پایان نامه مقدمه اي بر آسيب هاي زيست محيطي و توسعه اي مناطق نفت خيز

فصل اول

جغرافياي طبيعي و اقتصادي مناطق

خليج فارس و درياي عمان(موقعيت جغرافيايي و شرايط زيست)[1]

خليج فارس درياي حاشيه اي (Marginal sea) و نيمه بسته اي (semi-enclosed) است كه در اثر تأثير متقابل قاره آفريقا و اروپا-آسيا در طول ادوار گذشته زمين شناسي ايجاد شده است و مساحت آن حدود 24000 كيلومتر مربع مي باشد. طول سواحل شمالي خليج فارس و درياي عمان در حدود 2500 كيلومتر مي باشد. عرض خليج فارس 300-200 كيلومتر با عمق متوسط 35-30 متر است. عميق ترين قسمت درياي عمان حدود 3650 متر و خليج فارس در سمت تنگه هرمز 90 متر مي باشد. خليج فارس در محدوده عرض هاي مناطق گرمسيري كره زمين و بين عرضهاي 25 تا 30 درجه شمالي قرار گرفته و به همين جهت آب و هواي غالب آن گرم و مرطوب است.

به طوريكه حداكثر به 45 درجه سانتي گراد مي رسد. اين امر باعث شده تا ميزان تبخير سالانه به حدود 2000 ميليمتر بالغ شده و موجب افزايش شوري آب دريا شود. به همين خاطر ميزان شوري سالانه آن حدود 40 در هزار است كه در مناطق كم عمق به مراتب بيشتر مي باشد.

زمان ماندگاري آب در خليج فارس به علت نيمه بسته بودن آن، بين 3 تا 5 سال برآورد شده كه مدت زمان زيادي است به همين خاطر بروز هرگونه آلودگي تا مدت مديد در آن باقي مانده و مي تواند موجب افزايش آلودگي همه جانبه در آن شود.

نقشه خليج فارس و درياي عمان[2]

بررسي سواحل و آبهاي ساحلي خليج فارس و درياي عمان

در منطقه درياي خليج فارس و درياي عمان تنوع اكولوژيك خاصي به چشم مي خورد به شكلي كه باعث به وجود آمدن انواع چشم اندازهاي طبيعي در طول سواحل و مناطق كم عمق ساحلي شده، كه مي توان آنها را به نواحي حساس ساحلي به اشكال زير تقسيم و مورد بحث قرار داد:

1)جنگل هاي مانگرو

جنگل هاي مانگرو گياهي غلب مرداب هاي گرمسيري را در اراضي بين جزر و مدي تشكيل مي‌دهند. در سواحل جنوبي كشورمان 2 گونه با نامهاي حرا (Avicennia marina) و چندل (Rhizophora mucronata) وجود دارند كه با مساحتي بالغ بر 16000 هكتار در ناحيه ليتورال گسترش يافته اند. سيستم ريشه اي خاص آنها موجب تثبيت ذرات در رسوبات بستر شده و تجمع مواد آلي در بين رسوبات را باعث مي‌گردد.جنگل هاي مانگرو بخوبي مي توانند شوري آب دريا را تحمل كرده و توسط ساختار فيزيولوژيك خاص خويش شوري بيش از حد را دفع نمايند.

آبسنگهاي مرجاني

اكوسيستم هاي مرجاني، مانند جنگلهاي مانكرو به علت فراواني پلانكتونهاي گياهي و جانوري محل طبيعي با ارزشي براي توليد مثل و رشد گونه هاي زيادي از آبزيان است. بر اساس مطالعات انجام شده 40 گونه مرجان از خليج فارس گزارش شده كه همگي در اطراف جزاير استان هرمزگان و نواحي ساحلي استان بوشهر و بند چابهار مي باشند. وجود منطقه هاي مرجاني وسيع در اطراف جزاير باعث رونق صيادي گرديده است.

3)سواحل شني و ماسه اي

اين نوع از سواحل چنانچه از شيب مناسب برخوردار بوده و امنيت مناسب داشته باشند، براي تخم گذاري لاك پشتان دريايي بسيار با اهميت هستند.

با توجه به شواهد امر اكثر جمعيت 6 ميليوني ساكن در سواحل خليج فارس و درياي عمان در طول سواحل خليج فارس و درياي عمان در طول سواحل شني ساكن شده‌اند و بيشترين اثرات مخرب را بر اين نوع اكوسيستم در خليج فارس و درياي عمان به وجود آورده اند.

در سواحل شني و ماسه اي معمولاً در تمام فصول مي توان انواع پرندگان دريايي را مشاهده نمود. وجود شن هاي سفيد در برخي سواحل شني چشم اندازه هاي خاصي را بوجود آورده كه از قابليت تفرجي بالايي برخوردار مي باشند(همانند سواحل كيش، چابهار، هنگام و بندر لنگه).

4)پهنه هاي گلي جزر و مد

اين نوع از سواحل كه در دلتاي برخي از رودخانه هاي جنوبي كشور نيز وجود دارند به واسطه تأثيرپذيري از محصولات رسوب يافته رودخانه ها، مناطق غني از مواد مغذي مي باشند، لذا معمولاً از پوشش گياهي مطلوب و جمعيت بالاي كفزيان برخوردارند.

5-سواحل شني و صخره اي (بررسي ذخاير و تنوع زيستي آبزيان)

– پستانداران دريايي و لاك پشت هاي دريايي كه هر دو از گونه هاي تحت حفاظت جهاني بشمار مي آيند.

-گياهان دريايي كه از ميان 150 گونه جلبك شناسايي شده، 27گونه آنها مصارف اقتصادي دارند. چندين گونه نيز خوراكي بوده كه در حال حاضر هيچ استفاده اقتصادي از آنها صورت نمي گيرد.

[1]- سعيدپور، بهزاد، مدير كل حفاظت هرمزگان، سال سوم، ش 14، 1381-1380(؟)،ص6-3.

2- جغرافياي سال دوم نظري ، ص 93 ، نقشه خليج فارس و درياي عمان .

پایان نامه مقدمه اي بر آسيب هاي زيست محيطي و توسعه اي مناطق نفت خيز