خلاصه مطالب درسي عربی و نكات كنكوري
جزوه نكته هاي كنكوري عربي 1 و 2
انواع كلمه:
كلمه در زبان عربي بر 3 قسم است: 1- اسم 2- فعل 3- حرف
- اسم: آن است كه به تنهايي در جمله معنا دارند و بدون داشتن زمان در جمله ايفا ميشوند. مانند تلميذ- رجل
اسم از لحاظ جنس و تعداد حروف به چهار دسته تقسيم ميشوند.
- اسم يا مفرد، مثني، جمع
- اسم يا مذكر، مونث
- اسم يا مجازي، حقيقي
- اسم يا معرفه، نكره
1- اسم مفرد: تنها بر يك نفر، يا يك شيء دلالت ميكند مانند: مسلم، كتاب، رجل
مفرد هيچ علامت و نشانه اي ندارند.
2- مثني: (تثنيه): بر 2 نفر يا دو شيء دلالت ميكنند علامت آن در عربي (انِ، ينِ) به آخر مفرد مذكر است مانند: طالب طالبانِ ، طالبينِ
نكته: هرگاه بخواهيم از اسم مفرد مونث مثني مونث بسازيم از طريق زير عمل ميكنيم:
- ة گرد را از آخر آن حذف مي كنيم.
مومنة مؤمن مومنت مومنتانِ- مومنتينِ
- به جاي آن (ت) مي گذاريم.
- سپس علامت مثني را به آخرش مي افزائيم.
3- اسم جمع: بر بيش از 2 ، 3 نفر يا بيشتر دلالت ميكنند.
1- جمع مذكر (سالم)
جمع بر 3 نوع است 2- جمع مونث (سالم)
3- جمع مكسر (تكسير)
- جمع مذكر (سالم): علامت آن (ونَ – ينَ) به آخر اسم مفرد مذكر.
مانند: مسلم مسلمونَ – مسلمينَ طالب طالبونَ – طالبينَ
- جمع مونث (سالم): علامت آن (اتِ) به آخر اسم مفرد مونث.
نكته: هيچگاه از مفرد مذكر، جمع مونث ساخته نميشوند.
«طريقه ساختن اسم جمع مؤنث»
- جمع مونث: از مفرد مونث ساخته ميشوند
مجتهدة مجتهد مجتهداتِ
بدين ترتيب
- ة گرد را از آخر آن حذف مي كنيم.
- به جاي آن نشانه جمع مونث (اتِ) به آخرش مي افزائيم.
نكته: برخي از كلمات هستند كه با (ات) جمع بسته ميشوند اگر با اين وزنها بر جمع مكسر مي باشند.
- جمع مكسر: (تكسير)
وزنهاي جمع مكسر عبارتند از:
- هر كلمه اي كه بر وزن (اَفْعالْ ، فَعُولْ) باشند جمع مكسرند.
نكته: هر كلمه با 3 حرف (ف ، ع ، ل) خلاصه ميشوند كه جزء حروف اصلي ناميده ميشوند.
حروف زائد: يك يا 2 حرف به 3 حرف اصلي اضافه شوند را حروف زائد گويند.
مانند:
اَشرار شرر= شرّ ذَنوُبْ ذنب
- هر كلمه اي كه بر وزن (فِعالْ) باشند جمع مكسرند.
عِبادْ عَبدْ قبار قبر
نكته: دو كلمه اي از قبيل (ايّام – اسماء) اين دو كلمه بر وزن جمع مكسر مي روند اما براي مفرد پيدا كردن طبق (ف . ع . ل) مفردشان بدست نمي آيند كه مفردشان «يوم، اسم» ميباشد.
- هر كلمه اي كه بر وزنهاي زير باشند جمع مكسرند.
وزن: «مَفاعِلْ ، مَفاعِيلْ ، اَفاعِلْ ، اَفاعِيلْ ، فَواعِلْ ، فَواعِيلْ ، فُعَلاء»
مثال: مَساجِدْ ، مكاتيب ، اَكابِر ، اَقارير ، شواعِرْ ، تواريخ ، شُعَراء
مفرد: مَسْجِدْ ، مَكْتَبْ ، كِبْرْ ، قدر ، شعر ، تاريخ ، شِعْر
اسم مذكر، مونث:
- اسم مذكر : بر جنس نر يا مذكر دلالت مي كند، هيچ علامت و نشانه اي ندارند.
مانند : مسلم – علي – تلميذ
- مونث : برجنس زن، يا يكي از نشانه هاي مونث را به خود دارا باشند مونث است.
نشانه هاي مونث عبارتند از:
- ـة گرد در آخر كلمه : شهادة – عالمة – مومنة
- كليه اسمهاي زن : مريم – زينب – …
- هر كلمه اي كه در آخر آن (ي: الف مقصوره) ، (اء : الف ممدوده) ذكر شوند مونث است.
مانند كبري- صغري- موسي- دنيا (دنيي) ، زهراء – حميراء – شعيراء
- ت در فعل . در ماضي آخرين حرف، در مضارع به اولين حرف
ذَهَبَ ذَهَبَتْ يَذْهَبُ تَذْهَبُ
- اعضاي زوج بدن كه عبارتند از:
(يَدْ): دو دست ، (رِجْلْ): دوپا ، (الاذن): دوگوش ، (العين): دو چشم
6- اسامي شهرها و كشورها، قبايل، ايران، طهران، كويت، قريش
7- بيشتر جمع مكسر غيراشخاص: مَدارسْ، مَنازِلْ، مَكاتِبْ
8- كلماتي از قبيل: (شَمْس، نَفْس، الارضْ، حَربْ، بَيت، دار، نار) : مونث اند.
خلاصه مطالب درسي عربی و نكات كنكوري