فایل مارکت

تحقیق شناخت بازار اوكراين و راههاي دستيابي به آن

اطلاعات كمكي

موقعيت جغرافيايي

جمهوري اوكراين با 603700 كيلومتر مربع وسعت و 50 ميليون نفر جمعيت در اروپاي شرقي واقع شده و پس از روسيه بزرگترين كشور اروپا به شمار مي رود. اين كشور پس از استقلال از شوروي سابق در سال 1991، به عضويت جامعه كشورهاي مستقل مشترك المنافع درآمد. و به عنوان دومين كشور بزرگ قاره اروپا موقعيت داراي موقعيت راهبردي خاصي است.

جنوي اوكراين داراي آب و هواي معتدل مي باشد و فقط در سواحل جنوبي شبه جزيره كريمه آب و هوا نيمه گرمسيري است. ميانگين درجه حرارت سالانه در كيف پايتخت اوكراين 2/7 درجه سانتيگراد مي باشد.

به علت وجود خاك حاصل خيز در اين كشور (معروف به چرنوزيوم) 56 درصد اراضي قابل كشت مي باشد. اوكراين در نظام شوروي سابق به انبار غله اروپا شهرت داشت ضمنا اين كشور فاقد زمين هاي جنگلي است.

نظام حكومتي اوكراين جمهوري است. رئيس جمهور اوكراين با رأي مستقيم مردم به مدت 5 سال انتخاب مي شود و بيش از دو دوره نمي تواند عهده دار رياست جمهوري باشد.

از لحاظ تقسيمات كشوري جمهوري اوكراين به 24 استان يا ايالت و جمهوري خود مختار كريمه، شهرهاي كيف و سواستوپول (با توجه به موقعيت خاص انها) ، نواحي، شهرها، زيست گاهها و روستاها تقسيم مي شود كه از طريق حكومت هاي خودگردان محلي اداره مي شوند.

مهمترين شهرهاي اوكراين عبارتند از: كيف، خاركف، دونتسك، اودسا، خرسون، سواستوپول، ونيپروپتروفسك، لووف (لويو) ، زاپوريژيا و لوگانسك

جمهوري خودمختار كريمه امروزه بخش جدايي ناپذير جمهوري اوكراين است كه قانون اساسي خاص خود را دارد. اين قانون اساسي توسط شوراي عالي جمهوري خود مختار كريمه تدوين شده و مورد تصويب مجلس اوكراين قرار گرفته است.

احزاب و سازمانهاي سياسي

حزب كمونيست

تا سال 1990 تنها حزب سياسي قانوني، حزب كمونيست اوكراين بود.

قويترين حزب سازمان يافته اوكراين است كه مخالف كوچما( رئيس جمهور كنوني) و مخالف اصلاحات مي باشد.

روخ (RUKH)

اين حزب در سال 1989 به عنوان يك حزب ملي گرا و موافق دموكراسي و طرفدار اقتصاد بازار به وجود آمد.

حزب سوسياليست

اعضاي اين حزب در رده هاي مختلف هنوز طرفدار كنترل دولت بر روي صنايع كليدي و برقراري روابط نزديك تر با روسيه و جمهوري هاي مستقل مشترك المنافع مي باشند.

حزب سبز

حزب سبز در اوايل دهه 1990 با سياستهاي حمايت گرايانه از محيط زيست از قبيل بر چيده شدن نيروگاه اتمي چرنوبيل و حفظ منابع انرژي طبيعي تشكيل شد. اين حزب از بي طرفي سياست خارجي اوكراين در بسياري از موضوعات حمايت مي كند.

روابط بين المللي اوكراين

سياست خارجي جمهوري اوكراين متأثر از روابط اين كشور با روسيه است. در حال حاضر جمعيت كثيري از نژاد روس در جنوب و شرق اوكراين زندگي مي كنند. اوكراين تلاش دارد روابط خود را با همسايگان اروپاي مركزي (لهستان، مجارستان، چك و اسلواكي) توسعه بخشد. در اين رابطه اوكراين به عنوان يكي از كشورهاي اروپاي مركزي و عضو موافقتنامه تجارت آزاد اروپاي مركزي (CEFTA) مورد پذيرش قرار گرفته است.

