مقاله در مورد عربستان
ملاحظات تاريخي
عربستان احتمالا محل اوليه سامي ها بوده است, كه از چهار هزار سال قبل از ميلاد مسيح به بين النهرين و فلسطين مهاجرت نمودند و بعدا به آشوري ها, بابلي ها, كنعاني ها و آموري ها معروف شدند.
دوران باستان – در هزار سال اول قبل از ميلاد – حكومت منائيان در منطقة اثير و در جنوب حجاز در طول ساحل درياي سرخ برقرار شده بود. در قرن اول قبل از ميلاد, منائيان از مركز تجارت خود در ددان (الاولي) دست كشيدند. منائيان يك مركز تجاري در قسمت شمال مدائن تأسيس نمودند. در قسمت شرقي كشور ديلمون قرار داشت كه ظاهرا يك مركز سياسي – فرهنگي واقع در كرانة خليج فارس بود. گاهي اين محل را همان جزيره بحرين دانسته اند اگرچه بخشهايي از قطعة اصلي نيز جزء آن بوده است و با قسمتهاي داخلي سرزمين كه اكنون عربستان سعودي ناميده مي شود روابط تجاري داشته است.اسكندر مقدوني قبل از مرگ نابهنگام خود در سال 323 قبل از ميلاد قصد داشت عربستان را تصرف نمايد. و بعد از مدتي حاكمان بطالسة مصر تا حدودي بر ينبوع سلطه يافتند. ولي نبتائيان مانع از سلطة آنها شدند. سپس كشور در معرض مبارزات سلطه طلبانة حبشي ها و فارسها قرار گرفت.در قرن پنجم بعد از ميلاد, مكه از نظر اهميت جايگزين شهر پتراي در دورة نبتائيان شده بود.
اعراب قبل از اسلام يك زندگي بدوي داشتند و قبائل عرب كه براي امرار معاش به چوپاني وابسته بودند در جستجوي آب و چراگاه از جائي به جائي كوچ مي كردند. كمبود آب و چراگاه موجب بروز رقابت و در نهايت جنگ و درگيري بين قبائل مي گرديد. زندگي اعراب قبل از اسلام را خشونت هاي اجتماعي, اخلاقي و مذهبي فرا گرفته بود و آنان براي امور و مسائل جزئي نيز دست به كشتار مي زدند. برحسب فرمايش قرآن مجيد اين سرزمين از زمان بنا شدن خانه خدا بوسيله حضرت ابراهيم مورد توجه خداپرستان بوده است. در دوران بت پرستي نيز بتهاي بزرگ در آن نگهداري مي شده. اين سرزمين با ظهور خاتم الانبياء حضرت محمد (ص) مركز پايه گذاري تمدني بسيار عظيم و جاودان شد.در زمان حيات حضرت محمد (ص) اولين نظام سياسي و اجتماعي پيشرفته برقرار شد و در زمان خلفاي راشدين حكومتي همراه با قوانين و مقررات بوجود آمده بود, كه رونق آن در سراسر جهان شهرت يافت, نفوذ اين حكومت بواسطه برخورداري از عدالت, صلح و مساوات به شرق و غرب نيز رسيد اما بعدها در طي قرون مسلمانان مورد هجوم فكري قرار گرفتند.هدف مهاجمان اين بود كه ابتدا تعاليم اسلامي را تحريف نمايند و سپس آن تعاليم را از قلوب و اذهان مسلمانان دور سازند. و اين سرزمين به دليل ويژگيهاي خاصي مانند وجود محيط وحي, خانه خدا, روضه مطهر حضرت رسول (ص), قبله گاه مسلمين, شعب ابوطالب, كوه صفا و مروه, حجر اسماعيل و مدفن بيش از هفتاد پيامبر (ص), قبرستان بقيع, عرفات و مني نزد مسلمين ارزش والائي دارد و همه ساله ميليونها مسلمان براي انجام حج و عمره به اين سرزمين مسافرت مي نمايند.خاك كشورفعلي عربستان درزمانهاي پيش از ظهور اسلام (دوره جاهليت) همواره ميان دولتهاي محلي و قييله اي منقسم بود وهيچگونه قدرت واحدي حاكميت نداشت.عربستان احتمالا مهدنژاد سامي است. وجود اين نژاد درعربستان به هزاره سوم پيش از ميلاد باز ميگردد.