پایان نامه تاسيسات برقي
لامپها
منابع نور در جهان پيرامون ما به دو نوع طبيعي و غيرطبيعي تقسيم‌بندي مي‌شوند، منابع نور طبيعي شامل خورشيد، ماه و ستارگان است و منابع غيرطبيعي شامل منابعي كه با سوخت فسيلي و منابعي كه با سوخت الكتريكي كار مي‌كنند، مي‌شود. بحث ما روي همين منابع اخير است.
1ـ لامپهاي رشته‌دار يا التهابي 2ـ لامپهاي تخليه در گاز (نور سرد)
1ـ لامپهاي التهابي: در اين لامپها با عبور جريان برق از رشته فلزي درجه حرارت آن بالا مي‌رود تا اين رشته تشعشع كند. به دليل نقطه ذوب بالا و تبخير كم، رشته فلزي اين لامپها از جنس تنگستن است. اين رشته به صورت سيم مستقيم يا رشته مارپيچ يا رشته مارپيچ پيچيده و يا مارپيچ مضاعف ساخته مي‌شود.
امتياز اصلي اين لامپها عدم نياز به راه‌انداز (بالاست)، قيمت كم، طيف نوري عالي و كوچكي اندازه است.
انواع مختلف اين لامپها عبارتند از:
الف ـ لامپهاي معمولي (GLS): در توانهاي كمتر از 40 وات، بدليل درجه حرارت كم رشته تنگستن درون حباب، داخل حباب خلأ بوده و در توانهاي بالاي 40 وات از گازهاي خنثي استفاده مي‌شود كه اگر گاز داخل حباب گاز آرگان و ازت باشد لامپ نوع “D” است و اگر گاز داخل حباب كريپتون و ازت باشد نوع “K” خواهد بود.
ب ـ لامپهاي با منعكس كننده (شار جهت دار): در اين لامپها، حباب داخلي با لاية فلزي از جنس آلومينيوم يا جيوه پوشيده مي‌شود. كه به ترتيب به نامهاي لامپ سنگي و لامپ كاسه جيوه‌اي موسوم‌اند.
ج ـ لامپهاي دكوراتيو: كه به انواع شمعي، شمعي بلند، فانتزي، لينسترا، ويتريني و لوله‌اي تقسيم مي‌شوند.
د ـ لامپهاي وسايل نقليه: كه به طور كلي يا از نوع با كاسه چراغ است يا خودش عمل كاسه چراغ را انجام مي‌دهد و معمولاً سه كنتاكتي هستند كه با داشتن دو نوع رشتة نوراني، نور بالا و پائين را ايجاد مي‌كنند.
هـ ـ لامپهاي حرارتي: كه براي خشك كردن در صنايع به كار مي‌رود و نور مادون قرمز توليد مي‌كند.
و ـ لامپهاي هالوژنه: در اين لامپها به گاز داخل حباب مقداري هالوژن اضافه مي‌گردد تا از تبخير بيش از حدّ رشته تنگستن در توانهاي بالا جلوگيري كند، عملكرد اين لامپ اينطور است كه در مجاورت حباب لامپ كه درجه حرارت كمتر است (حداقل 250 درجه سانتيگراد)، تنگستن تبخير شده و بايد تركيب مي‌شود و يدور تنگستن توليد مي‌كند، در حوالي رشته كه درجه حرارت بيشتري دارد يدور تنگستن تجزيه شده و تنگستن روي رشته مي‌نشيند و تبخير تنگستن مختل مي‌شود. براي داشتن حرارت 250 درجه در حوالي حباب، اين لامپها را باريك و دراز مي‌سازند، كه به همين دليل در بين مردم به لامپهاي مدادي موسوم‌اند. البته لامپهاي هالوژن بادو كنتاكت در يك سرنيز وجود دارد كه در بعضي پروژكتورها كاربرد دارد.
2) لامپهاي تخليه در گاز (HID): با عبور جريان برق از گازها اتمهاي گاز تحريك شده و از خود نور ساطع مي‌كنند. اين لامپها به انواع مختلفي تقسيم‌بندي مي‌شوند اما اگر در اثر عبور جريان مستقيماً نورمرئي توليد شود، اين لامپها يا بخار جيوه هستند يا بخار سديم، اما اگر نور توليدي نامرئي باشد و با تحريك يك جسم نور آن تبديل به نور قابل روئت گردد اينگونه لامپها، لامپ فلورسنت نام دارند. بطور كلي براي شروع تخليه در همه اين لامپها يك گاز كمكي در كنار سديم يا جيوه مورد نياز خواهد بود تا به شروع تخليه الكتريكي كمك كند.
