كار آموزي گیاهپزشکی سازمان جهاد كشاورزي مديريت حفظ نباتات استان گلستان
مراحل انجام شده در انسكتاريوم :
شناخت زنبور براكون و نحوه تاثير آن:
زنبور براكون از خانواده Braconidae واكتوپارازيت مي باشد. حشره ماده بطول 4-3 ميليمتر بوده و چشم هاي سياه و براقي در فرق سر دارد. رنگ عمومي بدن اين حشره زرد حنايي ولي قسمت هايي از سر و قسمت زيرين سينه بهرنگ قهوه اي است. در ابتداي فصل بعلت سرما تيره رنگ ولي هرچه دما بالا رود روشن تر مي گردد. شكم زنبور ماده بعلت بارور بودن متورم مي باشد. مهمترين فرق بين زنبور براكون مادهو زنبور نر در وجود تخمریز در زنبور ماده و اختلاف طول شكمهاست. زنبور ماده داراي شاخك 16 مفصلي ولي نرها كلا 21 مفصلي مي باشند. تخم ريز ماده ها در حالت عادي از نصف طول بدن حشره بزرگتر است ولي در موقع نيش زدن ميزبان بلندتر مي شود.اين زنبور به ميزبانهاي متحرك حمله مي كند.
طول عمر ماده ي جفت گيري نكرده 20 روز ولي ماده هاي جفت گيري كرده تا 60 روز هم مي رسد. براي تكثير انبوه زنبور براكون از ميزبانهايي استفاده مي شود كه حائز شرايط زير باشند:
- براحتي قابل پرورش باشند
- اقتصادي باشند
- امكان پرورش داشته باشند
ميزبانهاي مهم براكون براي تكثير انبوه:
- Epmestia kuhniellu – پروانه آرد
- Coreyracophala nica پروانه بيد برنج
- Galleria melonell – پروانه موم
- Plodia intor punetella – شب پره هندي
گونه هاي مهم زنبور براكون در ايران:
B.hebator
B.iranicus
B.lefroy
از بهترين ميزبانهاي زنبور براكون در طبيعت:
كرم قوزه1-Heliothis gossipiella
پيرائوستا (ساقه خوار اروپايي ذرت) 2-Ostrinia nubilalis
نحوه پارازيت كردن زنبور براكون:
حشره ماده قبل از تخمگذاري روي لارو ميزبان با نيش زدن آنرا فلج مي كند بدين صورت كه ابتدا لوله تخمريزي خود را وارد بدن لارو نموده و نوعي سم وارد بدن كرده و آنرا فلج مي كند سپس شروع به تخمگذاري بر روي بدن ميزبان خود مي نمايد و تخم هاي خود را بطور تك تك يا دسته جمعي در روي حلقه هاي بدن لارو قرار مي دهند تخمها پس از 20 الي 24 ساعت در شرايط محيط تفريخ شده و تبديل به لارو زنبور مي شوند. زنبور براكون داراي 3 سن لاروي بوده كه با تغذيه از محتويات داخل بدن ميزبان حدودا پس از 3 روز بر حسب شرايط محيط تبديل به شفيره مي شود و موجب از بين رفتن لارو ميزبان مي گردند. اين شفيره ها كه در كمر لاشه ميزبان درون پيله سفيد و ابريشمي قرار دارند حدودا پس از 6-4 روز تبديل به زنبور بالغ براكون مي شوند. عمر زنبور نر كوتاهتر از ماده و از 5 روز تجاوز نمي كند (در شرايط آزمايشگاهي) يك زنبور ماده قادر است حدود 100 عدد لارو را نيش بزند ولي تنها نيش زدن د ليل پارازيت كردن نيست تعداد تخمها در يك دوره تخمگذاري از 1 تا 100 عدد متغير است. دوره زندگي زنبور براكون بين 7-14 روز مي باشد.
