در تجارت الكترونيكي، اولويت‌بندي مي‌شوند. از جمله نتايج حاصل از تحقيق حاضر، اولويت‌بندي صنايع با ISIC چهار رقمي و دو رقمي مي‌باشد. تعيين راهبردهايي كه بتوان با استفاده از آن، زمينه موفقيت صنايع در بازارسازي بين‌المللي در تجارت الكترونيكي را افزايش داد، از ديگر نتايج ارائه شده در اين مقاله، مي‌باشد.
مقدمه
شرايط حاكم بر محيط تجارت بين‌الملل و موقعيت كشور ايران در اين محيط، نمايانگر لزوم حركتي سريع و شتابان در جهت جهش صادراتي است ]5[. دستيابي به جهش صادراتي، مستلزم شناخت تغييرات و پيشرفت‌هاي جهشي در عرصه تجارت بين‌الملل است. در اين راستا، تجارت الكترونيكي يا كسب وكار الكترونيكي بين سازمان‌ها[1]، و يا بين سازمان و فرد[2]، چه در سطح ملي و چه در سطح بين‌المللي ]6[، از تحولات و پيشرفت‌هاي انقلابي است كه بايد مدنظر قرار گيرد. تسهيل تجاري و ديگر مزاياي رقابتي حاصل از بهره‌برداري از اين پديده جديد – كه عملاً برخي از كشورها را در شرايطي رقابتي به پيش‌برده است – نمايانگر لزوم سرمايه‌گذاري قابل توجه در تأمين زيرساخت‌ها و بسترهاي مناسب براي توسعه تجارت الكترونيكي است.
با توجه به محدوديت منابع مالي و سرمايه‌اي حاكم برافتصاد كشور، برنامه‌ريزي صحيح جهت هر چه كاراتر كردن سرمايه‌گذاري‌هاي مذكور، از جمله مهمترين اقداماتي است كه بايد توسط مسئولين اقتصادي كشور صورت پذيرد. لذا، ارزيابي قابليت بازدهي اين نوع سرمايه‌گذاري‌ها، اقدامي مؤثر در بودجه‌بندي سرمايه‌اي به منظور طراحي زيرساخت‌هاي تجارت الكترونيكي به حساب مي‌آيد.
سرمايه‌گذاري در توسعه زيربناي تجارت الكترونيكي براي صنايعي كه مزيت نسبي آنها براي كشور تأمين نشده است، بازده لازم را به همراه نخواهد داشت. از طرفي توسعه زيرساخت‌هاي لازم براي صادرات الكترونيكي محصولات صنايعي كه توسعه بازا ر و بازارسازي براي آنها در قالب تجارت الكترونيكي ضعيف باشد، بازده مناسب براي سرمايه‌گذاري را به دنبال نمي‌آورد.
لذا، با توجه به اهميت موضوع، هدف اين تحقيق، طراحي و تبيين مدلي است كه برمبناي آن بتوان مجموعه‌اي از صنايع رده اول ـ از نظر مزيت نسبي و سرمايه‌گذاري صنعتي در تجارت بين‌الملل ـ را كه براساس تحقيق انجام شده توسط مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاي بازرگاني ]5[ انتخاب شده‌اند، از نظر قابليت بازارسازي در تجارت الكترونيكي اولويت‌بندي نمود. همچنين، با نظر سنجي از خبرگان و متخصصين امر، به شناسايي اين اولويت‌ها پرداخته مي‌شود.
پس از شناخت مفهوم بازارسازي براي محصول و تأثير تجارت الكترونيكي، با استفاده از مدل آزمون خريد الكترونيكي (ES-Test)[3] كه توسط مايكل دي كار سيلور ارائه گرديده و تركيب آن با تكنيك تحليل سلسله مراتبي فرآيند (AHP)[4] به ارائه مدل اولويت‌بندي صنايع بر مبناي قابليت بازارسازي بين‌المللي در تجارت الكترونيكي پرداخته مي‌شود ]7[.
در ادامه، در مورد معيارهاي شناسايي شده، طبق روابط و فرمول‌هاي موجود درمدل، نظرسنجي لازم از خبرگان و متخصصين مربوطه به عمل مي‌آمد
[1]. Business to Business (B to B)
[2]. Business to Customer (B to C)
[3]. Electronic Shopping Test (ES-Test)
[4]. The Analytic Hierarchy Process
مقاله ارائه روشي براي اولويت بندي صنايع ايران بر مبناي قابليت بازارسازي بين المللي و تجارت الكترونيكي