فایل مارکت

مقاله آسیب شناسی حاشیه نشینی و راهبردهای پیشگیری

چکیده

مستندات موجود از دهه ی 1950میلادی به بعد گواه نوعی شیوه زیست بشری در برخی جوامع است که با تفاوت در تعریف به عنوان مسکن های:کنترل نشده،غصبی،حاشیه ای وخود ساخته شهری خوانده شده اند.

در جهان امروز ، پدیده حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی درمادر شهرها و کلانشهرها امری اجتناب ناپذیر و از جمله چالش­های فرا روی مدیریت شهری است.

آهنگ شتابان مهاجرت­های بی­رویه از روستا به شهر، علاوه بر دامن زدن به نابسامانی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، حاشیه نشینی شهری را نیز پدید آورد. در واقع فقر روستایی به فقر شهری با کلیه محرومیت­های آن تغییر مکان می­دهد. شتاب گرفتن مهاجرت­های داخلی و افزایش سریع جمعیت شهرها ، به پیدایش صورت­های گوناگون حاشیه نشینی در داخل محدوده و خارج از محدوه­های شهری و نیز در بافت­های انحطاط یافته و فقیرنشین شهرهای بزرگ می­انجامد.

رشد نامتعادل اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی موجود نابرابری­ها و عدم توازون جغرافیایی (فاصله شهر و روستا)می­شود و در پی آن گروههای متعدد روستائیان به شهرها مهاجرت و نه تنها جذب فعالیت­های اقتصادی مولد شهری نمی­شوند بلکه در جامعه و فرهنگ شهری نیز ادغام نشده و به جدای گزینی مکانی و ایجاد سکونت­گاههای غیررسمی می­نمایند.

حاشیه نشینی به بخشی از توسعه شهری اطلاق می­شود که بدون برنامه­ریزی، کنترل و رعایت ضوابط و مقررات شهرسازی توسط توده­ای از مردم که عمدتاً فقرا و اقشار کم درآمد شهری و مهاجران روستایی می­باشند، ایجاد می­شود.

در محلات حاشیه نشین نرخ جرایم و بزهکاری به علت تراکم بالای جمعیت، فقر فزاینده، شکستگی ساختارها و ایجاد گسست­ها اجتماعی، تضعیف پیوندهای اجتماعی و همچنین رهایی افراد از فشار افکار عمومی و کنترل رسمی ، بالا ارزیابی می­شود. در واقع می توان اظهار داشت که نسبت معنی­داری بین حاشیه نشینی (سکونت­گاههای غیررسمی) با جرم و آسیب­های اجتماعی وجود داشته و مناطق حاشیه نشین به مثابه جزیره­های آسیب زای شهری، از منابع اصلی جرم و بزهکاری به شمار می­آیند. تحقیقات نشان می­دهند که مناطق حاشیه نشین به دلیل شرایط محیطی و وجود عناصر نامساعد و همچنین به دلیل بافت ناهمگون اجتماعی و فرهنگی از جرم خیزترین مناطق شهری محسوب
می­شوند.

این مقاله به بررسی نسبت حاشیه نشینی با جرم و آسیب­های اجتماعی پرداخته و تلاش دارد ضمن تحلیل چند بعدی این مسئله، به معرفی سیاست­ها و راهبردهای اجرایی به منظور پیشگیری از جرم و انحرافات اجتماعی در مناطق حاشیه نشینی بپردازد.

مفاهیم کلیدی:

شهر،حاشیه نشینی،سکونتگاه های غیررسمی،جرم،آسیب های اجتماعی