پروژه مفهوم صادرات غیر نفتی ونقش بازاریابی در آن با تأکید بر محصول فرش + پاورپوینت
فرش ايراني، هويت از دست رفته
تجارت- علي ابراهيمي:
سیر نزولی صادرات فرش دستباف ایران كه از چند سال پيش آغاز شده بود همچنان ادامه دارد اين در حالي است كه در گذشته‌اي نه چندان دور فرش ايراني نماد فرهنگ و هنر كشورمان و حاكم بي‌قيد و شرط بازار فرش جهاني بود.
اما در سال‌هاي اخير ناهماهنگي و تعدد دستگاه‌هاي دخيل در امر توليد و صادرات فرش و بي‌انگيزگي توليد كنندگان و تجار فرش موجب شده تا كشورهاي رقيب با بهره‌گيري از تجارب افرادي كه متوليان توليد و صادرات فرش قادر به جذب و استفاده از هنر و تجربه آنها نبوده‌اند با هدف كسب سود بيشتر رهسپار كشورهاي مذكور شوند.
از سوي ديگر اين كشورهاي گرچه به طور ذاتي از هنر و نبوغ بافندگان فرش ايراني بي‌بهره بوده‌اند اما با كپي‌برداري از طرح و رنگ فرش ايراني به دليل نظام توليد كار‌آمدتر و قيمت تمام شده كمتر و با بهره‌گيري از هنر بازاريابي و تبليغات به عنوان رقباي جدي فرش ايراني در بازارهاي جهاني مطرح شدهاند.
با اين روند مي‌توان گفت در شرايطي كه هويت فرش ايراني از دست رفته و از نظر قانوني حتي قادر به ثبت طرح و نقش فرش ايراني نيستيم، هنوز متوليان توليد و صادرات فرش در ايجاد حداقل زيرساخت‌هاي اين هنر اصيل ايراني ناكام مانده‌‌اند.
***
كاهش صادرات و نزول كمي‌و كيفي فرش ايراني، قيمت تمام شده بالا و بي‌انگيزگي توليد كنندگاني كه از حداقل حمايت‌هاي لازم براي توليد اين هنر اصيل بي بهره هستند خود مي‌تواند دلايل كافي براي نزول فرش ايراني در بازارهاي جهاني باشد اين روند موجب شده تا اكنون بسياري از کارشناسان و دست‌اندرکاران این صنعت از وضعيت نابسامان توليد و صادرات فرش اظهار نگراني كنند.
از سوي ديگر در شرايطي كه متوليان امر هنوز نظام كارآمدي براي بيمه قاليبافان و خريد فرش دستباف از توليدكنندگان داخلي در نظر نگرفته‌اند و در واقع حاصل دسترنج بافندگان در شهرها و روستاها به جيب دلالان و واسطه‌هايي مي‌رود كه ناخواسته و با هدف كسب سودهاي با‌د‌آورده، زمينه ساز زيان توليدكنندگان، افزايش قيمت تمام شده و افول فرش ايراني در بازارهاي جهاني شدهاند، چگونه مي‌توان انتظار داشت تا فرش ايراني بدون بازاريابي و تبليغات مناسب قادر به حضور پررنگ در بازارهاي جهاني بوده و در مقابل رقبايي كه در گذشته نه چندان دور در مقابل اين هنر اصيل ايراني حرفي براي گفتن نداشتند، ميدان رقابت را واگذار نكند.
گرچه دستاندركاران صنعت فرش با استناد به در اختيار داشتن سهم 45 درصدي بازارهاي جهاني و صادرات 405 ميليون دلاري فرش دستباف در سال گذشته، معتقدند هنوز فرش ايراني قدرت اول بازار جهاني فرش است اما با روند كنوني ديري نخواهد پاييد كه به علت كاهش كيفي، نبود شيو‌ه‌هاي بازاريابي و تبليغات مناسب و حمايت نكردن اصولي از توليدكنندگان و صادركنندگان فرش كشورهاي چين، هند، پاكستان و… سهم ايران از بازار جهاني فرش را به خود اختصاص دهند.
