براورد هزینه احداث گلخانه 1000 متری
هزینه راه اندازی گلخانه بسته به مکان ، تجهیزات و تجربه شخص می تواند بسیار متغییر باشد. کشاورزی امری کاملا پسندیده و زیباست و در هر زمان و هر مکانی نیز سود آوری دارد، از زمانی که انسان قادر به کاشت و برداشت محصول بوده همواره محصولات کشاورزی دارای ارزش بوده و مشتریان زیادی برای آن وجود داشته است، هم اکنون نیز در بسیاری از کشور ها و من جمله خود ایران کشاورزی بسیار پر رونق بوده و منبع درآمد مهمی برای بسیاری از خانواده ها محسوب می شود. اما از زمانی که کره زمین دچار گرمایش شده و همگی با مشکل کم آبی مواجه شده ایم، کشاورزی نیز با مشکلات زیادی رو به رو شده و کشاورزان را با استرس های زیادی مواجه ساخته است.
در روزگار های قدیم کشاورزان هر روز صبح بیل به دست سراغ زمین کشاورزی خود می رفتند و منتظر نزولات آسمانی بودند ولی کم کم مردم پیشرفت نمود و با احداث قنات و امروزه نیز با احداث چاه های عمیق کار کشاورزی را توسعه دادند، ولی از همه جا می شنویم که آب های زیر زمینی نیز دچار کمبود شده و دولت برای مقابله با بحران کم آبی اقدام به مسدود نمودن چاه های عمیق بدون مجوز می نماید و مشکلاتی مانند کم آبی باعث اختراع گلخانه شد.
گلخانه راهکاری نوین برای مقابله با مشکلاتی مانند کم ابی، بدی آب و هوا و کنترل شرایط محیطی مانند دما، نور، رطوبت، افات و … است، هم اکنون در بسیاری از کشور های اروپایی و آمریکایی بسیاری از محصولات به شیوه گلخانه ای تولید و روانه بازار می گردد. در ایران نیز گلخانه ها چند سالی است مورد استقبال کشاورزان قرار گرفته است.
البته راه اندازی گلخانه و کاشت میوه ، گل یا سبزیجات آنچنان کار آسانی هم نیست و نیاز به تخصص ، تجربه و تجهیزات مخصوص گلخانه دارد که هزینه راه اندازی گلخانه را متغییر می کنند. همچنین ممکن است در سال اول هیچ سودی عاید شما نشود و فقط هزینه های خود را جبران کنید ولی از سال دوم مطمئنا درآمد فوق العاده ای از این کار خواهید داشت، زیرا هم تجربه شما در این کار افزایش می یابد و هم گلخانه شما نیاز به هزینه مجدد ندارد، بنابراین برای موفقیت در این کار باید صبر و حوصله به خرج دهید و پیشکسوتان و بزرگان این راه را سرلوحه خودتان قرار دهید.
مزایای گلخانه نسبت به زمین کشاورزی
یکی از راه حل هایی که بسیاری از کشاورزان بخصوص در مناطق بسیار سردسیر یا بسیار گرمسیر در پیش گرفتند، احداث گلخانه بود. گلخانه نسبت به زمین کشاورزی دارای مزیت های زیادی است که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود هر چند هزینه راه اندازی گلخانه بسیار متفاوت از زمین کشاورزی می باشد :
- مصرف آب بسیار کم
- برداشت محصول بصورت چهار فصل
- در امان ماندن محصولات از باد، تگرگ، سرما و گرمای بیش از حد
- مدیریت راحت میزان مصرف آب، سوخت و برق
- نداشتن استرس در مورد سرقت محصولات
- کنترل راحت آفات، بیماری ها و آلودگی ها
- مکان کاشت محصول در مناطق بد آب و هوا
- افزایش میزان تولید محصول در واحد سطح
چه نوع گلخانه ای می توان راه اندازی کرد؟
بسته به هزینه راه اندازی گلخانه و نیاز شهر خود ، همچنین نسبت به علاقه خود و کشش بازار می توانید گلخانه های متفاوتی راه اندازی کنید مانند گلخانه پرورش گل های زینتی، گلخانه پرورش کاکتوس، گلخانه پرورش آلوئه ورا، گلخانه کاشت توت فرنگی، گلخانه کاشت زعفران، گلخانه کاشت خیار و گوجه، گلخانه سبزیجات ، گلخانه انواع صیفی جات، گلخانه پرورش قارچ، گلخانه پرورش گیاهان دارویی و …
چه اقداماتی قبل از راه اندازی گلخانه و تامین هزینه راه اندازی گلخانه لازم است؟
۱- اگر جزو افرادی هستید که سال ها تجربه پرورش گل و گیاه دارید یا سابقه طولانی در زمینه کشت انواع محصولات گلخانه ای مانند خیار و گوجه و توت فرنگی را دارید بهتر است همین الان نسبت به دریافت مجوز اقدام کنید. ولی اگر تجربه ای در این زمینه ندارید بهتر است در دوره های فنی و حرفه ای برای کسب مهارت لازم شرکت کنید.
۲- پس از دیدن آموزش های لازم و دریافت گواهی نامه از آموزشگاه مذبور نوبت به اجاره زمین می رسد، که بخش مهمی از هزینه راه اندازی گلخانه را شامل میشود. اگر از خودتان زمین دارید که چه بهتر و هزینه ای که بابت اجاره باید پرداخت می کردید، می توانید در قسمت های دیگر هزینه کنید. لطفا به کیفیت خاک زمین تان نیز توجه لازم را داشته باشید. زمین مورد نظر باید به منبع آب، گاز و برق دسترسی داشته باشد و خاکش آلوده به قارچ یا ویروس یا دارای آهک یا گچ نباشد و میزان شوری خاک باید مناسب باشد برای تست کیفیت خاک می توانید از یک کارشناس با تجربه کمک بگیرید.