روش پرورش و تكثير انبوه زنبور براكون:
اين زنبور بطور طبيعي در نواحي جنگلي و حواشي مزارعي كه كمتر دستخوش سمپاشي باشند وجود دارد. اگر آلودگي شديد نباشد بصورت طبيعي قادر به كنترل لارو ميزبان در حد يك سمپاشي مي باشد ولي اگر آفت دست طغياني داشته باشد ممكن است جمعيت زنبور براي كنترل كافي نباشد. بنابراين بايد اقدام به پرورش و تكثير انبوه زنبور نموده و در صورت امكان مزرعه را از زنبور اشباع كرد. براي پرورش و تكثير انبوه زنبور براكون اواخر فصل تابستان و اوايل فصل بهار اقدام به جمع آوري اين حشره از مزارع نموده و آنرا بوسيله يكي از ميزبانهاي واسط كه در حال حاضر بيد آرد است تكثير انبوه مي كنيم.
بيد آرد Ephestia kuhniella:
مشخصات ظاهري:
اين آفت انباري و از خانواده Parilidac است. عرض پروانه با بالهاي باز بين 20-25 ميليمتر و بالهاي رويي طويل به رنگ خاكستري پر رنگ و در روي هر يك از آنها در نوار كم رنگ و لكه هاي تيره كوچك ديده مي شود. بال هاي زيرين پهن تر و سفيد رنگ و داراي ريشك دمايي در حاشيه بال مي باشد.
لارو كامل بطول15-18 ميلي متر به رنگ سفيد مايل به صورتي قسمت سر و پشت سينه اول، پاهاي سينه اي به رنگ قهوه اي مايل به زرد بوده و دروني هريك از حلقه هاي شكم لكه هاي كوچك سياه رنگ مجهزبه يك موي طويل وجود دارد. پاي شكمي پنج جفت و داراي قلابهايي در حول يك دايره است.
زيست شناسي پروانه بيد آرد Ephestia kuhniella
اين حشره در انبارهاي گرم و مساعد بطور دائم فعاليت مي كند. فعاليت آن در هنگام شب بوده و در روز بدون حركت با بالهاي تپه باقي مي ماند. تخم ريزي در شب و در دسته هاي 10 تا 20 عددي روي مواد آردي مي گذارد. دوره رسته همچنين بر حسب شرايط محيط از 4-16 روز مي باشد . لاروها از مواد آردي تغذيه كرده و در اين فاصله 5 بار حبه عوض مي كنند. دوره شفيرگي 7 تا 16 روز و پس از اين مدت پروانه بالغ خارج مي گردد تكامل آن تا تخم تا حشره بالغ بين 45 تا 60 روز بر حسب شرايط محيط تغيير مي كند.
پرورش و تكثير انبوه پروانه بيد آرد در آزمايشگاه:
در آزمايشگاه جهت پرورش و تكثيرانبوه اين حشره كه بعنوان ميزبان واسط زنبور پارازيتوئيد براكون ،شناخته می شود از آرد غلات مانند گندم يا ذرت مخلوط با سبوس استفاده مي كنند براي اين منظور مقدار معيني آرد مخلوط با سبوس در طشت هاي مخصوص آلوده سازي به نسبت 3 به 1 مي ريزند. به ازاي هر كيلو آرد مصرفي 15/0 تا 17/0 تخم حشره بر روي مخلوط بطور يكنواخت مي پاشند. سپس طشت ها را در اتاق انتظار كه دماي آن تغييرات 125 و تغييرات رطوبت در آن 565% باشد انتقال مي دهند.