لامپ فلورسنت:
پركاربردترين لامپ تخليه در گاز، اينگونه لامپها هستند، كاربرد اين گونه لامپها در كنار لامپهاي رشته‌اي نور بسيار مطلوبي را ايجاد خواهد نمود. درون اين لامپها مقداري جيوه بهمراه مقداري آرگن به عنوان گاز خنثي وجود دارد و حباب لامپ از داخل بوسيله فسفر پوشيده مي‌شود. چون در طول موج 2537/0 ميكرون اين لامپ بالاترين حباب راندمان تبديل نور غيرمرئي به مرئي را داراست پس بايد از مقداري جيوه كم فشار استفاده كرد و براي اينكه فشار كم بماند، بايد دما محدود باشد پس اين لامپها را براي محدود كردن دما بصورت لوله‌اي شكل مي‌سازند.
اين لامپها به دو دسته كلي كاغذ گرم و كاغذ سرد تقسيم‌بندي مي‌شوند.
لامپهاي كاغذ گرم در هر طرف داراي دو كنتاكت مي‌باشند و لامپهاي كاغذ سرد در هر طرف داراي يك كنتاكت مي‌باشند، و براي راه‌اندازي اين لامپها برخلاف لامپهاي كاغذ گرم كه گرم بودن كاغذها و ولتاژ زياد مورد نياز است، فقط ولتاژ زياد مورد نياز خواهد بود كه بوسيلة ترانسهاي با پراكندگي زياد ايجاد خواهد شد.
بهره‌نوري اين لامپها حدود 50 لومن بر وات است و به رنگهاي مختلفي ساخته مي‌شود.
انواع مدارت لامپ فلورسنت:
الف ـ استارت با راه‌انداز براساس ولتاژ (Glow Starter): كه در ابتدا استارت قطع بوده و با بسته شدن مدار، ولتاژي حدود 220 ولت دو سر استارت مي‌افتد و استارت نيز كه در كسپولي شيشه‌اي كه از گاز هليوم و هيدروژن پر شده قرار دارد، بدليل همين و ولتاژ درونش تخليه الكتريكي رخ مي‌دهد و استارت كه از بي‌متال ساخته شده بسته مي‌شود و جريان را برقرار كرده و فيلمان‌هاي دو سر لامپ را گرم مي‌كند و خود بي‌متال سرد مي‌شود و به اين ترتيب قوس الكتريكي بين دو سر لامپ ايجاد مي‌شود و لامپ روشن مي‌شود. اين استارتر داراي دو سر خروجي است و در هنگام روشن بودن لامپ از مدار خارج مي‌شود و فقط در كاغذ گرم به كار مي‌رود.
ب ـ استارت با راه‌اندازي براساس جريان (Thermal Starter): كه در ابتدا استارت وصل بوده و با عبور جريان گرم مي‌شود و قطع مي‌كند. اين استارت چهارسر بوده و در هنگام كار نيز در مدار قرار دارد و فقط در كاغذ گرم به كار مي‌رود.
ج ـ مدار رز نانس: كه بوسيله رز نانس در مدار، ولتاژ بالاي مورد نياز را توليد مي‌كند كه در كاغذ گرم مصرف مي‌شود.
د ـ با استفاده از ترانس با پراكندگي زياد كه هم در كاغذ سرد و هم در كاغذ گرم كاربرد دارد.
به طور كلي لامپهاي فلورسنت داراي سه عيب عمده‌اند.
1) ايجاد پارازيت: كه اين عيب با گذاشتن يك خازن در حدود پيكوفاراد در دو سر استارتر قابل رفع است.
2) اثر استروبوسكوپي: چون لامپهاي تخليه در هر سيكل دوبار خاموش مي‌شوند د مراكز صنعتي ممكن است مشكل‌ساز بوده و اجسام متحرك، ثابت به نظر برسند كه به آن اثر استروبوسكوپي گفته مي‌شود. براي حل اين مشكل مي‌توان اين لامپها را از فازهاي مختلف تغذيه نمود يا اينكه خازني به صورت سري با بعضي لامپها قرار دارد.
3) كاهش ضريب قدرت: كه به دو صورت قابل اصلاح است:
الف) خازن بطور موازي با لامپ: كه مقدار آن از رابطة بدست مي‌آيد. كه در آن زاوية فاز اوليه و زاويه فازي كه مي‌خواهيم به آن برسيم خواهد بود و C ظرفيت خازن برحسب ميكروفاراد و P توان اكتيو لامپ بهمراه چوك برحسب وات و U ولتاژ خط برحسب ولت و f فركانس برق برحسب هرتز خواهد بود. همچنين جريان جديد بعد از نصف خازن از رابطة بدست مي‌آيد.
پایان نامه تاسيسات برقي