۳- تحقیقات میدانی خود را کامل کنید و از تمام کسانی که به کار پرورش گل، گیاه، سبزیجات، صیفی جات و … به صورت گلخانه ای مشغول هستند در مورد بازار فروش محصولات از آنها سوالات لازم را بپرسید، اگر به هر طریقی از دادن پاسخ درست به شما طفره رفتند، باید به روش های گوناگونی که صلاح می دانید اعتماد آنها را جلب کنید.
۴- سرمایه مورد نیاز برای پروژه احداث گلخانه را به دست آورید، برای ۱۰۰ متر مربع ۴ الی ۵ میلیون و برای ۱۰۰۰ متر مربع ۱۵ الی ۲۰ میلیون تومان سرمایه لازم است.
۵- پس از گذر از مراحل فوق نوبت به دریافت مجوز های لازم از مراجع زیربط می باشد که در ادامه توضیح خواهیم داد.
آیا دریافت مجوز احداث گلخانه ضروری می باشد؟
در کنار هزینه راه اندازی گلخانه بایست به مجوز های آن نیز توجه شود. دریافت مجوز و پروانه های تاسیس و بهره برداری از این جهت حائز اهمیت می باشد که شما برای توسعه کار نیاز به دریافت وام از وزارت کشاورزی و بسیج سازندگی خواهید داشت و این مراجع نیز در صورتی با درخواست وام شما موافقت خواهند کرد که گلخانه شما دارای مجوز های لازم باشد، هم چنین از درد سر های بعدی نیز رهایی خواهید یافت و دریافت مجوز از وزارت بهداشت نیز در آینده ممکن خواهد شد.
برای دریافت مجوز شما باید درخواست کتبی خودتان را به جهاد کشاورزی منطقه ارسال نمایید، سپس از شما مدارکی مانند سند مالکیت یا اجاره نامه زمین، مدارک مربوط به نحوه تامین آب گلخانه، نقشه زمین و ساختمان و… طلب خواهند نمود، سپس کارشناس مورد نظر کیفیت خاک زمین، نحوه تامین آب گلخانه، شرایط گلخانه شما و … را مورد بررسی قرار داده و در صورت واجد شرایط بودن گلخانه، مجوز مربوطه را صادر خواهند نمود، آموزش کامل نحوه دریافت مجوز احداث گلخانه در مقاله ای مجزا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
تجهیزات و هزینه های مورد نیاز برای راه اندازی گلخانه شامل چه مواردی می شود؟
اکنون که آموزش های لازم را دیده اید و از کشش و نیاز بازار نیز کاملا مطمئن شده اید، همینطور زمین ایده آل و سرمایه مورد نیاز را نیز کسب نموده اید، نوبت به احداث گلخانه می رسد. شما می توانید گلخانه مورد نظر تان را در هر مکانی که صلاح می بینید احداث کنید زیرا نه برای محیط زیست و نه برای مناطق مسکونی هیچ ضرری ندارد، فقط مشکلی که اینجا وجود دارد مربوط به امنیت گلخانه و نحوه تامین آب برای آن می شود برای تامین امنیت گلخانه می توانید دیوار های آن را از ورق های گالوانیزه یا ایرانت های بتنی یا فلزی بسازید و برای تامین آب نیز باید حتما چاه، رودخانه و یا چشمه ای را سراغ داشته باشید، استفاده از آب شهری ممنوع است.
تجهیزاتی که در ادامه ذکر خواهد شد برای احداث گلخانه ای به اندازه ۱۰۰۰ متر مربع می باشد. شما با توجه به سرمایه و زمین در دسترس خود می توانید این مقادیر را تغییر دهید :
هزینه اجاره زمین : بستگی به مکان و شهر آن دارد و ما میانگین ۲،۰۰۰،۰۰۰ تومان را برای اجاره ماهیانه زمین بدون نیاز به رهن در نظر می گیریم.اگر توانستید با قیمت کمتری اجاره کنید که چه بهتر.
طراحی گلخانه : شما می توانید گلخانه خود را با طرح های مختلفی آباد کنید، مثلا نیم دایره، مثلثی، شش ضلعی و … طرحی که ما در نظر گرفته ایم به صورت زیر می باشد :
ورق های گالوانیزه یا ایرانت فلزی یا ایرانت بتنی : معمولا قیمت آنها با هم تفاوت چندانی ندارند و متوسط قیمت هر متر مربع را ۱۰ هزار تومان در نظر بگیرید، ایرانت فلزی را به دلیل مقاومت زیاد و ضد زنگ بودن آن به شما توصیه می کنیم، ولی در فصل زمستان گرما را به شدت از خود عبور خواهد داد و باعث تلفات زیاد گرما در گلخانه خواهد شد، بنابراین برای حفظ گرما توصیه می کنیم حتما قسمت داخلی دیواره های ایرانت را با صفحه هایی از یونولیت بپوشانید تا از هدر رفت گرما جلوگیری شود. بنابراین شما ۱،۴۰۰،۰۰۰ تومان برای خرید ایرانت فلزی کنار بگذارید. ارتفاع ایرانت ها ۱ متر و طول آن ۱۴۰ متر باید باشد تا دوادور گلخانه را پوشش دهد. روش دیگر ساخت دیوار بلوکی یا آجری است که به دلیل هزینه های بالا توصیه نمی گردد، در صورتی که صلاح می دانید می توانید از دیوار آجری استفاده کنید زیرا دوام و عمر دیوار آجری بیشتر است.
