فایل مارکت

پایان نامه سیری در زندگی عبادی سیاسی امام سجاد (عَلیهِ السّلام)

مقدمــه

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) ، چهارمين پيشواي شيعه و ششمين آفتاب آسمان عصمت و طهارت است كه در بحراني ترين شرايط تاريخ اسلام عهده دار امر امامت امر گرديد و قافله اسلام را از تاريكي هاي دوران حكومت بني اميه به سلامت عبور داد و شيعه را از نابودي مصون داشت .

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در روزگاري مي زيست كه همه صدا ها خاموش شده بود و امويان دارهايي را كه برافراشته بودند همچنان نگه داشته و خون هاي مطهري را كه ريخته بودند نمي شستند تا درس عبرتي باشد براي همه آنان كه هنوز نفسي در سينه دارند و  زمزمه ي زير لب ، تا مبادا لب به سخن بگشايند و دودمان اموي را بر باد دهند .

آري ، امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در چنين روزگاري قافله سالار راهيان نور شد . قافله اي كه ضربات سهمگيني بر پيكرش وارد شده و امويان اين قافله را نابود شده مي پنداشتند .

وقتي نگذاشتند كه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) ، بعد از واقعه عاشورا ، نداي حقيقت را بر فراز منبر جدش رسول الله (ص) فرياد كند آن امام همام در دل شب با دعا و نيايش ، عالي ترين روز دينداري و حق طلبي را به يارانش ابلاغ كرد . و باران نيازهاي شبانه اش ، صحيفه اي از معارف و رهنمود ها و درس ها تدارك ديد و با سجده هاي طولاني اش قيامها را شكل بخشيد .

زماني كه دشمن اجازه نداد او درميان يارانش و در جمع پيروانش حضور علني داشته باشد ، آن حضرت با خلوت خويش جمع امويان را ضعيف ساخت و آرامش آن ها را بر هم زد ! به راستي كه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) محراب نيايش را ميدان مبارزه با سياست ها و تبليغات امويان تبديل كرد و از دعا كه نرم ترين شيوه گفتاري است حربه اي برنده عليه دشمنان دين و منكران ولايت پديد آورد . او در مجلس يزيد كه خونخوارترين و بي رحم ترين بيدادگاه تاريخ بود با چنان شهامت و شجاعتي از حريم شهيدان كربلا دفاع كرد كه نجواي سخنانش براي هميشه در گوش زمان و تاريخ باقي ماند.

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) ، در آن مجلس و نيز در بقيه عمر خويش با منش و رفتار خود براي همه ي دشمنان به اثبات رسانيد كه در حلم ، علم ، فصاحت ، شجاعت مانند اجداد طاهرينش سرآمد خلق است . از آن پس هرگاه صداي نيايش امام سجاد(عَلیهِ السّلام) بلند مي شد همه درد ها و رنجهايي كه از سوي غاصبان ولايت و خلافت بر خاندان عصمت رفته بود پديدار مي گشت .

از نواي گرم و مهربان دعاهايش چيزهايي زيادي مي توان دريافت ، نداي توصيه ي رسول خدا (ص) ، صلابت اميرالمونين علي (عَلیهِ السّلام) و رنجهاي حسن بن علي (عَلیهِ السّلام) و مظلوميت هاي حسين (عَلیهِ السّلام) سالار شهيدان كربلا .

و اكنون به شناخت ابعاد وجودي آن زينيت بخش تقوا پيشگان مي نشينيم . بدان كه اميد كه مائده امداد هاي الهي ، در اين مسير ياري و توانمان بخشد .

فصل اول

 بيوگرافي مختصري از زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام):

اين فصل شامل ولادت ، كنيه و القاب ، مادر و همسر و فرزندان و دوران كودكي ، نوجواني و جواني امام (عَلیهِ السّلام) مي شود . در كل زندگينامه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را به صورت خلاصه ذكر كرده ايم .

فصل دوم

تبين نقش امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در عاشورا كه به بركت امام حسين (عَلیهِ السّلام) به سوي كربلا ، بعد از آن به بيماري امام (عَلیهِ السّلام) كه نقش زيادي در زنده ماندن امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در واقعه عاشورا داشت كه آن يك تقدير الهي براي استمرار امامت در جامعه اسلامي بود اشاره كرد . و رنج و مصيبت هايي كه امروزه در روز عاشورا بر امام سجاد (عَلیهِ السّلام) وارد شده حضور آن حضرت در قتلگاه پرداختيم .

