مقاله آثار زيست محيطي خودروهای از رده خارج شده
چكيده
بسياري از كشورها از ابتداي سال 1990 با توجه به قوانيني كه براي كاهش تاثير ضايعات خودروهاي فرسوده بر روي محيط زيست وضع شده بود، برنامه‌هاي خود را در ارتباط با كاهش اين ضايعات اعلام كردند. به هر حال كاهش عمر خودروهاي در حال تردد باعث افزايش سيكل زماني انتشار گاز CO2 مي‌شود. اين امر حتي در مورد خودروهايي كه قرار است در آينده توليد شوند نيز صادق است، مگر اينكه در مورد بهينه‌سازي مصرف سوخت آنها پيشرفت‌هاي موثر و البته بموقع‌تري نسبت به گذشته حاصل آيد. كاهش «عمر مفيد» خودروهايي كه از بنزين استفاده مي‌كنند. بدون استفاده از كاتاليزورهاي مبدل البته باعث كاهش دوره انتشار گازهايي مانند NOx و Voc در محيط مي‌شود و در واقع ممكن است مقدار نشر اين گازها را در محيط زيست كمتر كند. اما از لحاظ اقتصادي، استفاده از كاتاليزورهاي مبدل بر روي اين خودروها بسيار به صرفه‌تر از حالت قبلي است.
به هر حال در آينده‌اي نزديك تاثير عمر مفيد خودروها بر دوره انتشار گازهايي از قبيل NOx و Voc كاهش خواهد يافت.
- مقدمه
عملكرد خودروها در زمينه استفاده بهينه از انرژي و كاهش يافتن توليد گازهاي زيان‌آور نشان‌دهنده اين مطلب است كه در اين زمينه پيشرفت‌هاي خوبي صورت گرفته است. براي روشن شدن اين ادعا مي‌توان به طراحي‌هاي جديدي كه در خودروها براي استفاده بهينه از انرژي، كاهش مقاومت در برابر هوا و همچنين استفاده از كاتاليزورها كه در لوله اگزوز خودروها نصب مي‌شود، اشاره كرد.
بنابراين بطور عادي و با توجه به يك وضعيت متعادل بايد انتظار داشت كه هر‌اندازه متوسط عمر مفيد خودروها كاهش يابد، مصرف انرژي و ميزان توليد گازهاي آلاينده نيز كاهش پيدا كند.
تحقيقي كه در موسسه ملي «تحقيقات سلامت عمومي و محيط زيست» كشور هلند (RIVM) انجام گرفت بر اين نكته تاكيد داشت كه اگر تمام خودروهايي كه در اين كشور از بنزين به عنوان سوخت خود استفاده مي‌كنند و از مبدل‌هاي كاتاليزوري 3زمانه نيز برخوردار نيستند، با خودروهاي جديد عوض شوند با 30 درصد كاهش در انتشار گازهاي آلاينده NOx روبرو خواهيم بود.
بنابراين به نظر مي‌رسد كوتاه كردن طول عمر خودروها تاثيرات مثبتي را بر محيط زيست خواهد گذاشت. در دهه 90 برخي از كشورها (يونان، دانمارك، اسپانيا، فرانسه، ايرلند، نروژ و ايتاليا) قوانيني را در مورد اوراق كردن خودروهاي فرسوده و نحوه از بين بردن ضايعات آنها وضع كردند. در اين زمينه تحقيقاتي نيز در آن زمان انجام شد. «كاوالك» و «ستيوانا» در سال 1997 به اين نتيجه رسيدند كه اوراق كردن خودروهاي با عمر 20 سال يا بيشتر، از لحاظ اقتصادي بصرفه مي‌باشد بخصوص در امريكا.
در سال 1992 كنگره امريكا (اداره بررسي و ارزيابي فناوري) به اين نتيجه رسيد كه انجام يك برنامه‌ريزي دقيق در مورد دوره عمر خودروها و زماني كه هر خودرو بايد از ناوگان حمل‌و‌نقل كنار گذاشته شود از لحاظ هزينه و صرفه اقتصادي در مقايسه با برنامه‌ريزي‌هايي كه در زمينه كاهش آلاينده‌هاي محيط زيست در دست اجرا و يا در حال اجرا شدن بود، برابري مي‌كرد و حتي در بعضي از موارد تعيين يك سن دقيق براي خارج كردن خودروها از ناوگان، كم‌هزينه‌تر نيز مي‌توانست باشد. به علاوه در برخي از كشورها از جمله آلمان، ژاپن و سوئد سياست‌هايي از قبيل بستن ماليات سنگين براي خودروهايي كه آلاينده‌هاي زيادي توليد مي‌كنند در حال پيگيري بود. در ارتباط با وضع قوانين ذكر شده اشكالاتي وجود داشت كه مي‌توان به 3 مورد آن اشاره كرد:
- اولا، تحقيقات مربوط به اين موسسه هلندي تنها برپايه استفاده از خودرو است و صرفاً به توليد آلاينده‌اي كه از خودرو حاصل شده است مي‌پردازد در صورتي كه كاهش دوره استفاده از يك خودرو باعث توليد گازهاي آلاينده در ساير پروسه‌هاي مربوط به توليد خودرو نيز مي‌شود. همانطور كه مي‌دانيم هر اندازه يك خودرو سريعتر كنار گذاشته شود نياز به توليد خودرو افزايش مي‌يابد و اين بدين معني است كه كارخانه‌هاي توليد‌كننده خودرو به مواد اوليه و انرژي بيشتري نياز پيدا مي‌كنند، ضمن‌آن‌كه افزايش توليددر نهايت منجر به افزايش انتشار گازهاي آلاينده توسط همين كارخانه‌ها و البته حجم عظيم توليداتشان مي‌شود. بنابراين اگر در بررسي انجام گرفته توسط اين موسسه، مواردي از اين دست لحاظ مي‌شد، مطمئناً نتايج حاصله تغيير مي‌كرد.