با توجه به اينكه جمعيت كثيري از مهاجرين اوكرايني در آمريكا به سر مي برند هيئت هاي متعددي براي توسعه روابط به آمريكا اعزام شده اند. در حال حاضر اوكراين بزرگترين دريافت كننده كمكهاي آمريكا در ميان كشورهاي مستقل مشترك المنافع و سومين دريافت كننده بزرگ كمكهاي آمريكا در ميان كشورهاي جهان به شمار مي رود.

جمعيت و مؤلفه هاي آن

جمهوري اوكراين حدود 50 ميليون نفر جمعيت دارد. شهر كيف پايتخت اوكراين با   6 /2 ميليون نفر پر جمعيت ترين شهر كشور است. مردان با حدود 23 ميليون نفر 46 درصد جمعيت و زنان با 27 ميليون نفر 54 درصد جمعيت كشور را تشكيل مي دهند.

طبق آمارهاي رسمي دولتي، نرخ بيكاري در سال 1998 به ميزان 7/3 درصد و در سال 1999، 5 درصد اعلام شده است اما به نظر مي رسد تعداد زيادي نيز وجود داشته باشند كه در مراكز رسمي ثبت نام ننموده اند و احتمالا نرخ غير رسمي بيكاري بيش از ميزان اعلام شده مي باشد.

بر اساس آمارهاي سال 1997نيروي كار 8/22 ميليون نفر مي باشند كه در بخشهاي مختلف اقتصادي بشرح ذيل اشتغال دارند.

صنعت و ساختمان 32 درصد، كشاورزي و جنگلداري 24 درصد، بهداشت، آموزش و فرهتگ 17 درصد، تجارت و توزيع 8 درصد، حمل و نقل و ارتباطات 7 درصد و ساير بخشها 12 درصد

فصل دوم

موقعيت اجتماعي و فرهنگي شهروندان جمهوري اوكراين

زبان رسمي در جمهوري اوكراين زبان اوكرايني است و زبان روسي نيز در سطح وسيعي تكلم مي شود. ساير زبان هاي متداول عبارتند از: رومانيايي، لهستاني و مجارستاني.

دين مردم اوكراين مسيحي و عمدتا پيرو مذهب ارتدكس شرقي هستند.

فرهنگ

موقعيت جغرافيايي اوكراين از لحاظ واقع شدن بين دو قاره اروپا و آسيا موجب گرديده اين كشور تحت تأثير فرهنگ شرق و غرب قرار گيرد.

امروزه يك دوگانگي فرهنگي در اوكراين به چشم مي خورد مناطق غربي تحت تأثير اروپا بخصوص لهستان قرار دارد در حاليكه در مناطق شرقي فرهنگ روسي حاكم است.

بدنبال فروپاشي اتحاد شوروي و بروز آزادي هاي بيشتر در زمينه فرهنگ و هنر، روش زندگي و سليقه ها و تغيير ساختارهاي اقتصادي- اجتماعي و سياسي موجب گرديده تا جريان غربي شدن و تحت تأثير فرهنگ غرب قرار گرفتن شدت بيشتري به خود بگيرد.

نحوه رفتار با خارجيان در مذاكرات تجاري (فرهنگ تجارت در اوكراين)

اوكرايني ها شديدا معتقد به رعايت سلسله مراتب اداري هستند. در محل كار، اوكرايني ها تفويض مسئوليت يا اختيار را نمي پذيرند.

در اوكراين قبل از انجام تجارت نيازمند يك احساس خوب و دو جانبه مي باشيد. يك اوكرايني در برخورد اول ممكن است با شما برخوردي رسمي داشته باشد اما موقعي كه شناخت بيشتري از شما پيدا كرد ملاحظات رسمي را كنار گذاشته و بطور صريح و بي پرده گفتگو خواهد نمود. اوكرايني ها بيشتر علاقه مند به امضا يادداشت تفاهم هستند.

در يك نشست تجاري، دست دادن رفتار مناسبي محسوب مي شود. همانند ايراني ها، اوكرايني ها نيز به دادن و گرفتن هداياي كوچكي به همديگر به عنوان يادبود علاقه دارند.

سيستم اقتصادي فعلي

قبل از سال 1991 اوكراين كه جزئي از اتحاد شوروي سابق محسوب مي شد داراي نظام اقتصادي با برنامه ريزي متمركز بود.