در اوائل قرن هفتم ميلادي، دين اسلام بوسيله حضرت محمد(ص) در مكه اعلام گرديد. اين دين در طي حيات پيامبر تقريبا درتمام عربستان رواج يافت.پس از وفات پيامبردوره خلفاي راشدين (ابوبكر، عمر، عثمان وعلي ابن ابيطالب) آغاز شد.در زمان ابوبكر برخي از قبايل عرب دعوي استقلال نموده و برخي كسان دعوي پيغمبري نمودند، اما ابوبكر آنان را سركوب نموده و سراسر جزيره العرب را براي اولين و آخرين بار تحت لواي اسلام وحدت داد.پيشرفت مسلمانان در مصر در زمان عمر به سبب برقراري روابط اقتصادي وفرهنگي محكمي ميان آن كشور وعربستان گرديد. حين خلافت عثمان، مكه و مدينه از تجمل و ثروت فراواني برخوردارگرديدند.در زمان خلافت علي (ع) فتنه خوارج آغاز شد. اگرچه حضرت آنرا در نهروان به سختي شكست داد (38 ه. ق) ولي اين گروه از ميان نرفته و عربستان مدتها صحنه مساعدي براي تبليغات آنان گرديد.در زمان حكومت امويان، قسمت اعظم عربستان جزء قلمرو آنان بود. حكومت امويان تا سال 132 هجري قمري (650 م) بطور انجاميد و از آن پس عباسيان بر آن مسلط شدند. قدرت عباسيان بر عربستان بيش از1قرن نپائيد. علويان مهمترين مخالفان حكومت عباسيان بودند که پيوسته براي دستگاه حكومتي مشكل ساز مي نمودند.در اواخر قرن2هجري قمري(اوائل قرن نهم ميلادي) علويان در عربستان قيام نموده اما كاري از پيش نبردند. از اواسط قرن دوم هجري پس از مرگ متوكل خليفه عباسي،قدرت عباسيان درعربستان روبه زوال نهاده وعربستان بدنبال آن ازحكومتهاي محلي ضعيف و كوتاه برخوردار گرديد.عربستان در طي چند قرن وضع مغشوش و درهم ريخته اي داشت.در اوائل قرن دهم هجري قمري (16 – م) ، پرتغاليها قصد حمله به مكه را نمودند كه عملي نگرديد.در همان اثنا،خلفاي عثماني براي دفع خطرمسيحيان متوجه عربستان شده و بتدريج سواحل غربي و ساير نقاط کشور تحت حكومت عثمانيان درآمد.در قرن هفدهم ميلادي قبايل عرب در عربستان شرقي قدرت يافته و قدرت عثماني روبه زوال نهاد.در اواسط همان قرن حاكميت تركان بر ناحيه احساء نيز برافتاد.در قرن هجدهم ميلادي باتوسعه نهضتي كه شخص بنام ابن عبدالوهاب (بنيانگذار مذهب وهابي) الهام بخش آن بود، عصر جديدي در تاريخ عربستان آغاز گرديد. وي با حاكم شهر درعيه بنام محمدابن سعود متحد شد.پس از ابن سعود، فرزندش عبدالعزيز جانشين وي در اتحاد با ابن الوهاب شد.در اوائل قرن سيزدهم هجري (18 – م) آئين وهابي در تمام قسمتهاي ناحيه نجد رايج بود. وهابيان به تدريج مكه را تصرف كرده و كمي بعد قدرتشان از سمت شرق تا كرانه هاي خليج فارس پيش رفت. از جانب جنوب،وهابيها به يمن و حضرموت رسيده و از جانب شمال سوريه و عراق درمعرض تهديد آنان واقع گرديدند. دولت عثماني كه از مقابله با وهابيون عاجز بود به مصر متوسل گرديد و مصريان در عربستان قوا پياده نموده و پيشروي نمودند. بريتانيائها نيز در برخي نقاط مداخله نمودند اما چندي بعد مجددا آل سعود سر برافراشته و با تصرف رياض آن را پايتخت خود معرفي نمودند.در اين اثنا بود که جنگ داخلي ميان خاندان آل سعود آغاز شده و شدت گرفت كه اين امر استقرار مجدد عثماني و دست نشاندگان آن برعربستان شرقي را تسهيل نمود.با افتتاح كانال سوئز درسال1969 ميلادي، عثمانيها بر قدرت خود بر مكه افزودند. معذلك آل سعود تحت رهبري عبدالعزيز ابن سعود قدر برافراشته و به
مقاله در مورد عربستان