مقاله گويش ها و لهجه ها در فارس
گويش‌هاي زبان فارسي بخشي از ميراث ماندگار فارسي به شمار مي‌آيد كه در مناطق مختلف استان فارس مورد استفاده قرار مي‌گيرد و به رغم آنكه در گذر تاريخ دستخوش تغييرات گسترده قرارگرفته اما در برخي از مناطق اين گويش ها همچنان كاربرد دارد.
به گزارش خبرنگار ايرنا،به طور كلي مي‌توان گفت آميختگي گويش‌هاولهجه ها دراستان فارس موجب شده‌است كه‌نوع گفتار در اين استان بسيار فراوان و متنوع باشد و اگر بگوييم به ازاي هرشهريا روستاي موجود در اين استان، نوعي گويش و لهجه‌خاص وجودداردكه در برخي موارد شباهت‌ها و در پاره‌اي موارد اختلافاتي با هم دارد، سخني به گزاف نگفته‌ايم.
اگراين تقسيم‌بندي را قدري كلي تر و بسته تر ببينيم بايد گفت هر شهرستان استان فارس داراي نوعي گفتارخاص وگويشي از زبان فارسي است به طوري كه مثلا اصطلاحاتي كه‌درشهرستان جهرم‌وروستاهاي آن در جنوب فارس مورد استفاده قرار مي‌گيرد با واژه‌ها و اصطلاحاتي كه درشهرستان كازرون و روستاهاي آن در غرب فارس مورد استفاده قرار مي‌گيرد، متفاوت است.
در برخي ازمناطق استان فارس گويش‌هاي خاص آنقدر توسعه يافته و غني شده است كه‌به‌اعتقاد اهالي اين مناطق بايد نوع گويش آنان را زباني ديگر ناميد، اين موضوع در شهرستان لارستان در جنوب استان فارس به وضوح قابل رويت است طوري كه بسياري از صاحبنظران گويش لارستاني را زباني مستقل از زبان فارسي مي دانند كه داراي دستور زبان ويژه است.
در عين حال كلمات و واژه‌هاي اين نوع زبان‌ها كه در شهرستان‌هايي مانند خنج و كازرون نيز در بين مردم رواج دارد بسيار شبيه به واژگان فارسي است و يك فردفارسي زبان اگر چه نتواند به اين زبان گفت و گو كند اما در مقابل فردي كه به آن سخن مي‌گويد مي‌تواند مفاهيم كلي را دريابد.
برخي ازاهالي مناطق استان فارس ازجمله شهرهاو روستاهايي در شهرستان‌هاي آباده، مرودشت و كازرون واژهايي در گفتار و نوشتارهاي خودبه كار مي‌برند كه واژه‌هاي اصيل زبان پهلوي و زبان ايران باستان است و نياكان ما افزون بر دو هزار و پانصد سال قبل اين واژه‌ها را در گفت و گوهاي خود به كار برده اند.
شهر سيوند در ۵۵كيلومتري شمال شيراز كه در محدوده شهرستان مرودشت قرار دارد و روستاي گاوكشك و برخي ديگر از روستاها در شهرستان كازرون از جمله مناطقي است كه واژه‌هايي از زبان ايران باستان هنوز در آن متداول است.
شيراز به عنوان مركز استان فارس نيز داراي نوع گفتار و گويش خاص از زبان فارسي است، تنوع گويش فارسي در اين شهر به حدي است كه مي‌توان گفت گويش ساكنان شرق اين شهر با گويش ساكنان شمال يا غرب اين كلان شهر متفاوت است.
برخي ازمردم شيراز ازجمله‌ساكنان محله‌هاي سعدي،پودنك،قصردشت و گودعربان داراي مفاهيم بسيار عميق در گويش‌هاي خود هستند كه درعين حال كه بر گرفته از زبان فارسي است اما به دليل مخفف شدن كلمات به نوعي گويش متفاوت تبديل شده است.
اگربخواهيم درتقسيم بندي گويش زبان فارسي در شيراز نوعي مرزبندي رعايت كنيم بايد زبان و گويش‌هاي فارسي در اين شهر را به سه قسمت شيرازي شرقي، شيرازي مركزي و شيرازي شمال غرب تقسيم كرد.
بر اساس مستندات تاريخي از زمان آل بويه تا دوره قاجار فقط يك گونه گويش شيرازي در اين شهر وجود داشته است اين گويش كه اكنون به عنوان گويش اصيل شيرازي شناخته مي‌شود در
مقاله گويش ها و لهجه ها در فارس