چارچوب سقف گلخانه : شما به سه طریق می توانید سقف گلخانه خود را بنا کنید، سقف چوبی ، سقف با لوله های pvc و سقف با میلگرد های فولادی. استفاده از چوب برای ساخت گلخانه ارزان است ولی عمر آن کوتاه و در حد چند سال می باشد، بعلاوه چوب ها به مرور زمان دچار قارچ گرفتگی و در نتیجه پوسیدگی می شوند، لوله های pvc دوام بیشتری دارند ولی قیمت آنها بالاست. میلگرد ها هم قیمت ارزانتر و هم عمر طولانی تری دارند، قیمت هر متر میلگرد را ۲۰۰۰ تومان در نظر بگیرید. شما برای اسکلت بندی سقف و دیوار گلخانه، تقریبا به ۴۰۰ متر میلگرد نیاز خواهید داشت و با این حساب به ۸۰۰،۰۰۰ تومان نیاز دارید.
پلاستیک uv دار گلخانه ای : نایلون های uv دار گلخانه ای به جهت جلوگیری از اشعه های مضر خورشید و حفظ گرما در فصول سرد بسیار حائز اهمیت می باشد و آن را می توان در ضخامت ها و درصد uv های مختلفی سفارش داد و پیشنهاد ما استفاده از جنس با کیفیت می باشد تا چندین سال دوام داشته باشد. متوسط قیمت هر متر مربع آن را ۱۰۰۰ تومان در نظر می گیریم و با این حساب به ۴۰۰ متر نایلون uv دار برای پوشش سقف گلخانه نیاز پیدا خواهید کرد، باید ۴۰۰،۰۰۰ تومان را نیز برای آن کنار بگذارید.
سیستم آب رسانی قطره ای : به منظور انجام نهایت صرفه جوبی در مصرف آب استفاده از شیوه آب رسانی قطره ای بسیار حائز اهمیت می باشد، شما برای پیاده سازی این سیستم نیاز به یک مخزن آب ۲۰۰۰ لیتری، یک پمپ آب و تقریبا ۱۰۰۰ متر لوله pvc به همراه لوازم جانبی نیاز پیدا خواهید کرد. شما یکبار برای همیشه این هزینه ها را انجام خواهید داد، بنابراین نگران هزینه آن نباشید. طبق محاسبات انجام شده شما برای راه اندازی چنین سیستمی باید حدود ۱۰،۰۰۰،۰۰۰ (ده میلیون) تومان هزینه کنید.
سیستم گرمایشی و سرمایشی : مهم ترین مسئله پس از آبرسانی، گرمایش گلخانه می باشد. زیرا ارزش میوه های گلخانه ای در فصول سرد سال بیشتر می شود و اساس کار گلخانه نیز تولید میوه یا سبزی در خارج از فصل گرما می باشد. بنابراین برای تامین گرمایش گلخانه به یک هیتر گلخانه ای نیاز پیدا خواهید کرد. هیتر گلخانه ای آرارات با تولید گرمای ۲۵۰ هزار کیلو کالری در ساعت مناسب گلخانه ای با مساحت ۱۰۰۰ مترمربع می باشد. به منظور خنک ساختن گلخانه در فصل تابستان می توانید از فن های خنک کننده و مه پاش استفاده کنید.
خرید و کاشت بذر یا نهال : هزینه بذر ها یا نهال ها با توجه به نوع محصول شما و تعداد دفعات کاشت آن در سال متفاوت خواهد بود، در مورد هزینه آنها نمی توانیم قیمت قطعی را بدهیم چون از محصول مورد نظر شما اطلاعی نداریم ولی به این نکته مهم توجه نمایید که باید بذر یا نهال خود را از مراکز معتبر و دارای مجوز از جهاد کشاورزی خریداری نمایید تا بیشترین نتیجه را از آنها داشته باشید.
بذر ها یا نهال ها را چطور می توان کاشت؟
یکی دیگر از بخش های که که بایست در هزینه راه اندازی گلخانه در نظر بگیرید تهیه بذر و نهال می باشد. شما می توانید برای هر کدام از نهال ها یا بذر ها یک گلدان تهیه نمایید و آنها را درون گلدان بکارید ولی این گزینه فقط در مورد گل های زینتی و کاکتوس ها به صرفه خواهد بود، اگر محصول شما مثلا خیار یا گوجه می باشد بهتر است آنها را در خاک بکارید.
برخی از پرورش دهندگان نهال ها را همراه با کیسه پلاستیکی درون زمین قرار می دهند و به این روش اصطلاحا بالشتکی گفته می شود، در این روش به دلیل اینکه نهال نمی تواند زیاد در خاک ریشه بدواند بنابراین پس از مدتی دچار پژمردگی می شود و شما باید دوباره نهال خریداری کنید. پس بهتر است آنها را از پلاستیک بیرون آورده و سپس درون زمین قرار دهید.
