مقاله عصر چنگيز خان و تيمور لنگ
لو موند دیپلماتیک
بربريت در سده ي بيستم اختراع نشده است. بين سده هاي ١٣ تا ١٥ چنگيز خان و سپس تيمور لنگ وحشت و مرگ را از آسيا تا اروپا پراکندند.
عقيده اي رايج بر آن است که قرن بيستم خونين ترين سده ي تاريخ بوده است. تلفات انباشته شده انساني طي دو جنگ جهاني ( بدون احتساب ده ها مورد پيشين و پسين)، جنايت هاي جنگي و جنايت عليه بشريت که با نسل کشي يهوديان اروپا به اوج رسيد، استفاده از سلاح هاي کشتار جمعي، از جمله سلاح اتمي، عليه ساکنان غير نظامي که داو منازعات قرار مي گرفتند، همه و همه دست به دست هم داده اند تا قرن ما را، دست کم در زمينه ي ابعاد خرابي ها، تعداد قرباني ها و ددمنشي دژخيمان، به «عصر غايت ها (١)» تبديل کنند.
اما در اين ادعا جاي ترديد بسيار هست. مگر آن که بخواهيم به دوره هاي موقت آرامش در سرزمين هاي معين يا به افسانه ي «جنگ پاک» استناد کنيم. اگر مشاهدات مان را به مجموع ساکنان کره زمين و همه ي هزاره ي دوم که تازه پايان يافته گسترش دهيم، يقين هاي مان به ترديد مبدل خواهند شد.در اين هزار سال، زمين حتا يک سال روي صلح به خود نديده؛ در عوض صحنه ي وقوع هزاران منازعه: تاخت و تازها و فتوحات، جنگ هاي قبيله اي و قومي، فئودالي، دودماني، ملي گرايانه، استعماري و امپرياليستي، جنگ هاي داخلي و جنگ هاي مذهبي، طغيان، نبرد چريکي، جنگ هاي آزادي بخش، شورش ها و انقلاب ها، ايلغارها و چپاول ها… بوده است. اکثريت عظيم ٤٠ ميليارد انساني که در اين هزاره زيسته اند، در دوران کوتاه زندگي خود، دست کم يک جنگ را شاهد بوده اند. (٢)سرنوشت مشترک بشريت فقر، جهل و تسليم بود. جمعيتي بيش از ٩٠ در صد روستايي (٣) که توسط اقليتي زالو صفت و طمع کار ( شامل فئودال ها، زمين داران، رباخواران) تحت استثمار بود و زير بار بيگاري و ماليات از پا در مي آمد، تنها قوت لايموت نصيب اش مي شد، بينابين دو مناقشه مرگبار و نابود کننده که مي بايست همواره هزينه هاي آن ها را، هم به عنوان طعمه و هم به عنوان غنائم جنگي، به دوش بکشد، در ناامني دائم به سر مي برد.پيوسته يوغ دسته اي بي پايان از ظالمان را که سوار شدن بر گرده مردم عامل شکوفايي شان بود بر دوش مي کشيد: امپراتورها، شاهان، سلاطين، پادشاهان، شگون ها، سپه سالاران، کوديلو ها، روساي جمهور، شاهزادگان و بارون ها، وزيران و اميران، پاپ ها و خلفا… همه تشنه ي جاه و جلال، قدرت و ثروت، آماده ارتکاب هر گونه عمل پليد براي دست يازي به آمال خود، يا حفظ آن چه به چنگ آورده اند، آکنده از کينه هاي فروکش ناپذير، در جنگ دائم با يک ديگر، به نام خدا، تمدن، پرچم يا حزب.ديروز هم مانند امروز، صلح و شکوفايي نسبي تنها يک امتياز موقت براي يک اقليت محسوب مي شد. آن چه در
مقاله عصر چنگيز خان و تيمور لنگ