پایان نامه بررسي رابطه بين اوقات فراغت و انگيزه تحصيلي دانش آموزان مدارس متوسطه
(مقدمه )
«فَإذا فَرَغْتَ فَاَنْصَبْ»
بدون شك دانش آموزان هرجامعه ، سرمايه هاي گرانبهائي اند كه اگر مورد
بي توجهي قرارگيرنددر تصميم گيري ها مد نظر نبا شند، آن جامعه دچار خسران زيادي خواهد شد . با نگاهي به ارقام بودجه كشورهاي صنعتي وپيش رفته در مقايسه با كشورهاي جهان سوم فاصله زياد بين آن دورا مي توان ديد .
بسياري از كشور هاي توسعه يافته معتقدند‌كه هرچه دراين‌ارتباط هزينه‌نمايند ، تبديل به سرمايه هاي ديگري در ابعاد مختلف آن كشور خواهد شد .در ميان
دانش آموزان با توجه به دانش آموزان متوسط جايگاه ويژه اي دارد .زيرا علاوه بر اين كه در آينده نزديك مي توانند در امور جامعه مؤثر واقع شوند .در زمان تحصيل هم به دليل ويژگيهاي خاصي كه دارند ،قادرند منشا ءحركت هاي سازنده يا مخرب شوند . بدين لحاظ هر چه به اين نيروي خارق العاده توجه شود از قدرت خروشان وپر تحرك آنان مي توان بهره جست و هر چه به بوته فراموشي سپرده شوند ،اين سيل عظيم مي تواند خسارت زيادي را به وجود آورد ،
سئوا لي كه دراين جا مطرح است اين است كه دربرابر هدر رفتن فرصت هاي جواني چه كساني مسئولند .بديهي است كه نظام تعليم وتربيت به تنهايي نمي تواند در تربيت واستفاده صحيح از جوانان موفق شود .يكي از موضوعات بسيار مهم
برنامه ريزي براي اوقات فراغت دانش آموزان مي با شد كه اگر اصولي و حساب شده باشد ميتوانند زمينه رشد و تعالي جامعه مهيا نمايند و كشور را از آسيبها وخطرات احتمالي كه ممكن است در اثر بي توجهي به اين امر گريبان گير كشور شود مصون بدارد .فلسفه اوقات فراغت از پيچيدگي ،تنوع وتفاوتهاي بنيادي برخورد است هرفرد براساس تفا وت هاي زيست شناختي (بيولوژيك )فرهنگي ،نگرش و تجربيات گذشته واهداف ومقاصدي كه براي آينده خود دارد، تعبيرمتفاوت يا ومتضاد نسبت به‌ديگران از تأمين اوقات فراغت وچگونگي تأثيرآن برانگيز دارد . اگر ما بتوان تأثير وتأثري را كه اين دو واثرانگيزواوقات فراغت يكديگردارند را به درستي مشخص نمائيم قدم مثبتي در راه كسب هر چه بهتر علم و دانش همراه با لذت بردن از زندگي برداشته ايم .
تعريف اوقات فراغت :
اوقات فراغت را غالباً به معنا ي بيكاري ،اوقات غيرموظف ،ساعات بدون برنامه ، اوقات غير رسمي و … تلقي مي نمايند .به همين علت بزرگسالان مربيان واوليا براي جلوگيري از هدر رفتن اين اوقات سعي مي كنند كه با برنامه ها ،سرگرمي و اشتغالات مختلف اوقات فراغت دانش آموزان را پر كنند .
حال فلسفه اوقات فراغت اين است كه فرد بدون اجبار وخارج از چارچوب هاي قبلي بودن اشتغال ورزي ديگرساخته خود با ميل و رغبت به فعاليت هاي دلخواه خويش بپردازد و از طرف ديگر گفته مي شود كه اوقات فراغت منشاء خلاقيت ها باروري افكار ، شكل دهي شخصيت ، تأمين انرژي و بازيابي قواي حيات و كشف و اختراع و نوآوري و ابتكار ، بازانديشي و اصلاح افكار ، محاسبه ومراقبت ، ارزيابي و بازيابي و ايجاد انگيزه و رغبت و ميل در فرد مي شود .
اوقات فراغت را به حسب تفاوت هاي ارزشي و فرهنگي ، نگرش ها ، تجربيات ، شرايط و موقعيت هاي مادي و معنوي هر فرد تعريف كرد . طبيعت آدمي اساساً به گونه اي است كه دائماً در حال تعادل جوئي است . نظريه در روان شناسي انگيزشي وجود دارد كه معتقد است حالات هيجاني و انگيزش با حالات متضاد و متعارض همراه مي گردد كه اين نظريه به عنوان نظريه فرآيند متضاد
OPPOMENT PROGRESS THEORY مشهود است .