میزان سود دهی این گلخانه چقدر خواهد بود؟
نمی توان اینگونه برداشت کرد که هر چقدر هزینه راه اندازی گلخانه را زیاد در نظر بگیریم سود بیشتری هم می کنیم. میزان درآمد و سود شما را نوع محصول و تراکم کاشت آن تعیین خواهد نمود. ولی با این وجود ما شما را دست خالی نمی گذاریم، جدول زیر به صورت تقریبی میزان درامد شما را از یک گلخانه ۱۰۰۰ متری برآورد می کند :
جدول میزان سود دهی گلخانه :
نوع محصول | طول دوره محصول دهی | مقدار برداشت در هر دوره | زمان کاشت مجدد بذر یا نهال | میزان سود برآورد شده در هر ماه |
خیار | بعد از ۲ ماه | ۳۰ – ۲۵ تن | پس از ۶ یا ۷ ماه | بین ۱ میلیون و پانصد تا دو میلیون |
گوجه فرنگی | بعد از ۲ ماه | ۲۰ – ۱۵ تن | یکبار در سال | بین ۱ میلیون تا ۱ میلیون و پانصد |
فلفل دلمه | بعد از ۲ ماه | ۲۰ – ۱۵ تن | یکبار در سال | بین ۱ میلیون تا ۱ میلیون و پانصد |
طالبی | بعد از ۳ ماه | ۲۰ – ۱۷ تن | یکبار در سال | بین ۲ میلیون تا ۲ میلیون و پانصد |
خربزه | بعد از ۳ ماه | ۲۰ – ۱۷ تن | یکبار در سال | بین ۲ میلیون تا ۲ میلیون و پانصد |
توت فرنگی | بعد از ۶ ماه | ۱۲ – ۸ تن | ۴ سال یکبار | بین ۱ میلیون تا ۱ میلیون و پانصد |
گل رز | بعد از ۱ الی ۲ ماه | ۱۵۰ هزار شاخه | ۶ سال یکبار | بین ۲ میلیون تا ۲ میلیون و پانصد |
ژربرا | بعد از ۱ الی ۲ ماه | ۱۸۰ هزار شاخه | ۳ سال یکبار | بین ۲ میلیون تا ۲ میلیون و پانصد |
آلسترومریا | بعد از ۱ الی ۲ ماه | ۲۰۰ هزار شاخه | ۶ سال یکبار | بین ۲ میلیون تا ۲ میلیون و پانصد |
لیسیانتوس | بعد از ۱ الی ۲ ماه | ۲۲۰ هزار شاخه | یکبار در سال | بین ۱ میلیون تا ۱ میلیون و پانصد |
هزینه راه اندازی گلخانه
گام‌های تاسیس یک گلخانه
برای راه اندازی گلخانه باید چندین مرحله را پشت سر بگذارید که مهم‌ترین آن، گرفتن مجوز از سازمان جهاد کشاورزی است. این سازمان برای اعطای مجوز گلخانه به شما، چندین پیش شرط برایتان می‌گذارد که مهم‌ترین آن وجود تجهیزات اساسی برای گلخانه مد نظر شماست. این تجهیزات بیشتر مربوط به موضوع کنترل دما و آب رسانی گلخانه است. در این باره شما برای سیستم گرمایشی نیاز به تجهیزات زیر دارید.
سیستم مرکزی: سیستم شوفاژ (برای گلخانه‌های بالای ۴/۰ هکتار) در این سیستم از بخار آب داغ استفاده میشود.
سیستم موضعی: بخاری شامل سه دسته، بخاری‌های منفرد یا تراکمی_ بخاری‌های کنوکسیونی یا همرفتی_ بخاری‌های تابشی با انرژی پایین.
سیستم سرمایشی نیز در واقع شامل دو دست کلی میشود. سیستم خنک کننده تابستانه و سیستم خنک کننده زمستانه. در نوع تابستانه آن سیستم فن وپد (متداول‌ترین نوع این سیستم) و سیستم خنک کننده مه پاش باید برای گلخانه تامین شود. در نوع زمستانی، وجود سیستم تیوپ – پنکه برای تایید نظر کارشناس جهاد کشاورزی لازم است. علاوه بر این‌ها خرید و راه اندازی ژنراتور (برق اضطراری)، ترموستات؛ وسیستم آبیاری تحت فشار نیز به عنوان پیش شرط‌های سازمان برای انجام بازدید اولیه لازم است.
مجوز جهاد کشاورزی
بعد از تجهیز گلخانه، برای گرفتن مجوز باید ابتدا به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستانی مربوط مراجعه کنیم. مدارک مد نظر این سازمان را ارائه دهیم. این مدارک عبارتند از:
* سند مالکیت اعم از رسمی، قولنامه‌ای یا اجاره نامه شش ساله. قولنامه‌ها و اجاره نامه‌ها باید به تایید یک نهاد رسمی مثل شورای محل یا جهاد کشاورزی رسیده باشد.
* ارائه پروانه بهره برداری از چاه یا مدارک رسمی که نشان دهنده تامین آب مصرفی از قنات، چشمه، رودخانه، کانال باشد.
* ارائه نتیجه مثبت آزمایش آب مورد استفاده در گلخانه، از یکی از آزمایشگاه‌های معتبر استان.
* معرفی یک کارشناس کشاورزی برای همکاری در گلخانه‌هایی که سطح زیر کشت آنها بیش از ۵۰۰۰ متر مربع باشد.
بدیهی است پس از آن که مدارک ارائه شده از نظر سازمان مورد وثوق قرار بگیرد و تاییدیه کارشناس بازرس از وضعیت اولیه گلخانه نیز به این سازمان ارسال شود، مجوز شما صادر خواهد شد.
گام‌های اولیه برای کشاورزی مدرن
اولین گام بعد از گرفتن مجوز، درباره کاشت محصول است. برای کاشت گیاه دو روش وجود دارد. روش کاشت بذر که نوع سنتی کاشت است و روش کاشت نشاء. کارشناسان کشاورزی معتقدند که کاشت نشاء با توجه به دلایل زیر از مزیت‌های اقتصادی بیشتری در مقایسه یا کاشت بذر برخوردار است.
این دلایل عبارتند از: طولانی‌تر شدن زمان بهره بری در نوع سنتی، نیاز به نیروی کار بیشترحین انتقال بذر‌ها به گلخانه، زیاد بودن میزان دور ریز بذر‌ها چه در زمان ذخیره کردن و چه در زمان رشد آنها و در آخر نامطمئن بودن کشاورز از کیفیت مطلوب گیاه حاصله از بذر؛ این در حالی است که کاشت نشاء به لحاظ قابل تعیین بودن میزان مرغوبیت گیاه و امکان انتخاب گیاهان سالم و یک دست و کاهش آب مصرفی بسیار با صرفه اقتصادی است.