در اصلاحات اقتصادي اوكراين تنها از سال 1994 با شروع رياست جمهوري لئونيد كوچما شروع گرديد.

آمارهاي مربوط به نرخ رشد واقعي نشان مي دهد اوكراين از زمان استقلال هر سال با رشد منفي در توليد ناخالص داخلي مواجه بوده است كه به تدريج از آهنگ رشد منفي كاسته شده و طبق پيش بيني هاي به عمل آمده در سال 2000 نرخ رشد آن به صفر خواهد رسيد.

ركود عميق در اقتصاد اوكراين موجب كاهش استانداردهاي زندگي و رواج فقر در بين مردم گرديده است. در اين كشور خط فقر با درامدهاي ماهانه 50 دلار (معادل 95 گريونا) مشخص مي باشد. مطالعات انجام شده توسط يكي از اتحاديه هاي بازرگاني حاكي است 74 درصد جمعيت در فقر به سر مي برند.

از لحاظ سهم بخشهاي اقتصادي در توليد ناخالص داخلي، در سال 1997 بخش صنعت 8/30 درصد و بخش كشاورزي 14 درصد و بخش 56 درصد را در سال مذكور به خود اختصاص داده اند.

واحد پول

بعد از خروج اوكراين از حوزه روبل در سال 1992، كوپن يا كاربووانتس (KRB) به عنوان تنها پول رسمي و قانوني كشور معرفي گرديد.

ثبات كاربووانتس موجب گرديد بانك ملي اوكراين واحد پول نهايي كشور يعني ”گريونا“ و يا گرينيا (hrn) را در دوم سپتامبر 1996 معرفي نمايد.

ميزان جذب سرمايه هاي خارجي

بر اساس آمارهاي دولتي، ميزان سرمايه گذاريهاي خارجي در اوكراين تا ماه مه 1999 به حدود 8/2 ميليارد دلار رسيد كه اكثرا به صورت سرمايه گذاري مشترك بوده است.

كشورهاي ايالات متحده آمريكا، هلند، آلمان، انگلستان، روسيه، كره جنوبي، قبرس و سوئيس از مهمترين سرمايه گذاران در اين كشور مي باشند.

بازار

مطالعه و تحقيق در بازار، حضور مستمر، برنامه ريزي، فعاليتهاي سازمان يافته و پيوسته، در دسترس بودن ابزار و امكانات اطلاع رساني در سطح وسيع اعم از مجاري ديپماتيك و سياسي يا مؤسسات بازار يابي از ويژگي هاي بارز رقباي تجاري ايران در بازار اوكراين است. در حال حاضر عليرغم اينكه سهم قابل توجهي از مبادلات تجاري اوكراين با كشورهاي مستقل مشترك المنافع مي باشد ساير كشورها نيز در حال افزايش سهم بازار مي باشند بطوري كه امروزه بازار كالاهاي اوكراين مملو از كالاهاي ارزان قيمت و با كيفيت پائين كشورهاي تركيه، چين، خاورميانه و ساير كشورهاي سابق بلوك شرق مي باشد. با اين حال گرايش رو به رشدي در ميان اوكرايني ها براي خريد كالاهاي با كيفيت و مرغوب كشورهاي غربي عليرغم قيمت بالاي اين كالاها وجود دارد.

عمده ترين رقباي ايران در منطقه، كشورهاي تركيه و چين مي باشند.

در بازار اوكراين بسياري از رقبا به صورت اتحاديه ها و تشكل هاي تجاري تخصصي كه داراي استراتژي (راهبرد) و سياستگذاري واحدي در بازار هدف مي باشند عمل مي كنند بطوري كه در ميان صادر كنندگان اين كشورها رقابت منفي و شكستن قيمت براي افزايش سهم بازار وجود ندارد و اين موضوع يكي از نقاط ضعف صادر كنندگان ايراني است كه معمولا به صورت انفرادي فعاليت مي كنند، همچنانكه در گذشته شاهد رقابت هاي نا سالم تعدادي از صادر كنندگان در بازارهاي مختلف بوده ايم. ضعف نظام اطلاع رساني، عدم انسجام تشكل هاي صادراتي، فقدان اطلاعات و تحقيقات بازاريابي در بازار هدف از جمله ضعف هاي اساسي صادر كنندگان كشور در مقايسه با رقبا در بازار اوكراين است.