پس موضوع تحقيق :
( بررسي رابطه بين اوقات فراغت و انگيزه تحصيلي دانش آموزان مدارس متوسطه شهرستان گچساران مي باشد )
هدف از انتخاب موضوع :
اگر بپذيريم كه مهمترين بخش شكل گيري شخصيت نوجوانان و جوانان در اوقات آزاد ، فارغ از همه وظايف و برنامه هاي از پيش تعيين شده بيروني وديگر ساخته است و اگر قبول كنيم كه ذهن هنگامي به جوشش و خلاقيت مي افتد كه منشاء تحريك آن تمايلات دروني و خود انگيخته باشد و فرد فعالانه و با انتخاب آزاد و به دور از انتظارات بيروني ومقبوليت نهادي و نقش بازي كردن هاي تصنعي ، در شكل دادن افكار و انديشه ها واعمال خود دخالت نمايد ، آنگاه مي تواند به فلسفه وجودي اوقات فراغت ، آن هم با جهت گيري مثبت ، رشد دهنده و كمال‌زا پي‌برد .
با توجه به انحرافات و مشكلات پيچيده و عديده اي كه در جامعه امروزي وجود دارد براي استفاده بهينه از اوقات فراغت و تأثير بيشتر آن بر ايجاد انگيزه در
دانش آموزان به نظر رسيد كه مي توان قدم مثبتي در اين راه برداشت و همين امر ما را مصمم كرد كه به اين عنوان بپردازيم شايد مثمرثمر واقع گردد .
علل و دلايل انتخاب موضوع :
نكاتي در پي مي آيد مي توانند در علل و دلايل انتخاب موضوع مؤثر باشند :
- 1) فعاليت ها و برنامه هاي متنوع و متعددي وجود داشته باشند كه در خلال آن دانش آموزان بتوانند به صورت انتخابي ، آزاد . خودانگيخته و به ميل خود به
آن ها مشغول شوند وبازدهي و كارآئي مناسبي دهند . - 2) از تبديل اوقات فراغت به اوقات سرگرمي و گذراندن وقت ، صرف انرژي بيهوده و اشتغالات بدون هدف پرهيز شود .
- 3) زمينه اي فراهم نمود كه دانش آموز فرصت كاوش ، تفكر و تأمل درباره خود ، قابليت و خداي خويش داشته باشد .
- 4) باعث حرمت نفس ، شكوفائي ، زيبا دوستي ، حقيقت يابي . خيرخواهي و خير دوستي از جمله عناصر سازندة برنامه اوقات فراغت مي باشد .
- 5) دانش آموز بايد بين لذت و فرح و نشاط تفاوت قائل شود .
- 6) زمينه بهتر ومناسبي براي حسن كنجكاوي ، حيرت ، شكوه و پرسش گري دانش آموز را اوقات فراغت تحريك مي كند .
قلمرو تحقيق :
الف- قلمرو موضوعي :
همانگونه كه از عنوان تحقيق پيداست قصد بر آن است كه رابطه اوقات فراغت و انگيزه تحصيلي پرداخته شود . اين موضوع گرچه تاحدود زيادي گسترده است و انجام تحقيق را نيز با مشكل مواجه مي كرد ولي به حول وقوه الهي اين مهم صورت گرفت . اميد است كه پاره اي از مشكلات را مشخص ساخته و درحل آنها راه حل هائي نيز بتواند ارائه و پيشنهاد نمايد .
- قلمرو زماني :
قلمرو و دوره زماني اين تحقيق در سال تحصيلي 80-79 مي باشد .
- قلمرو مكاني :
قلمرو مكاني اين تحقيق مدارس متوسطه دخترانه وپسرانه شهر گچساران اعم از دولتي و غير انتفاعي مي باشد كه اطلاعاتي از مدارس سطح شهر جمع آوري گرديد وبراساس آن اطلاعات به تجزيه و تحليل موضوع پرداخت خواهد شد .
محدوديت هاي تحقيق :
بيشتر تحقيقات علوم اجتماعي كه اساس و پايه اش انسان است هميشه با شكل جمع آوري اطلاعات مواجه بوده است . اين مشكل در كشورهاي جهان سوم كه فاقد فرهنگ ، روحيه و مديريت تحقيق مي باشند ، مضاعف است تحقيق حاضر از اين امر مستثني نيست درامر جمع آوري اطلاعات با مشكلات عديده اي روبرو بوده است .
- × محدوديت دوم : محدوديت منابع ، مأخذ غني و تحقيقات انجام شده قبلي در زمينه موضوع تحقيق يا موضوعات مرتبط با آن است با توجه به نقش و اهميت خاص كه اوقات فراغت درايجاد انگيزه در مدارس متوسطه دارد تحقيقات بسيار كمي در اين زمينه انجام شده است به همين خاطر در بخش ادبيات تحقيق و مباني نظري با مشكل منابع و مأخذ مواجه بوده است .
پایان نامه بررسي رابطه بين اوقات فراغت و انگيزه تحصيلي دانش آموزان مدارس متوسطه