احداث یک گلخانه خانگی
اگرشما هم عاشق راه اندازی یک گلخانه هستید، اما سرمایه کافی برای تاسیس یک گلخانه بزرگ را نداریدبرایتان یک پیشنهاد داریم: فضا‌های کنار افتاده‌ای مانند حیاط، پشت بام میتواند در این روش دارای صرفه اقتصادی برایتان باشد. به عنوان مثال یک فضای صد متری از پشت بام منزلتان را برای راه اندازی یک گلخانه در نظر بگیرید.
اسکلت گلخانه را با چهارچوب فلزی بلند کنید، چون دوام بیشتری دارد و برای عایق آن بهتر است از پلاستیک‌های uv دار استفاده کنید. چرا که اشعه‌های آسیب رسان خورشید را دفع میکنند، در حالی که عایق‌های ساده زیر نور آفتاب خاصیت ذره بینی پیدا میکنند که برای رشد گیاهان به خصوص صیفی جات بسیار مضر است. این عایق‌های uv دارتفاوت قیمت چندانی با نوع پلاستیکی اش ندارد، اما درنتیجه کار نقش اساسی بازی میکند.
اکنون باید به فکر سیستم آب رسانی برای گلخانه تان باشید. آب رسانی قطره‌ای بهترین و با صرفه‌ترین روش موجود برای گلخانه کوچک شماست. با یک بار هزینه، برای همیشه و در همه دوره‌ها می‌توانید از آن استفاده کنید.
برای راه اندازی این سیستم در ۱۰۰ مترمربع، چیزی حدود دو میلیون تومان کنار بگذارید. این سیستم آب رسانی شامل یک مخزن هزار لیتری آب و حدود صدمتر لوله یک ونیم اینچی مخصوص آبیاری قطره‌ای و یک پمپ آب متوسط است. نکته مهم در آب رسانی قطره‌ای این است که دراین سیستم آب کمی مصرف میشود حتی کمتر از مقداری که با آب پاش دستی مصرف می‌کنید. این سیستم آب رسان چیزی حدود دو میلیون تومان هزینه بر میدارد.
اکنون باید به فکر محل کاشت نهال باشید، این جا دو روش بالشتکی و ناودانکی وجود دارد. روش بالشتکی بسیار کم هزینه تر، اما یک بار مصرف است، چون ازگلدان‌های پلاستیکی استفاده میشود. روش ناودانکی به علت طول عمر ومقاومت بالا، گزینه عاقلانه تری است. ناودانکی همان طور که از اسمش مشخص است، از لوله‌های نیمه‌ای از جنس گالوانیزه است. درون این لوله‌ها از خاک پر میشود و این سازه‌ها یک گلخانه یک دست و ردیفی به شما میدهد.
اکنون نوبت آماده سازی گلخانه برای کاشت است، بنابراین سراغ خاک و انتخاب نوع محصول بروید. خیار بوته‌ای گزینه مناسبی برای یک مبتدی است. بهترین خاک هم، برای پرورش خیار درختی خاک کوکوپیت و پرلیت است. این نوع خاک قیمت مناسبی دارد و همچنین از کیفیت بالایی برخوردار است. برای تهیه خاک برای ۱۰۰ متر مربع گلخانه، حدود ۳۰۰ هزار تومان باید هزینه کنید؛ و حالا باید سراغ خرید نشاء، کود و … بروید.
تا به این جا برای یک مبتدی کاشت خیار گلخانه‌ای به جز هزینه‌های بستر کاشت که برای همیشه است، دوره‌های اول حدود هشت میلیون تومان بابت خرید خاک، بذر، کود، سم، سیستم گرمایشی و سرمایشی، هزینه‌های مصرفی آب و … و کارشناسی و تشخیص آفت هزینه بر میدارد.
بازدهی
در هر سال می‌توانید، دو تا سه دوره؛ کاشت و برداشت داشته باشید. کاشت بهاره، تابستانه و زمستانه، از آن جایی که محصولات زمین‌های زراعی در تابستان به بازار می‌آیند، کاشت تابستانه توصیه نمیشود.
در یک گلخانه صدمتری حدود ۳۰۰ بوته خیار میتوان کاشت و هر بوته در هر دوره با مراقبت‌های درست حدود ۱۰ کیلو محصول میدهد، و در نهایت در انتهای دوره چیزی حدود سه تن محصول خواهیم داشت. البته قیمت خیار درفصل‌های سال متفاوت است. اگر میانگین حدود کیلویی دو هزار و ۵۰۰ در نظر بگیریم، در پایان سال ۱۵ میلیون تومان در آمد ناخالص خواهیم داشت.
سرمایه لازم ساخت گلخانه در سال 1398
با توجه به اینکه پرسش فوق (میزان سرمایه ساخت گلخانه چقدر است؟) در بسیاری موارد میتواند تصمیم نهایی را در مورد شروع یا عدم شروع فعالیت در زمینه تولید محصولات گلخانه ای رقم بزند بنابراین پاسخ به آن بسیارلازم وضروری به نظر میرسد، اما در نظر داشته باشید که این سرمایه بسیار متفاوت میتواند باشد از متری حدود 500.000 ریال تا 12.000.000 ریال که متناسب با نوع محصول، نوع کشت، اقلیم و منطقه، ذهنیت تولیدکننده و… طراحی و قیمت گذاری خواهد گردید.
سرمایه لازم ساخت گلخانه
بر اساس ذهنیت تعریف شده گذشته از تولید محصولاتی مانند خیار و گوجه فرنگی در گلخانه‌های ابتدائی و ساده بسیاری از علاقه‌مندان ورود به صنعت تولیدات گلخانه ای به اشتباه هزینه‌های گلخانه و تولید محصول را بسیار پائینتر از سطح واقعی آن می پندارند و بنابراین در صورت عدم تحقیق مناسب با هدر دادن سرمایه های اندک خود و ساخت گلخانه های غیر استاندارد وارزان قیمت و کم کردن از هزینه های احداث سازه و هزینه های جاری، به خیال خود صرفه جویی میکنند.