فصل سوم

 بررسي نقش امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در اسارت :

در اينجا همراه مي شويم با كاروان اسراء و با كاروانسالار آن ، امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و با آن بزرگوار منزل به منزل مي رويم و حوادث آن دوره را ورق مي زنيم . در كوفه شهر مردمان حيله و ريا و در شام در مجلس يزيد ، خونخوارترين و ستمكارترين عنصر تاريخ در مدينه شهر رسول خدا ، شهر نور.

فصل چهارم :

دعا و مناجات امام (عَلیهِ السّلام) بررسي عبادت هاي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) ، بيان خضوع و فروتني امام سجاد  (عَلیهِ السّلام) و حضور قلب آن حضرت در نماز و بيان نمونه هايي از عبادت هاي آن حضرت

فصل پنجم

توضيحي پيرامون صحيفه سجاديه :

همان كتابي كه انجيل اهل بيت و زبور آل محمد لقب گرفت . در اين فصل ابتدا تعريفي از

صحيفه سجاديه آورده ايم و به شرح هاي نگاشته شده بر صيحفه و سند و رجال آن پرداختيم و در ادامه امتيازات صحيفه سجاديه را متذكر شده ايم و در نهايت ابعاد صحيفه را ذكر كرده ايم

فصل ششم :

با چه سياستي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) از عاشورا به نفع اسلام استفاده كرد :

در اين فصل به پيام رسانيها و سياست امام سجاد  (عَلیهِ السّلام) در زنده نگه داشتن ياد عاشورا را

اشاره كرديم . امام به دليل اينكه واقعه عاشورا از اذهان پاك نشود ، به افشاگري و بيان علل قيام امام حسين  (عَلیهِ السّلام) مي پرداخت .

فصل هفتم

 سياست امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با حكومت هاي وقت :

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با يزيدبن معاويه بن يزيد ، مروان بن حكم ، عبدالملك بن مروان ، وليد بن عبدالملك هم عصر بود . با هريك از اين حاكمان و ويژگي هاي حكومتي آن ها را به صورت جداگانه توضيح داديم و در مورد واقعه اسفبار حره ، هجوم يزيد به مكه و فتنه ابن زبير و برخورد امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با هريك از اين ها مطالبي را در اين فصل گنجانديم .

كليات

اهميت و ضرورت

انسان در طول زندگي خود نياز هاي متفاوتي دارد كه بعضي از اين نيازها بستگي به موقعيت و زمان و حالت بخصوصي دارد . يكي از اين نيازها نياز به علم است . همه انسان ها تشنه آموختن و كسب دانش هستند . انساني كه تشنه آموختن دانش است بهتر است در مسيري حركت كند كه مفيد و صحيح باشد . با توجه به اينكه ما در عصري زندگي مي كنيم كه اديان و مذاهب مختلفي بوجود آمده اند كه هريك خود را بر حق مي دانند ، يكي از مسير هاي صحيح علم آموزي ، آموختن درباره دين است . و از محور هاي اساسي در هر دين شناخت رهبر و بزرگان آن دين است كه اهميت بسيار دارد ، زيرا رهبر نمونه كامل براي شناختن يك دين است و با توجه به اينكه ما در كشوري زندگي مي كنيم كه مذاهب مختلف از جمله مذهب اهل سنت وجود دارد ، درست است كه تشيع و تسنن با هم مشتركاتي دارند ، امّا در بعضي موارد از جمله رهبر با يكديگر اختلاف دارند . كه همين اختلاف در رهبر باعث تقابل و ايجاد كشمكش هاي بين تسنن و شيعه شده است . ما كه در حوزه علميه درس مي خوانيم و درس ما علوم ديني است ، وظيفه ما اولاً شناختن دين است و ثانياً شناساندن دين به ديگران است ، يكي از شاخه هاي اصلي شناختن بزرگان دين و در رأس آن ائمه مي باشد كه بتوان در موقع نياز از آنها در مقابل بد خواهان دفاع كرد .

تحليل زندگي امامان معصوم عليهم سلام بدون آگاهي از موقعيت اجتماعي آنان و ويژگي هاي زمان ناممكن مي باشد . بر همين اساس است كه بعضي بدون آگاهي و يا احياناً غرض ورزي نظريات نادرستي را ميدهند ، از جمله اينكه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را فردي منزوي كه در گوشه اي به عبادت فردي اشتغال داشته و به دور از مسايل اجتماعي و سياسي معرفي مي نمايند ؛ كه اين بزرگترين جفا بر امام همام مي باشد و يا در تعبيرات خود از امام سجاد (عَلیهِ السّلام) به عنوان امام بيمار ياد مي كنند . با عنايت خداوند سعي كرديم در اين پايان نامه به ابعادي هرچند ناچيز از زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) اشاره كنيم .

