تحقیق سيره اخلاقي و سياسي امام سجاد (ع)

تحقيق پاياني سطح 2 (كارشناسي)

عنـوان:

سيره اخلاقي و سياسي امام سجاد (عليه السلام)

[سيره هدايتي امام سجاد (عليه السلام)]

چكيده؛

خداوند منان  هدف از خلقت انسان را عبادت خويش بيان مي دارد و آن را رحمت معرفي نموده و طريقي در بر گزيدن بهترين ها، كه اين مهم جز با معرفت خداوند و جز از طريق برگزيدگان حق و معرفت آنان به دست نيايد. لذا در سير تحقق اين مهم، تحقيق پاياني حاضر انجام گرديده كه بيان سيره هدايتي امام سجاد در دوران امامت حضرت و نحوه نشر معارف اسلام بدست اوست كه بصورتي ويژه در قالب مناجات و نيايش و عبادات ارائه گرديده و بر سه محور استوار است.

محور اول؛ اعتقادات است كه در باب حضرت حق، شناخت خداوند و توصيف اوست و در دنباله بحث خالقيت خداوند بيان مي‎شود و چون الله خالق است، چگونگي زيست او را مقدّر مي‎كند لذا در ادامه مبحث، ربوبيّت مطرح مي گردد و در نتيجه پرستش و عبادت هم خاص ذات اوست و بايد به خداوند اميد داشته باشيم  و از رحمت خداوند نااميد نباشيم. خداي متعال، پيامبران را براي انجام رسالت خود برگزيد و بدنبال نبوت امامت كه در اسلام امري ضروري بوده و حيات جامعه اسلامي بدون آن غير ممكن است مطرح مي‎شود مبحث بعدي مرگ و بازگشت انسان به سوي خدا يعني معاد است كه مطرح مي‎شود و اينكه درسير جزاي رب العالمين در قيامت، مساله شفاعت از جمله مسائل مهم در حسابرسي اعمال بندگان است.

محور دوم؛ اخلاق است؛ انسان بايد نسبت به نفس خودش محاسبه و مراقبه  داشته باشد و حسنات را انجام و از سيئات دوري نمايد. ذكر خداوند بر دهان بشر جاري باشد و شكر نعمتهاي او را داشته باشد و اينكه تقوي و پارسائي در دنيا و يقين در عقيدت داشته و زهد بر اساس تقوي و صبر در برابر مصائب و رضا و تسليم در برابر پروردگار و توكل به خداوند دركارها را پيشه خود سازد و حسن ظن به خداوند متعال داشته و اظهار فقرو حاجت پيش ديگران نكند در زندگي قناعت به آنچه خدا قسمت او كرده و كفاف در رزق داشته و در رفتار با مردم حسن سلوك داشته باشد و نيز در برابر مردمي كه به او بد كرده اند عفو و اغماض داشته و دنيا را بازار آخرت بداند و از محرمات بپرهيزد و باز اينكه طمع نسبت به مال مردم نداشته و از ياد خداوند غفلت نداشته باشد در كارها نيت را خالص نموده و از ريا و بخل و حسد و خشم و غضب دوري كند  و اگر اين رذايل از ا وسر زد، با توبه بدرگاه پروردگار خويش لباس مذلت و خواري را از خود دور سازد.

محور سوم، احكام است، انسان با نماز، در مقابل خداي گرانقدر مي ايستد و با روزه پوششي بر اعضاي خود مي زند و با دادن زكات مالش را خالص و آراسته مي كند و با رفتن به حج مورد مغفرت خدا قرار مي‎گيرد و با جهاد در  راه خدا بهشت را بر خود واجب مي كند و با امر به معروف و نهي از منكر، سنتهاي سنيّه را زنده مي دارد و از بدعتهاي ناصواب دوري مي گزيند و از خداوند جهت اداء قرض و دين كمك مي خواهد و از حدود و قوانين حاكم بر جامعه تعدي نمي كند.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                   صفحه