حال آنکه باید توجه داشت همانطور که افراط در هزینه ها الزاما موفقیت یک پروژه اقتصادی را تضمین نمیکند، کم کردن بیش از حد هزینه ها و عدم رعایت یک سری استاندارد های ضروری در احداث سازه و هزینه های جاری نیز میتواند موجب شکست پروژه شود، همچنین افرادی که قبل از شروع فعالیت در این زمینه تحقیقات بیشتری می نمایند واطلاعات لازم را از لحاظ هزینه های واقعی تولید محصولات گلخانه ای، به خصوص هزینه های اولیه احداث گلخانه های مدرن، کسب می کنند با آگاهی از این هزینه ها و اختلاف بسیار بالایی که با ذهنیت اولیه ایشان داشته دچار سرخوردگی و یاس شده و بدین ترتیب پتانسیل های بالقوه فراوانی که علاقه مندی زیادی نیز به فعالیت در این زمینه را دارند در همان مراحل اولیه از دست میروند و از گردونه تولید خارج شده یا اصولا به آن وارد نمیشوند.
بنابراین در این بخش از بحث با طرح یک نمونه عملی تولید محصولات گلخانه ای (تولید گل رزشاخه بریده از هیبرید های اصلاح شده) به بررسی و بیان هزینه های اولیه احداث گلخانه مناسب و دیگر هزینه های تولید می پردازیم.
شرح هزینه ها و درآمد ها که معمولا قبل از آغاز هر پروژه ای به آن پرداخته میشود نیازمند نوشتن یک طرح جامع و کامل است که در آن با بررسی و تجزیه و تحلیل ریز هزینه های پروژه و تخمین واقعی درآمد و پیدا کردن نقطه سر به سر هزینه ها و درآمد ها با ترسیم نمودارهای خاص و انجام محاسبات پیچیده و دشوار میتوانیم به صورت بسیار دقیق مشخص کنیم که آیا پروژه مورد نظر اقتصادی است یا خیر و در صورت اقتصادی بودن سرمایه گذاری انجام شده بازه زمانی بازگشت سرمایه و میزان سوددهی در این بازه به چه صورت میباشد
هدف ما در این مبحث بررسی اجمالی و تعیین حدود نزدیک به واقعیت هزینه ها و درآمد هاست، بنابراین به جای ارائه یک طرح جامع که در بالا به آن اشاره شد به بررسی و تجزیه و تحلیل اعداد و ارقام ارائه شده از سوی نهاد ها و ارگانهای مرتبط با احداث گلخانه ها در بخش دولتی و همچنین قیمت های تمام شده برای احداث سازه گلخانه ای ، میزان تولید محصول در و ارزش اقتصادی تولید (تمام موارد درواحدسطح محاسبه شده) که توسط شرکتهای خصوصی سازنده گلخانه، تولید کننده محصولات گلخانه ای یا خریداران محصولات گلخانه ای ارائه ی شود در مثال مورد نظر (تولید گل رزشاخه بریده) می پردازیم:
ابتدا لازم است به ذکر موارد قانونی لازم برای اخذ پروانه تاسیس و بهره برداری گلخانه بپردازیم. به طور خلاصه قوانین ودستور العمل های حال حاضر سازمان جهاد کشاورزی بیان میدارد که برای اخذ پروانه تاسیس گلخانه بایستی متقاضی حداقل اسناد 5000 مترمربع زمین و آب و برق و… مورد نیاز را ارائه نموده و در خواست احداث گلخانه ای با سطح حداقل 3000 مترمربع را داشته باشد تا با طی مراحل قانونی موفق به اخذ پروانه تاسیس گردد.(حداقل مساحت برای گرفتن تسهیلات این مقدار می باشد). همچنین طی دستور العمل های ابلاغ شده گلخانه های استاندارد مورد پذیرش جهاد کشاورزی در چهار کلاسA، B ،C ،D طبقه بندی می شوند که به ترتیب از A به D کیفیت و هزینه احداث آنها افزایش می یابد. برای تولید اکثر محصولات گلخانه ای و همچنین اطمینان از مقاومت سازه گلخانه در برابر وزش باد، وزن برف، تنش های محیطی و حوادث غیره مترقبه مانند سیل، طوفان، زلزله و ….نیازمند احداث گلخانه ای هستیم که حداقل استانداردهای لازم را دارا باشد. همچنین باید توجه داشت که آنچه تولید محصولات گلخانه ای را در فضای محصور گلخانه نسبت به تولید محصول در فضای آزاد متمایز می سازد امکان کنترل 4 عامل موثر در تولید یعنی درجه حرارت، میزان رطوبت، تهویه و میزان نور است. بنابراین حداقل انتظار یک تولید کننده از فضای گلخانه ای این است که محیطی با قابلیت کنترل موارد فوق در بالاترین سطح بوده ودر آن تبادل دما، رطوبت و…. با محیط در پائین ترین سطح باشد .همچنین فضای گلخانه بایستی قابلیت جلوگیری از نفوذ و گسترش آفات و بیماریها را دارا بوده و با فراهم آوردن بهترین شرایط تولید محصول و رشد گیاه میزان ریسک تولید را به حداقل ممکن برساند. با توجه به مطالب ذکر شده در فوق میزان انتظار تولید کننده از گلخانه معین گردیده و بایستی مشخص شود که گلخانه ای که حداقل استانداردهای لازم برای تامین فضای مناسب تولید را دارا باشد با چه هزینه ای در واحد سطح قابل احداث است .