سوالات اصلي

1- بيوگرافي مختصر از امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را ذكر كنيد ؟

2- امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در دوران اسارت چه نقشي داشتند ؟

3- چرا مبارزات امام (عَلیهِ السّلام) در قالب دعا و مناجات بود ؟

4- دوران امامت امام سجاد (عَلیهِ السّلام) چگونه بود ؟

سوالات فرعي

1- تاريخ تولد و نام پدر و مادر و كينه و القاب امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را بيان كنيد ؟

2- چرا امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را زين العابدين مي نامند ؟

3- نقش امام سجاد (عَلیهِ السّلام) از مدينه تا كربلا چيست ؟

4- سخنراني امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در كوفه و شام چه تفاوت هايي با يكديگر داشت؟

5- آيا سكوت و پناه بردن امام سجاد (عَلیهِ السّلام) به دعا يك انزوا بود يا يك سياست؟

6- با اينكه يزيد و يزيديان امام حسين (عَلیهِ السّلام) و يارانش را خارجي و مرتد و حادثه عاشورا را پيروزي براي مسلمانان به حساب مي آوردند امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با چه سياستي از عاشورا به نفع اسلام استفاده كرد ؟

7- صحيفه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را معرفي كنيد ؟

فرضيه سازي

1-  بيماري امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در واقعه عاشورا يك تقدير الهي براي استمرار امامت بود .

2- امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با نيايش هاي خود رموز سياست و دينداري را به مردم ابلاغ كرد .

3- حاكمان عباسي شرايط اختناق آميزي را براي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و پيروانش به وجود آورده بودند.

اهداف و فوائد تحقيق

هدف از اين تحقيق تنها بيان زندگاني امام سجاد (عَلیهِ السّلام) نمي باشد . با توجه به اينكه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) يكي از ائمه دوازده گانه ما شيعيان است و شناخت كامل آن بزرگوار اهميت ويژه اي دارد و زمينه ايجاد شناخت در تمام ابعاد نوراني وجود اقدس ايشان از عهده اين بنده حقير بر نمي آيد ، لذا اهداف اين تحقيق علاوه بر بيان زندگاني امام سجاد (عَلیهِ السّلام) بررسي دو بعد عبادي و سياسي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) مي باشد و برطرف كردن يك سوي ابهامات كه در اذهان بعضي از افراد وجود دارد ، از جمله اينكه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در بعد سياست فعاليتي نداشتند و تنها بعد عبادي را مورد توجه قرار داده بودند اما غافل از اينكه همين بعد عبادي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) جداي از سياست امام (عَلیهِ السّلام) نبود و يك سياست كاملاً هوشيارانه بود كه منحصر به فرد و تأثير گذار بود .

وقتي كه تاريخ گذشتگان خصوصاً ائمه عليهم السلام بيان مي شود ذهن ها بدنبال الگو سازي و الگو برداري بر مي آيند . اهداف اين تحقيق ساختن الگوي مناسب و تأثير گذار در بعد عبادي و سياسي مي باشد . ان شاء الله كه بتواند مشكلي از مشكلات جامعه را كه از سوي دشمنان بر جامعه و بخصوص نسل جوان در زمينه ديني تحميل مي شود را حل كند . و ديگران نيز گام هاي مهمتر و مؤثرتري را در اين زمينه بردارند .

پيشينه موضوع

در مورد سابقه موضوع تحقيق منابع و آثار تأليف شده به چند دسته تقسيم مي شود :

الف) كتابهاي تاريخ عمومي

ب) تواريخ ائمه عليهم السلام

ج) تراجم ( شرح حال نگاري ) و رجال

د) آثار مؤلفان معاصر

ابتدا چند منبع دسته اول را صرف آشنايي ذكر مي كنيم و بعد از آن آثار مؤلفان معاصر را همراه با نقد مي آوريم . كتاب ناسخ التوارخ حضرت حضرت سجاد (عَلیهِ السّلام) به قلم مورخ شهيد دانشمند محترم عباسقليخان شهيد و به تصحيح و حواشي دانشمند محترم محمد باقر بهبودي مي

پایان نامه سیری در زندگی عبادی سیاسی امام سجاد (عَلیهِ السّلام)