تحقیق تاثير رنگ بر حافظه كودكان
مقدمه:
حافظه موضوعي است كه از ديرزمان مورد توجه انسان بوده و او همواره براي شناخت و بهبود آن كوشيده است. در واقع كمتر فردي است كه با توانمندي هاي حافظه خويش درگير نبوده و براي تقويت آن تلاش نكند. از نظر مردم، موفقيتهاي تحصيلي و شغلي مستقيماً با اين توانايي ارتباط دارد. پژوهشگران و رهبران عموماً افرادي با حافظه قوي بوده و از آن در راه رسيدن به اهداف خود كمك گرفته اند. هر چند حافظه قوي به معناي «هوش و خلاقيت» زياد نيست آزمايشها نشان داده اند كه اين دو، با حافظه ارتباط مستقيم دارند. (جعفريان، 1375)
درگيري فكري با استعداد پرسش برانگيز حافظه حوضه اختصاصي انسان نوين نيست، زيرا كه بسياري از تمدنها در گذشته، منشأ كاركرد و تربيت آن را عميقاً مد نظر داشته‌اند در حقيقت، مطالعه حافظه از تاريخچه اي غني برخوردار است كه به روزگاران دور يعني آغاز تمدن مغرب زمين باز مي گردد. اين مطلب موضوعي است مورد علاقه و تفحص براي انديشمندان بزرگ تمامي دوره ها بوده است.(ابراهيم زاده، 1368، ص 18)
عوامل مختلفي بر حافظه مؤثر هستند از جمله هيجان، هوش، سن و رنگ كه در اينجا ما به تأثير رنگ بر حافظه پرداخته ايم.
رنگ در محيط زندگي انسان اهميت بسزايي برخوردار است تا جايي كه زندگي بدون رنگ قابل تصور نيست. يكي از كيفيات بارز و ملموس اشيا و پديده هاي جهان، رنگ است. از زماني كه قوة بينايي بشر به موازات رشد و تكوين سيستم فكري وي به فعليت در آمد، قدرت پيدا كرد از رنگ به عنوان عاملي در ايجاد تمايز و تشخيص وجوه اشتراك و همچنين اختلاف اشيا استفاده كند. رنگ تدريجاً نزد بشر اوليه جنبه اي سمبوليك يا نمادين يافت. بدين معنا كه بسياري از اقوام بشر براي هر رنگي رمز ويژه اي وضوع كرده بودند، كه در صورت آشنايي با آن رمزها، مخاطبان آنها مي‌توانستند مفاهيم مربوط را به سهولت دريافت كنند. براي نمونه در ايران باستان، سياه، رنگ تاريكي و دنياي اهريمن بود. رنگي بود كه ناخودآگاه شب را به خاطر مردم مي آورد. و شب نيز به نوبة خود براي بشر احساسات نامطلوبي چون وحشت، رعب و اضطراب و … را به همراه داشت. حال آنكه سفيد، رنگ روز و روشنايي بود. رنگي بود كه مفاهيمي چون پاكي، صفا و خلوص و قداست را در نظر مردم تداعي مي كرد.
رنگها خواه به طور جداگانه و خواه در تركيب با يكديگر، تأثيرات متفاوتي بر روح و روان آدمي باقي مي گذارند. در واقع تأثيرات رنگها و احساساتي كه در اثر مشاهده آنها در انسان ظاهر مي شود، آنچنان است كه امروزه رنگ در روانكاوي اشخاص بويژه كودكان در حكم يكي از عوامل اساسي تلقي مي شود. رنگ و تصوير بيش از هر چيز ديگر ذهن كودك رابه خود جلب مي كند براي درك رنگ و تصوير كافي است كه چشم او ببيندو براي خلق آن كافيست كه كودك دست در رنگ كند و بر روي كاغذ بمالد رنگ وسيله اي است كه كودك آرزوها و پيامهاي خود را در قالب آن بيان مي‌كند.(دوالو، 1371، ص1)
يكي از با نفوذترين جنبه ها در كيفيت زندگيمان رنگ است. ما از قدرت ادراكمان هر روز از رنگ استفاده مي كنيم.