تداوم سير نزولي صادرات فرش
در شرايطي كه سال گذشته صادرات فرش دستباف ايران كاهش بيش از 18 درصدي را شاهد بود، در 4 ماهه نخست سال جاري نيز آمارهای منتشر شده از سوی گمرک نشانگر کاهش 19 تا 22درصدی صادرات فرش دستباف است. بسياري از کارشناسان مسائل فرش دستباف کاهش صادرات را ناشي از تجارت سنتی فرش دستباف ایران می‌دادند.
اما مسئولين امر در شركت ملي فرش ايران كاهش صادرات را ناشي از كاهش تقاضاي جهاني براي فرش دستباف به عنوان كالايي تجملي و اعمال نشدن افزايش نرخ پايه صادراتي فرش دستباف در آمارهاي سال گذشته قلمداد مي‌كنند.
تغيير نگرش بازاريابي، تبليغات و صادرات فرش دستباف ايران و حفظ و تثبيت رنگ طرح و نقش فرش ايران موضوعاتي است كه در سال‌هاي اخير از سوي دست اندركاران صنعت فرش وعده داده شده است اما به نظر مي‌رسد هنوز هيچ اقدام اصولي براي رفع اين موانع صورت نگرفته است.
اگر بتوان برگزاري نمايشگاه فرش دستباف را به عنوان مهمترين رويداد مرتبط با صنعت فرش و بهره‌گيري از فرصت‌هاي بازاريابي و تبليغات اين كالا دانست، حتي در برگزاري شانزدهمين نمايشگاه فرش دستباف كه از يكم تا 7 شهريور ماه جاري در محل دايمي نمايشگا‌ه‌هاي بين‌المللي تهران بر پا شد، نيز اطلاع رساني مناسبي از طريق رسانه ملي صورت نگرفت و بر خلاف بيشتر كالاهاي مصرفي كه از تبليغات وسيع برخوردار هستند، نمايشگاه فرش دستباف يعني كالايي كه به عنوان يكي از 10 قلم عمده كالاي صادراتي كشور محسوب مي‌شود، تنها پذيراي دستاندركاران و برخي صادركنندگان بود.
از سوي ديگر بافندگان فرش دستباف ایرانی مطابق میل و سلیقه خود به توليد و عرضه فرش مي‌پردازند اين در حالي است كه نياز متقاضيان در بازارهاي هدف همخواني چنداني با محصولات توليد شده ندارد.
در مقابل كشورهاي رقيب با شناسايي درست نياز مشتري نسبت به توليد فرش متناسب با سليقه متقاضيان اقدام مي‌كنند كه از قيمت كمتري نسبت به فرش ايراني برخوردار است گرچه هنوز از نظر كيفي با فرش دستباف ايراني فاصله دارند.
مدیرعامل شرکت توسعه صادرات و سنجش فرش دستباف ایران در اين زمينه می‌گوید: باید هرچه سریع‌تر برنامه‌ای براي مهار بحران‌های آتی در فرش دستباف طراحی کرد، با توجه به سنتی بودن تجارت فرش در كشور و مشکلاتی که در این صنعت وجود دارد، باید با روش‌های علمی به این معضل پايان داد.
سليمان مددپور، می‌افزاید: تجارت فرش دستباف باید از شیوه سنتی به شیوه‌های مدرن تغییر یابد. یکی از روش‌هاي مناسب براي رفع اين مشكل استفاده از اعتبارات اسنادی است که در کالاهای صنعتی به کار بسته می‌شود اما فرش از این مزیت محروم است. اگر فرش در این سیستم توليد و عرضه شود از فرصت طبلي برخي افراد سودجو جلوگيري مي‌شود.
کاهش صادرات فرش دستباف ایران به معنای شکست صادرات این کالای دیرینه است.
از سوي ديگر کیفیت و استاندارد پایین برخي فرش‌هاي دستباف ایران موجب شده كه با عرضه اين فرش‌های فاقد كيفيت لازم توسط عده ای سودجو در بازارهای جهانی، نام فرش دستباف ایران خدشه دار شود.
پروژه مفهوم صادرات غیر نفتی ونقش بازاریابی در آن با تأکید بر محصول فرش + پاورپوینت