با بررسی و تجزیه و تحلیل قیمت های تمام شده گلخانه هایی که اخیرا احداث شده و یا در حال احداث می باشد و همچنین با توجه به قیمت های ارائه شده توسط شرکتهایی که در این زمینه (ساخت سازه های گلخانه ای) فعالیت می کنند، هزینه احداث هر متر مربع گلخانه با حداقل استانداردهای لازم برای تولید محصول با کیفیت و کمیت اقتصادی وقابل توجیه حدود 2.000.000 تا 4.500.000ریال می باشد .این هزینه ها شامل احداث فونداسیون ،هزینه خرید لوازم ، لوله، اتصالات، پوشش گلخانه و نصب آنها میباشد. تفاوت قیمت حاصله به مواد قابل استفاده در سازه و پوشش گلخانه که از کیفیت ها و قیمت های بسیار متنوعی برخوردارند بستگی دارد .این گلخانه ها می توانند با لوله های گالوانیزه در سایزها و مقاومت های مختلف یا قوطی های گالوانیزه با شرایط مشابه و پوشش هایی از قبیل پلاستیک های معمولی، پلاستیک های UV، پوشش های پلی کربنات با ترکیبات متفاوت و یا شیشه های معمولی یا دوجداره احداث شوند که هر کدام از موارد فوق هزینه های متفاوتی را برای ساخت سازه و ایجاد پوشش در بر می گیرد.
با وجود مسائل مطرح شده به طور کلی می توان گفت گلخانه ای مناسب است که در اقلیم های متفاوت کشور پاسخگوی حداقل نیازهای تولید بوده و از مقاومت خوبی در برابر شرایط محیطی برخوردار باشد.
هزینه ساخت سازه گلخانه های تونلی بین 400.000ریال الی 650.000 ریال – ساخت گلخانه های طرح ایرانی بین 600.000 الی 950.000ریال – ساخت گلخانه های طرح اسپانیایی بین 700.000 الی 1.500.000 ریال (هزینه برآورد شده فقط سازه گلخانه میباشد)
پس از احداث سازه (اسکلت فلزی) و نصب پوشش (پلاستیک،پلی کربنات،شیشه و….) روی آن جهت تامین شرایط مناسب رشد گیاه نیاز به طراحی و نصب سیستم های حرارتی، برودتی، تهویه و کنترل میزان نور می باشد.این تجهیزات وتاسیسات به تولید کننده ،کمک میکنند که در هر موقعیت مکانی وزمانی و تحت هر شرایط اقلیمی که در فضای خارج از گلخانه حاکم است بتواند شرایط محیطی مطلوب رشد گیاه و تولید محصول را در داخل گلخانه فراهم نماید. در واقع همان گونه که قبلا ذکر شد تنها تفاوت کشت گلخانه ای با کشت در فضای باز در این است که درگلخانه کنترل شرایط محیطی مقدور است ولی در فضای باز اکثر فاکتور های ذکر شده قابل کنترل نمی باشد. بنابراین هرفضای محدود و محصور شده ای که درآن امکان کنترل شرایط و فاکتور های تولید محصول فراهم نباشد را نمی توان گلخانه نامید و گلخانه مناسب صرفا به واحد تولیدی اطلاق میشود که علاوه بر مجزا بودن از اقلیم و فضای پیرامون قابلیت کنترل حرارت رطوبت، تهویه و نور را دارا باشد. با توجه به ایجاد فضای مناسب یاد شده و شرایط مطلوب همیشگی برای رشد گیاه و تولید محصول با حداکثر کمیت و کیفیت در واحد سطح، نصب سیستم های ایجاد حرارت و برودت و کنترل تهویه و نور در یک گلخانه کاملا ضروری است .
نصب هیتر های هوای گرم ،احداث کانال ها وشبکه های انتقال و پخش هوای گرم تولید شده توسط هیتر ها در تمام فضای گلخانه برای ایجاد حرارت لازم در فصول سرد، نصب سیستم فن و پد برای ایجاد برودت در فصول گرم سال، نصب فن های جانبی و سیرکولاسیون سقفی و نصب دریچه های جانبی و سقفی برای تهویه هوای گلخانه ، نصب سیستم شیدینگ(سایه انداز) با قابلیت ذخیره انرژی گرمایی در زمان لازم (انرژی سیوینگ) برای کنترل نور ورودی به گلخانه، نصب سیستم های فوگر و مه پاش برای ایجاد رطوبت لازم در فضای گلخانه، در صورت لزوم نصب چیلر (سیستم حرارت با استفاده از آب گرم یا بخار آب)،سیستم پاگرما برای رشد بهینه گیاهان، سیستم سرمایش بستر کشت برای گیاهانی مانند آلسترومریا و… صورت میگیرد.
لازم به ذکر است که وجود سیستم های فوق الذکر از ضروریات غیر قابل انکار یک گلخانه بوده وبا وجود اینکه ممکن است در نگاه یک فرد غیرکارشناس وجود چنین تجهیزات و امکاناتی لازم به نظر نرسد لیکن بایستی بیان نمود که تنها تفاوت گلخانه استاندارد و گلخانه غیر استاندارد در همین است که در گلخانه های مدرن و استاندارد با استفاده از این تجهیزات و سیستم ها امکان کنترل شرایط محیطی در هرسطحی توسط بهره بردار (تولید کننده) فراهم است؛ ولی در گلخانه های ابتدایی و غیر استاندارد به هیچ عنوان کنترل شرایط محیطی امکان پذیر نیست. به زبان ساده تر باید گفت زمانی که در فصل زمستان شبها دمای هوای بیرون گلخانه به پائین تر از 20- درجه سانتیگراد میرسد نمی توان از یک پوشش پلاستیکی ساده و چندبخاری معمولی انتظار داشت که دمای داخل گلخانه رادر سطح 20 درجه بالای صفر نگه دارد (یعنی اختلاف دمای بیرون و داخل گلخانه 40 درجه سانتی گراد باشد) همچنین در فصول گرم سال و در ظهر تابستان دمای گلخانه های اولیه بدون تجهیزات برودتی به دلیل بسته بودن محیط و ایجاد گرمای مضاعف در اثرتابش آفتاب به بیش از 40 درجه سانتی گراد میرسد. ایجاد چنین شرایطی مساوی با مرگ گیاه است و تولید کننده را با ضررهای مالی هنگفت و غیرقابل جبران مواجه میکند.
