فایل مارکت

پایان نامه چوب

مقدمه و تاريخچه

پيش از بكار گيري مواد  معدني يا مصالح صنعتي چون آهنم آجر و سراميك در سازه هاي معماري يا عمراني ، چوب يكي از اصلي ترين و قديمي ترين مصالح در دسترس بوده است انسان اوليه طرز شكل دادن به چوب را براي تهيه ابزار گوناگون فرا گرفت ابزار وسائل چوبي اوليه و حتي ساختمانها و تزئينات چوبي ادوار ماقبل تاريخ و اعصار مختف تاريخ ، نمايانگر  اهميت چنان ماده اي است كه قبل از فلز و همزمان با مصرف سنگ به اختيار بشر درآمده و از آن در راههاي مختلفي چون ابزار و وسائل زندگي سلاح ، ساختمان استفاده كرده است ( تصوير شماره 1)

از ساختمان هاي روستايي گرفته تا ساختمانهاي چند طبقه شعري ، پل ها و كوشك ها از چوب ساخته ميشدند كه بسياري از آنها در ايران يا كشورهاي ديگر به عنوان ميراث فرهنگي شناخته ميشوند . قدمت ساختمانهاي چوبي بدون شك بايستي به عصر نوسنگي برسد نزديك به 6000 سال پيش ،‌معماران ايراني براي گرمي بخشيدن به خانه هاي مسكوني ،‌كاخ ها و ابنيه ،‌به طور گسترده از چوب استنفاده ميكردند پولي بيوس ، از نخستين تاريخ نگاران جهان ، كاخ باستاني همدان ( هگمتانه ) را كه در زمان مادها بنا شده بود چنين توصيف كرده است :

‍‍«بيشتر اين كاخ از چوب سدر و سرو ساخته شده بود . ستون هاي چوبي آن را با ورق هاي نقره و زر پوشانيده بودند »

در تخت جمشيد ا زچوب هاي بلوط ، گردو و سرو استفاده شده است . به طور كلي تير و ستون هاي چوبي از ويژگي هاي معماري باستاني ايران است و در مراحل مختلف و سبك هاي معماري گوناگون ايراني ، چوب از اركان اصلي بوده است . از نشانه هاي زنده ساختمان هاي چوبي ميتوان از چهل ستون ، عالي قاپو ، مسجد بناب در حومه مراغه كه مربوط به دوره مياني معماري كشورمان است نام برد .

اما پس از مدتي كاربرد چوب بدانگونه كه شايسته است تا از اركان اصلي ساختمانها باشد ، فراموش شده است . با اين حال هنوز چوب يكي از مهم ترين عناصر كارا و نقش آفرين در مسائل معماري و هنري ميباشد .

چوب برخلاف ساير مصالح ساختماني پس از گل به خاطر خاصيت شكل پذيري فراوان و طبيعي بودنش با روحيه انسان سازگار و از مطلوبيت ويژه اي برخوردار است .

فرانك لويداريت در مورد چوب ميگويد :

« چوب صميميترين و انساني ترين مصالح است . انسان عاشق پيوند با آن است دوست دارد آن را لمس كند وديدن آن را خوش ميدارد .»

جوب به عنوان يكي از مصالح ساختماني داراي چند خاصيت با ارزش است :

مقاومت نسبي بالا ، مقدار چگالي كم ، رسانايي كم و مناسب براي كارهاي ماشيني . در عين حال چوب چندين نقطه ضعف نيز دارد در مقطع عر ضي داراي خواص متفاوت از جهات مختلف ميباشد رطوبت موجود در چوب و قابليت ها  و خواص متغيري در چوب ايجاد ميكند همچنين چوب داراي قابليت پوسيدن و اشتعال ميباشد البته تكنولوژي پيشرفته روند تهيه چوب مقدار زيادي از اين نقايص را برطرف كرده است .