بدون رنگ هيچ چيز بر ما قابل تشخيص نيست، علائمي كه عدم ترافيك در خيابانها را باعث شوند و به وسيله آن سرعت ماشينها تنظيم شود و قابل كنترل نيست. از همه مهمتر تكنيك يادگيري (كه مورد بحث ما نيز هست) بمراتب افزايش مي يابد.يك وظيفه مهم رنگ اين است كه به قسمت سازماندهي ادراكي مغز ما علامت فرستاده و به آن كمك مي كند. رنگ يكي از پارامترهاي مهمي است كه با ارسال علامت به قوة ادراك ما كمك و آن را سازماندهي مي كند. رنگ حافظه نمودي است كه توسط آن ويژگيهاي متفاوت اشياء شناسايي و لذا درك ما را از آنها روشن مي كند. رنگ حافظه نمودي است كه رنگ متعلق به موضوع مشخصه ادراكمان از طريق آن رنگ نفوذ مي كند. بنا به دلايل زياد مطالعه آنچه كه رنگها مهارت در از بر كردن را به حداكثر ميرساند بسيار مهم است. ما انسانها به رنگ اعتماد مي كنيم كه در زندگيمان نظم وجود دارد.]ترافيك علامت مي دهد … و خيلي علامتهاي ديگر به ادراك رنگ نياز دارند به اين ترتيب مؤثر بودن رنگ كاربرد اعمال دنياي ما آشفته مي شود.
مؤثرترين رنگهائيكه قدرت فراگيري (از بر كردن) و همچنين نظم در زندگيمان را افزايش مي دهند پيدا كنيد.
همچنين رنگهائيكه حافظه فراگيري را بهتر تحريك كرده و مهارت يادگيري يا بطور خاص ناتواني فراگيري در دانشجويان را بهبود بخشد پيدا كنيد. رنگ حافظه هم چنين مي تواند در تجارت نيز بكار گرفته شود مثلاً فروش بهينه توسط استفاده از رنگهائي كه بيشتر مورد پستد مردم و توجه شان را بيشتر جلب مي كند. پيش بردن مطالعة تأثير رنگ بر حافظه در حوزه هاي وسيعي سودمند خواهد بود. بدين ترتيب زندگي ما توسط نشانه ها، علامتها و وسايل متعددي نگه داشته شده كه آموزش، راهنمايي، دستورالعمل و احتياطهاي لازم را فراهم مي كند. Noor در سال 2001 دريافت كه دانش رنگ با نمايش موضوع در سطحهاي زيادي تأثير متقابل داشته بنابراين سيگنالها و علائم ناشي از كاربرد رنگهائيكه براي مردم آشناترند تأثير پذيري وسايل و اشياء را افزايش مي دهد. يك علامت Stop به رنگ قرمز، آن قسمت از ذهن كه دانش رنگ به آن مربوط مي شود، را براي تشخيص، از موضوع مربوطه تحريك مي كند. رنگ نتيجه مهم ديگري روي فرايند فراگيري در زندگيمان دارد. بعضي اوقات نيز اختلات مثل خواندن پريشي توسط رنگ تأثير گذشته شده است.
بيان مسئله
آيا رنگ بر حافظه تأثير مثبت دارد؟
آيا بين رنگ و حافظه رابطه مستقيم دارد؟
هدف پژوهش:
بررسي و تعيين تأثير رنگ بر حافظه دانش آموزان كلاس اول شهرستان كرج
اهميت موضوع:
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : مقدمه
مقدمه 1
بیان مسئله 4
هدف پژوهش 4
اهمیت موضوع 4
فرضیات پژوهش 5
متغیرهای اساسی پژوهش 5
تعاریف عملیاتی 6
فصل دوم : پیشینه تحقیق
مفهوم رنگ 8
پیدایش رنگها 11
دسته بندی رنگها 14
رنگ شناسی کودکان 21
رویت رنگ 25
طبیعت رنگها 26
آمیزش رنگها 27
اختلالات رویت رنگ 30
فیزیولوژی رنگ 32
عنوان صفحه
تقویت درک رنگ 33
حافظه 34
رشد حافظه در نوباوگی 40
حافظه چیست ؟ 42
انواع حافظه 46
حافظه کوتاه مدت 47
حافظه بلند مدت 49
اندازه گیری حافظه (یادآوری با فرایندشناسی بازآموزی) 53
حافظه سازنده 56
عوامل موثر بر یادگیری وتقویت حافظه 57
تداعی اندیشه ها 59
درباره فرایند به خاطر سپردن 61
حافظه و فراگیری 63
فصل سوم : روش اجرای تحقیق
جامعه آماری 69
روش تحقیق 69
نمونه 69
حجم نمونه 69
روش نمونه گیری 70
عنوان صفحه
ابزار تحقیق 70
روش و چگونگی اجرا 70
روش آماری 71
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل
جدول شماره 1 و 2 برای گروه رنگی و بازشناسی همراه با نمودار 73
جدول شماره 3 برای گروه سیاه و سفید همراه با نمودار 74
جدول شماره 4 برای بازشناسی گروه سیاه و سفید همراه با نمودار 75
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
خلاصه مطالب 82
محدودیتهای پژوهش و پیشنهادات
منابع
ضمایم
چکیده
تحقیق تاثير رنگ بر حافظه كودكان