موضوع قابل اشاره بعدی نوع کشت محصول در گلخانه است . کشت خاکی محصولات گلخانه ای در کشورهایی که در صنعت گلخانه داری پیشرفتهای چشمگیری دارند سالهاست که منسوخ شده و در حال حاضر در هیچ گلخانه مدرن و استانداردی که هدف بهره برداری اقتصادی داشته باشد کشت خاکی انجام نمیشود و به جای آن در دهه های اخیرکشت هیدرویونیک (کشت در بسترهای خاص و یا کشت در آب با تغذیه هدفمند گیاه ) رایج گردیده است .
مزایای فراوان کشت هیدرویونیک نسبت به کشت خاکی باعث شده که تولیدکنندگان با وجود نیاز به سرمایه گذاری اولیه بیشتر، از کشت خاکی روی گردان شده و به کشت هیدروپونیک علاقه مند گردند.این مزایا شامل موارد ذیل می باشد:
1- امکان استفاده بهینه از زمین با کاشت تعداد بوته بیشتر در واحد سطح.
2- افزایش محصول در واحد سطح تا بیش از 50 درصد و در برخی موارد بیش از 100 درصد.
3- امکان کنترل آفات و بیماری ها و عدم آسیب رسانی بیماری ها و آفات خاکزاد و خاکزی.
4- عدم نیاز به هزینه زیاد برای تغذیه گیاه از طریق خاک که باعث هدر رفتن حجم زیادی از مواد غذایی میگردد.
5- بهبود کیفیت محصول با توجه به شرایط کنترلی بهتر در کشت هیدروپونیک از لحاظ شرایط بهداشتی و….
در مجموع و با توجه به ذکر موارد فوق و تجربیات و پیشرفت های صنعت گلخانه در دنیا در حال حاضر کمتر کارشناس یا تولید کننده ای را میتوان یافت که کشت هیدروپونیک را نسبت به کشت خاکی ترجیح نداده و در مورد اقتصادی بودن آن تردیدی داشته باشد. در واقع با وجود آنکه ایجاد بستر کشت هیدروپونیک نسبت کشت خاکی هزینه اولیه بیشتری دارد ، لیکن با توجه به افزایش چندین برابر درآمد حاصله در واحد سطح درکشت هیدروپونیک، صرف چنین هزینه ای کاملا معقول و اقتصادی است. لازم به ذکر است که تولید بسیاری از محصولات روز و بازار پسند با کیفیت و کمیت مورد نظر تولید کننده و مصرف کننده به صورت کشت خاکی امکان پذیر نیست و چنانچه هدف تولید کننده داشتن یک گلخانه چند منظوره برای تولید چندین نوع محصول در زمانهای مختلف و بر اساس نیاز بازار باشد بایستی حتما گلخانه را برای کشت هیدروپونیک و با استانداردهای مربوط به آن احداث نماید تا امکان تغییر نوع محصول تولیدی در هر زمان برای بهره برداری فراهم باشد .
هزینه های مربوط به ایجاد بستر کشت هیدروپونیک در واحد سطح گلخانه که شامل موارد ذیل است:
1- تسطیح صفر درصد سطح خاک گلخانه و ایجاد راهروهای بتونی و ریل های مخصوص حمل بار ومحصول.
2- ساخت پایه های فلزی برای استقرار گلدانها یا باکس های مخصوص کشت گیاه .
3- هزینه خرید گلدان (مثلا برای کاشت گل رز7 عدد برای هر متر مربع) و پر کردن آن با ترکیباتی مانند کوکوپیت و پرلایت و….
4- ایجاد شبکه لوله کشی آب گرم برای گرمایش گلدانها و ریشه گیاهان.
5- ایجاد شبکه آبیاری به صورت مجزا برای گیاهان.
6- احداث اتاق هوشمند تغذیه گیاهان با استفاده از شبکه آبیاری.
7- احداث ایستگاه هواشناسی و نصب سنسورهای لازم در گلخانه برای کنترل اتوماتیک سیستم های حرارت، برودت تهویه و نور در شرایط اضطراری.
8- هزینه نصب دستگاههای برق اضطراری برای شرایط قطع برق اصلی گلخانه.
9- نصب و راه اندازی نرم افزار و سخت افزارهای لازم جهت برنامه ریزی تغذیه گیاه و ایجاد شرایط مطلوب و جلو گیری از خطای انسانی.
آخرین قسمت از هزینه های لازم برای یک گلخانه استاندارد مربوط به هزینه کاشت گیاه می شود که در مورد مثال ذکر شده (گل رز شاخه بریده ) برای هر متر مربع بایستی 7 عدد پایه اصلاح شده وارداتی از شرکتهای معتبر و وارتیه های بازار پسند کاشت نمود. هزینه در کشت گیاهان یکساله مانند صیفی جات یا گلهای تزئینی که با پیاز یا استولون و….تکثیر میشوند پائین تر است ولی با توجه به اینکه پایه گل رز حدود 6-5 سال به صورت متوالی محصول میدهد و نیاز به کاشت مجدد ندارد هزینه اولیه کاشت برای سال تقریبا برابر با دیگر محصولات خواهد بود.
با توجه به ذکر موارد و هزینه های فوق در مثال احداث گلخانه ای با هدف تولید گل رز شاخه بریده و با احتساب هزینه های جاری که شامل مواردی مانند: سردخانه، سوله بسته بندی، امتیازات اولیه گلخانه (شامل برق، آب و…
منابع: yjc.ir
eig-shop.com
براورد هزینه احداث گلخانه 1000 متری