ساختار درخت

درخت از تنه ، اجزاي بالايي ( شاخته ، برگ و … ) ريشه ها تشكيل شده است ريشه هاي درخت با فرورفتن در خاك ، رطوبت و مواد معدني موجود در انرژي  ر ا جذب ميكنند و به تنه ميرساند ، تنه درخت هم شاخه ها و قسمت هاي بالايي را تقويت و تغذيه ميكند و امكان رساندن آب و شيره درختي از ريشه به برگ ها از ميان شاخه ها و بالعكس را فراهم ميكند ساختار چوب كه بوسيله چشم غير مسلح يا يك ذره بين كوچك ديده ميشود ساختار قابل رؤيت و قسمت هاي كه فقط با يك ذره بين قوي بزرگ و اضح  آشكار است ساختار ذره بيني ناميده ميشوند .

ساختار قابل رؤيت :

ساختار قابل رؤ يت چوب را ميتوان با برش تنه از سه جهتي كه در تصوير شماره (3و 4 ) نشان داده شده است مشاهده كرد .

پوست درخت در برابر ضربات و ضايعات مكانيكي از چوب محافظت ميكند . اين قسمت از يك لايه بيروني ( لبه ) و يك لايه داخلي ( آبكش ) تشكيل شده است .

ليف درختي ( آبكش ) ،‌يك لايه نازك داخلي پوست است و هدف آن انتقال شيره درخت به شاخه ها و ذخيره آنهاست .

لايه زاينده ( كامبيوم ) ، يك لايه باريك از بافت زنده ميباشد كه در  كنار ليف درختي قرار گرفته است در لايه زاينده ( كامبيوم ) سلو ل هاي چوب رشد ميكنند در بهار لايه زاينده متشكل از سلولوهاي پهن با غشاي نازك است در اين فصل وجود آب فراوان و خاك سرشار از مواد غذايي موجب ميشود كه سلولهايي كه در بهار و اوائل تابستان به وجود مي آيند بافتي متخلخل و پر از خلل و فرج بسازند كه چوب بهاره را تشكيل ميدهند  به همين دليل است كه اين قسمت داراي رنگ روشني ميباشد در طول تابستان ، درخت با گسترش ريشه ها و برگ هايش ، سلولهاي زاينده را افزايش ميدهد چوبي كه در اواخر تابستان و پاييز رشد ميكند و شكل ميگيرد « چوب پاييزه » نام دارد.

چوب پاييزه سخت تر ، مقاوم تر ، داراي وزن حجمي بيشتري از چوب بهاره ميباشد هرچه ميزان رشد چوب در پاييز بيشتر باشد تاب و مقاومت آن نيز افزايش مي يابد  لايه هايي كه در فصل هاي رشد شكل ميگيرند حلقه هاي ساليانه نام د ارد در بعضي گونه ها مانند بلوط فاصله بين حلقه هاي ساليانه در محل برش مقطعي (عرضي) تنه قابل مشاهده است پهناي حلقه هاي ساليانه كه بستگي به شرايطرشد دارد در خواص چوب موثر است هرچه حلقه ساليانه ضخيم تر باشد چوب مستحكم تر است .

چوب ، يك لايه ضخيم است كه در كنار سلولهاي زاينده كه متشكل از تعدادي حلقه هاي باريك هم مركز ميباشند قرار دادر در درخت در حال رشد چوب عموماً از سلولهاي زنده تشكيل شده است چوب محكم ترين و مقاوم ترين قسمت تنه براي كارهاي ساختماني است در جهت برش هاي افقي ، شيره درخت از پوست درخت از ميان نسوج شعاعي عبور ميكند و به  چوب ميرسد نقش نسوج شعاعي در مقاومت چوب بسيار مهم است در واقع اين نسوج مانند بست هايي هستند كه الياف چوب را به همديگر محكم ميكنند و نگاه ميداند  از خم شدن و از هم گسيختگي رشته ها ميكاهند .