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 1

بخش اول؛ اعتقادات

فصل اول؛ توحيد…………………………………………………………………………………………………….. 3

1-1-1. الوهيّت……………………………………………………………………………………………………… 3

1-1-2. خالقيت……………………………………………………………………………………………………… 7

1-1-5. ربوبيّت……………………………………………………………………………………………………… 10

1-1-4. عبادت………………………………………………………………………………………………………. 14

1-1-5. اميد و نااميدي……………………………………………………………………………………………… 18

1-1-6. دعا…………………………………………………………………………………………………………… 21

فصل دوم؛ نبوت…………………………………………………………………………………………………….. 26

1-2-1. نبوت………………………………………………………………………………………………………… 26

فصل سوم؛ امامت……………………………………………………………………………………………………. 29

1-3-1. امامت……………………………………………………………………………………………………….. 29

فصل چهارم؛ جزاي رب العالمين………………………………………………………………………………… 36

1-4- 1. جزاي رب العالمين (معاد)………………………………………………………………………………. 36

1-4-2. شفاعت……………………………………………………………………………………………………… 41

بخش دوم؛ اخلاق

مقدمه؛ محاسبه و مراقبه نفس……………………………………………………………………………………….. 43

فصل اول؛ حسنات…………………………………………………………………………………………………… 46

2-1-1. ذكر ………………………………………………………………………………………………………… 51

2-1-2. شكر…………………………………………………………………………………………………………. 53

2-1-3. تقوي………………………………………………………………………………………………………… 56

2-1-4. پارسائي…………………………………………………………………………………………………….. 59

2-1-5. يقين…………………………………………………………………………………………………………. 60

2-1-6. زهد………………………………………………………………………………………………………….. 62

2-1-7. صبر…………………………………………………………………………………………………………. 64

2-1-8. رضا و تسليم……………………………………………………………………………………………….. 66

2-1-9. توكل……………………………………………………………………………………………………….. 68

2-1-10. حسن ظن به خداوند متعال…………………………………………………………………………….. 70

2-1-11. فقر و غني………………………………………………………………………………………………… 72

2-1-12. قناعت و كفاف در زرق……………………………………………………………………………….. 74

2-1-13. حسن سلوك و خوش رفتاري با مردم………………………………………………………………. 76

2-1-14. عفو و اغماض…………………………………………………………………………………………… 83

فصل دوم؛ سيئات……………………………………………………………………………………………………. 86

2-2-1. دنيا…………………………………………………………………………………………………………… 86

2-2-2. پرهيز از محرمات…………………………………………………………………………………………. 90

2-2-3. طمع…………………………………………………………………………………………………………. 94

2-2-4. غفلت……………………………………………………………………………………………………….. 96

2-2-5. نيت………………………………………………………………………………………………………….. 98

2-2-6. ريا…………………………………………………………………………………………………………… 100

2-2-7. بخل…………………………………………………………………………………………………………. 102

2-2-8. حسد………………………………………………………………………………………………………… 103

2-2-9. خشم و غضب……………………………………………………………………………………………… 105

2-2-10. توبه……………………………………………………………………………………………………….. 107

بخش سوم؛ احكام

3-1. نماز……………………………………………………………………………………………………………… 110

3-2. روزه…………………………………………………………………………………………………………….. 113

3-3. زكات…………………………………………………………………………………………………………… 115

3-4. دين (قرض)……………………………………………………………………………………………………. 119

3-5. حج……………………………………………………………………………………………………………… 120

3-6. جهاد…………………………………………………………………………………………………………….. 123

3-7. امر به معروف و نهي از منكر……………………………………………………………………………….. 125

3-8. رعايت حدود الهي……………………………………………………………………………………………. 126

نتيجه……………………………………………………………………………………………………………………. 128

فهرست منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………….. 129

كتابنامه ………………………………………………………………………………………………………………… 130

تحقیق سيره اخلاقي و سياسي امام سجاد (ع)