عوامل ريشه اي تأثير گذار در نقش بازار

از لحاظ ساختار جمعيتي، 68 درصد جمعيت اوكراين را سنين 64-15 سال تشكيل مي دهد (شامل 16 ميليون نفر مرد و 5/17 ميليون نفر زن) و از اين لحاظ تقاضا براي انواع كالاها و خدمات وجود دارد.

در اوكراين تقاضا براي كالاهاي مصرفي در نسل جوان به مراتب بيشتر است به طوري كه بيشترين اختلاف براي كالاهاي مصرفي در نسل جوان به مراتب بيشتر است به طوري كه بيشترين اختلاف سليقه بين گروههاي سني زير 45 سال و بالاي 45 سال مشاهده مي شود. دامنه تفاوت ها در علايق و سليقه ها بيشتر مربوط به كالاهايي از قبيل وسايل نقليه، لوازم شخصي، شيريني جات، جواهرات، لوازم خانگي و لوازم الكترونيكي است.

اندازه جغرافيايي و پراكندگي جمعيت در سرتاسر كشور از ديگر عوامل تأثير گذار در بازار اوكراين به حساب مي آيد.  به عنوان مثال منطقه غرب اوكراين يكي از مراكز مهم تجاري كشور است با گشايش سه نقطه مرزي با همسايگان، فعاليت تجاري در آن رو به افزايش گذاشته است.

نقش عوامل مثبت در عرضه آسان محصول به مصرف كنندگان

اصولا در فرآيند توزيع كالا، ارائه خدمات و تسهيلات به مصرف كننده و به طور كلي در دسترس بودن كالا از عوامل مثبت بازار ارزيابي مي شود. با توجه به گستردگي اوكراين از لحاظ وسعت آن، تقاضا براي كليه كالاهاي مصرفي و همچنين قيمت كالاها در مناطق مختلف كشور متفاوت است. عموما منطقه ” كيف“ از لحاظ ميزان دسترسي يه انواع مختلف كالاها وضعيت بهتري دارد. در حاليكه مناطق دور دست از لحاظ كالا رساني داراي مشكلاتي هستند. شهرهاي خاركوف، دنيپروپتروفسك، دونتسك، لووف و زاپوري ژيا براي صادر كنندگاني كه قصد توسعه صادرات در اوكراين را دارند از ظرفيت هاي خوبي برخوردار مي باشند.

بطور كلي در اوكراين نيز همانند هر كشوري وجود يك شريك تجاري محلي و يا نماينده فروش مي تواند در نحوه رساندن كالا به مصرف كنندگان نهايي و تسهيل جريان توزيع نقش ارزنده اي داشته باشد.

در سالهاي اخير كه بازار اوكراين به روي واردات گشوده شده است سليقه ها و ترجيحات مصرف كنندگان نيز متحول گرديده است. مصرف كنندگان بيشتر كالاهاي غربي را ترجيح مي دهند و بر اين باورند كه كالاهاي غربي به ويژه كالاهاي مصرفي با دوام داراي كيفيت بالايي مي باشند.

در مقابل كالاهاي غربي، بازار اوكراين انباشته از كالاهاي ارزان قيمت و با كيفيت پائين كشورهاي تركيه، چين، خاورميانه و كشورهاي مشترك المنافع است.

صادر كنندگاني كه قصد صدور كالا به اين كشور را دارند بايد به مسئله قيمت، كيفيت و قدرت خريد مصرف كنندگان توجه نمايند. بر اساس آمارهاي وزارت اقتصاد اوكراين در ابتداي سال 1999 ميزان فروش محصولات مصرفي نسبت به سال قبل 6/8 درصد كاهش يافته است و در فوريه 1999 مصرف سرانه كالا در ماه 4/28 گرينيا (تقريبا 7 دلار) بوده است.

در اوكراين همبستگي بين ميزان تحصيلات و تقاضاي محصول آنچنانكه در اقتصادهاي غربي مشاهده مي شود وجود ندارد. متأسفانه بخشي از جمعيت با در آمد پائين را بسياري از مصرف كنندگان تحصيل كرده تشكيل مي دهند.