تخم ها پس از تفريخ تبديل به لارو حشره شده و لاروها جهت تغذيه به داخل توده آرد راه مي يابند و در اين رابطه كانال هايي درون توده ايجاد مي شود بر اثر فعالیتتوسط لاروها پس از مدتي آرد سفت و سخت شده و مخلوط مذكور نيز كيفيت غذايي اوليه را ندارد كه در اينصورت 1 الي 2 بار هر تشت آلوده را تجديد محتوا نموده و مقداري آرد به مخلوط مي افزايند. درجه حرارت و رطوبت محيط و تشت هاي آلوده شده دائما كنترل مي شود. لاروها در شرايط مطلوب 4 الي 5 بار پوست اندازي مي كنند. وقتي تغذيه لاروها كامل شد و مراحل رشد لاروي طي شد لاروهاي سنين 4 الي 5 را كه حدودا 25 الي 30 روز پس از آلوده سازي توليد مي شوند در انبار زنبور براكون قرار مي دهند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مراحل انجام شده در انسكتاريوم 1
شناخت زنبور براكون و نحوه تاثير آن 1
ميزبانهاي مهم براكون براي تكثير انبوه 2
گونه هاي مهم زنبور براكون در ايران 2
نحوه پارازيت كردن زنبور براكون 2
روش پرورش و تكثير انبوه زنبور براكون 3
بيد آرد Ephestia kuhniella 4
مشخصات ظاهري 4
زيست شناسي پروانه بيد آرد Ephestia kuhniella 4
پرورش و تكثير انبوه پروانه بيد آرد در آزمايشگاه 5
پرورش و تكثير انبوه زنبور و پارازيتوئید براكون 6
شرايط رهاسازي زنبور براكون 7
زنبورهاي تريكوگراما 7
مشخصات مرفولوژيكي زنبور 7
1- پرورش پروانه بيد غلات 8
2- پرورش پروانه بيد آرد 9
پرورش زنبور تريكوگراما 10
كرم ساقه خوار ذرت 11
زيست شناسي 12
مبارزه 12
دستورالعمل رهاسازي عوامل كنترل طبيعي در مزارع ذرت 13
5- رهاسازيهاي تداخل نسل آخر فصل 15
دستورالعمل رهاسازي عوامل كنترل طبيعي در مزارع ذرت استان خوزستان 15
دستورالعمل مبارزه بيولوژيك با كرم ساقه خوار برنج 16
6- رهاسازي زنبور براي كنترل نسل اول ساقه خوار برنج 17
7- ارزيابي هاي رهاسازي انجام شده نسل اول 17
8-رهاسازي زنبور براي كنترل نسل دوم كرم ساقه خوار 18 9-ارزيابي نسل دوم 18
دستورالعمل واگذاري انسكتاريوم ها و كارگاه هاي دولتي بصورت پيمان توليد در استانها و تعيين سهميه توليد زنبور تريكوگراما براي بخش خصوصي 19
دستورالعمل رهاسازي حشرات مفيد زنبورهاي تريكوگراما و براكون در مزارع گوجه فرنگي 20
مراحل اجرائي اين برنامه به شرح ذيل خواهدبود 21
توضيحات تكميلي 21
دستورالعمل رهاسازي عوامل كنترل طبيعي در مزارع گوجه فرنگي استان خوزستان 22
رهاسازي بر عليه نسل دوم كرم قوزه در روي پنبه و تداخل نسل 23
دستورالعمل رهاسازي عوامل كنترل طبيعي (تريكوگراما و براكون) در مزارع سويا 24
رهاسازي زنبور براكون درمیان بوته های سويا 25
بررسي تاثير عوامل كنترل طبيعي رهاسازي شده 26
مراحل انجام شده شده در كلينيك بيماري هاي گياهي شناسي با انواع محيط هاي كشت 26
محيط كشت Kings 27
محيط كشت پوان 27
تهيه ي روش محيط كشت kings 28
تهيه ي محيط كشت نوترينت آگار NA 28
تهيه محيط كشت PDA 28
نحوه ي ريختن محيط كشت درون بتري 29
تهيه ي سوسپانسيون باكتري 29
تستهاي تشخيص سودوموناس 30
تست اكسيداز 30
تست گرم 30
تست H2O2 كاتالاز 31
تست H2 31
تست سيب زميني 32
كار آموزي گیاهپزشکی سازمان جهاد كشاورزي مديريت حفظ نباتات استان گلستان