به مرور زمان در اطراف مغز چوب ، بافتي از سلولهاي مرده تشكيل ميگردد كه چوب پير نام دارد اين قسمت معمولاً از چوب جواني كه آن را احاطه كرده است محكم تر ميباشد و حاوي مقاديري رنگ و مواد قليايي است البته درختان مختلف از اين نقطه نظر متفاوت هستند در مقطع عرضي درختاني مثل گردو ، آلبالو  نارون ، چوب مركزي يا چوب پير ديده ميشود چوب جوان معمولاً رنگ روشني دارد اما چوب پير تيره تر ميباشد .

چوب ها از نقطه نظر بافت به دو دسته تقسيم ميشوند :

سخت چوب ها :

اين دسته شامل چوب درختان پهن برگ ميباشد بافت چوب درختان  پهن برگ تنها در زماني كه درخت برگ دارد ، رشد ميكند رشد ونمو در بهار شروع ميشود و به مرور زمان هر چه به پاييز نزديك ميشويم رو به افول ميگذارد اين رشد تا بهار سال آينده متوقف ميگردد لذا حلقه ساليانه اين دسته از درختان به صورت يكنواخت از چوب بهاره داراي رنگ روشن به طرف چوب پاييزه تيره رنگ تغيير ميكند در ضمن حجم نسوج شعاعي در سخت چوب ها حدود 18 درصد حجم چوب  ميباشد ، كه همين مسأله مقاومت چوب را افزايش ميدهد بايد دانست كه هر چه حلقه ساليانه اين نوع چوب ها عريض تر باشد ، تاب و توان اين نوع چوب ها عريض تر باشد ، تاب و توان آنها در برابر نيروهاي مكانيكي بيشتر خواهد شد  ( تصوير شماره 5 )

نام سخت چوب ها به دليل  نوع بافت آنها است و دليل بر سخت تر بودن كليه چوب هاي اين دسته نميباشد برخي از درختان پهن برگ عبارتند از گردو ، انجير ، بلوط ، چنار، راش ، تبريزي ، سپيدار و افرا از جمله موارد استفاده از اين نوع چوب ها ساخت مبلمان ، در و پنجره و نازك كاري در ساختمان ميباشد .( جدل شماره 1 )

نرم چوب ها :

شامل چوب درختان سوزني برگ اسن بافت چوب درختان سوزني برگ در طول سال زمان بيشتري براي روئيدن دارد درخت سوزني برگ در بهار و تابستان با شدت رشد ميكند و سپس تا پايان فصل سرما اين رشد و نمو به كندي مي گرايد و به آرامي ادامه پيدا ميكند به اين دليل چوب پاييزه و بهاره در  حلقه ساليانه درختان سوزني برگ به راحتي از يكديگر تميز داده ميشود و رنگ آنها اين مسأ له را مشخص ميكند به اين ترتيب ميتوان از شكل مقطع عرضي ،‌ درختان سوزني برگ و پهن برگ را از يكديگر تشخيص داد . مقطع درختان سوزني برگ ، بسيار ساده و منظم ميباشد و ميزان حجم نسوج شعاعي 7% حجم چوب را تشكيل ميدهد ( تصوير شماره 6 )

برخي از درختان سوزني برگ عبارتند از : سرو ، كاج و سرخدار . از اين نوع چوب ها براي تهيه ستون ها ، تيرها ، قالب بندب داربست و مانند اينها استفاده ميكنند (جدول شماره 2 )

خواص چوب

خواص فيزيكي چوب :

وزن مخصوص : به مقدار خلل و فرج ميزان رطوبت همراه چوب وابسته است و معمولاً در رطوبت 15% محاسبه ميشود چوب سنگين ترا از معمولاً مقاوم تر است ، بار بيشتري را تحمل ميكند و با افزايش وزن مخصوص معمولاً خواص مكانيكي چوب افزايش پيدا ميكند وزن مخصوص گونه هاي مختلف متفاوت است ( جدول شماره 3 )

پایان نامه چوب