كانال هاي توزيع

در دوره شوروي سابق، شبكه هاي توزيع (به آن مفهوم كه در كشورهاي داراي نظام اقتصاد بازار موجود است) در اوكراين وجود نداشت. توليد كنندگان، عرضه كنندگان و مصرف كنندگان نهايي با همديگر مرتبط نبودند و در واقع سيستم اداري- دستوري بر اساس اصول عقايد آن نظام جريان كالاها و خدمات را هدايت مي كرد.

در سالهاي اخير سيستم جديد عرضه و توزيع بر اساس نظام بازار شكل گرفته و شبكه فروشگاه هاي زنجيره اي و فروشگاههاي بزرگ تحت نامهاي تجاري معروف و سوپر ماركت ها پا به عرصه وجود گذاشته اند. اين فروشگاهها اكثرا در مراكز تجاري و نقاط مركزي شهر تمركز يافته اند و داراي مالكيت بوده و يا به شركتهاي خصوصي خارجي تعلق دارند. فروشگاههاي مذكور گران ترين شبكه خرده فروشي هستند كه ابتدا براي ثروتمندان تازه به دوران رسيده طراحي گرديده اند.

فروشگاههاي بزرگ، فروشگاههاي اختصاصي (خاص يك كالا) و بازارها مراكز اصلي عرضه كالا براي مصرف كنندگاني هستند كه از لحاظ درآمدي در سطح متوسط و پائين قرار دارند. فروشگاههاي بزرگ هم توليدات داخلي و هم كالاهاي وارداتي را به فروش مي رسانند و هم مكان لازم را براي فروش محصولات به خصوص لوازم آزمايشي و بهداشتي با نام هاي تجاري معروف اجاره مي دهند.

اندازه جغرافيايي اوكراين از لحاظ وسعت و پراكندگي نسبي جمعيت در سطح وسيعي (تنها 10 درصد جمعيت اوكراين در شهرهاي بزرگ زندگي مي كنند) موجب گرديده ايجاد يك شبكه توزيع مطمئن و قابل دوام اهميت خاصي پيدا كند. شركتهاي مهم آمريكايي نظير كوكاكولا، كرافت، جاكوبز، سوپارد، مارس، پپسي كولا، پراكتراند گمبل و شركت سرمايه گذاري جانسون شبكه هاي فروش و خدمات قدرتمندي را در اوكراين تشكيل و توسعه داده اند كه نهايتا موجب تقويت سهم بازار آنها خواهد گرديد.

صادركنندگاني كه قصد ورود به بازار اوكراين را دارند بايد سيستم توزيع خودشان را با توجه به شرايط محيطي طراحي و نسبت به انتخاب روش مناسب توزيع اقدام نمايند. بعضي از انواع روشهاي توزيع موجود در اوكراين عبارتند از:

– شركت محصولات خود را از طريق خرده فروشان به فروش مي رساند و سپس با ايشان تسويه حساب مي نمايند. (مانند كوكاكولا در اوكراين)، اين روش پر هزينه اي است اما بسيار مؤثر است و شركت نسبت به تصوير ذهني مشتريان از كالا تسلط و كنترل دارد.

– شركت كالاهاي خود را مي فروشد اما تحويل و تسويه حساب با خرده فروشان بر عهده توزيع كننده است.

توزيع كنندگان كالا را مي فروشند و خود نسبت به تحويل كالا و تسويه حساب با خرده فروشان اقدام مي نمايند (مانند شركت پپسي كولا). اين روش ممكن است روش كم هزينه اي براي توزيع باشد اما نياز به صرف وقت و آموزش و توجيه توزيع كنندگان و يا نمايندگان فروش خواهد داشت توصيه مي شود قبل از طراحي سيستم توزيع ابتدا با نظام مالياتي آشنايي كامل داشته باشيد. به خاطر داشته باشيد كه از لحاظ سيستم مالياتي اوكراين در حال حاضر شركتهايي كه خودشان كالاها را توزيع مي نمايند مطلوب و مورد توجه هستند. براي شروع كار، ابتدا با يك توزيع كننده محلي كار كنيد و براي يك دوره

تحقیق شناخت بازار اوكراين و راههاي دستيابي به آن