مقاله در مورد پوست
پوست یکی از بزرگترین ارگانهای بدن می‌باشد که 16 درصد وزن آن را تشکیل می‌دهد. پوست اولین سد دفاعی را در مقابل عوامل بیماری‌زا و محیطی تشکیل می‌دهد. بنابر‌این همراه با ضمایم خود به سیستم محافظ نیز مرسوم گردیده است. پوست از دو لایه اصلی روپوست یا اپیدرم و میان پوست یا درم که کوریوم نیز نامیده می‌شود، تشکیل شده است. بافت همبند شکلی که در زیر درم قرار دارد، زیرپوست یا هیپودرم نامیده می‌شود که همان فاسیای سطحی است و در بعضی نواحی به چربی زیر جلدی تبدیل شده است.
اپیدرم
اپیدرم ، بافت پوششی سنگفرشی مطبق ساده شده‌ای است که ضخامت آن در پوست ضخیم (کف دست و پا) به حدود یک میلیمتر و در پوستهای نازک به یک دهم میلیمتر می‌رسد. اپیدرم عمدتا از سلولهای شاخی شونده به نام کراتینوسیت و سه نوع سلول دیگر به نامهای ملانوسیت ، سلول سلولهای مرکل و سلولهای لانگرهانس تشکیل شده است. از آنجا که خصوصیات مورفولوژیک کراتینوسیتها از عمق به سطح ضمن پیشرفت شاخی شدن تغییر می‌نماید، پنج طبقه در آن قابل تشخیص است.
خصوصیات سطح پوست
سطح پوست حاوی شیارها و برآمدگیهای متعددی است که در مجموع به نام خطوط پوستی موسومند. الگوی این خطوط در افراد مختلف متفاوت بوده و بطور ژنتیکی کنترل می‌شود. الگوی اختصاصی این خطوط در انگشتان افراد برای انگشت نگاری و تشخیص هویت و در کف دست برای کف بینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سلولهای اپیدرم
- کراتینوسیتها: اینها سلولهایی با منشا اکتودرمی که فراوانترین سلول اپیدرم می‌باشد، هستند. این سلولها بطور مداوم از طبقه باذال حاصل می‌شوند و وظیفه اصلی آنها سنتز پروتئین رشته‌ای به نام کراتین می‌باشد. این سلولها ضمن متمایز شدن و حرکت به لایه‌های سطحی‌‌تر اپیدرم ، حاوی کراتین بیشتر می‌گردند.
ملانوسیتها: این سلولها در مرحله جنینی از ستیغ عصبی مشتق می‌گردند و در بین سلولهای طبقه بازال و همچنین در فولیکولهای مو و بافت همبند درم یافت می‌شوند. ملانوسیتها سلولهایی با هسته بیضوی ، سیتوپلاسم روشن در اطراف هسته و زواید سیتوپلاسمی متعدد هستند. کار اصلی ملانوسیتها تولید رنگدانه‌ای به نام ملانین می‌باشد که هم در تعیین رنگ پوست نقش دارد و هم سلولها را از اثر زیان آور اشعه ماورای بنفش حفظ می‌کند. ملانوسیتها با الگوی نامنظم در بین کراتینوسیتهای طبقه بازال پخش شده‌اند.
با وجود این توزیع آنها در پوست قسمتهای مختلف بدن یکنواخت نمی‌باشد. بلکه در نواحی تیره رنگ مانند هاله پستان و اندامهای تناسلی حداکثر و در کف دست و پا حداقل می‌باشد. نکته قابل توجه اینکه تعداد ملانوسیتها در نژادهای مختلف سفید پوستان و سیاه پوستان یکسان بوده ، فقط میزان فعالیت آنها در نزد سیاه پوستان زیاد می‌باشد. فعالیت ملانوسیتها تحت تاثیر اشعه ماورای بنفش خورشید افزایش می‌یابد و این امر تیره شدن رنگ پوست پس از قرار گیری در معرض نور خورشید را توجیه می‌کند.
- سلولهای مرکل: این سلولها در طبقه بازال و یا مجاورت آن بطور پراکنده در مجاورت کراتینوسیتها و به ندرت در زیر غشای پایه دیده می‌شوند. سلولهای مرکل همچنین با انتهاهای عصبی سیناپس حاصل می‌کند. بنابر این عقیده بر اینست که این سلولها به عنوان گیرنده مکانیکی عمل می‌کنند.
- سلولهای لانگرهانس: این سلولها بطور پراکنده در بین سلولهای طبقه خاردار یافت می‌شوند و هیچگونه اتصال آناتومیکی با آنها ندارند. این سلولها که از مغز استخوان نشات می‌گیرند، همانند سلولهای دندریتیک در اعضای لنفی به عنوان سلولهای معرفی کننده آنتی ژن در اپیدرم و سایر اپی کلیوم‌های سنگفرشی مطبق عمل می‌کنند.