تحقیق نرم افزارهاي جهت برنامه نويسي در موبايل

مقدمه

طبق آمار سايت Global Videogame Market سهم 7 ميليون دلاري بازي هاي همراه از بازار 28 ميليارد دلاري بازي هاي رايانه در سال 2001 ( كه تقريباً معادل 025/0درصد است) به سهم 6/3ميليارد دلاري از بازار 30 ميليارد دلاري بازي هاي رايانه اي در سال 2006 افزايش يافته است. يعني تنها در عرض 6 سال اين بازار رشدي 500 درصدي داشته است. ارقام وقتي حيرت آورتر مي شود كه پيش بيني كاربران بازي هاي همراه را هم با يكديگر مقايسه كنيم. در سال 2002 تنها 7 ميليون كاربر تلفن همراه از بازي هاي همراه استقبال مي كرده اند. IDC پيش بيني كرده است كه اين آمار در سال 2007 به 2/71 ميليون كاربر بالغ خواهد شد. يعني تعداد علاقه مندان به اين بازي ها در عرض اي مدت ده برابر شده است.

اكنون ميكرو سافت نسخة Windows CE خودش را كه بسيار شبيه به Windows XP را ارائه كرده است. RedHat هم لينوكس كوچولوي خود را ارائه داده است. و البته همه و همة اينها براي تلفن هاي همراه پيشرفته تر است. آنهايي كه به سري 60 به بالا معروف هستند از چنين سيستم عامل هايي سود مي برند. براي دستگاههاي همراه كوچكتر هر سازنده اي سيستم عامل خاص خودش را دارد كه الزاماً نرم افزارهاي آزادي هم نيستند.

براي نوشتن نرم افزار براي اين دستگاه هاي كوچك و جيبي هم مناقشه ها بسيار است. سان جعبه ابزار بي سيم خودش را دارد كه بسيار هم به آن مي نازد. يك عيب كوچك هم دارد و آن اينكه IDE مناسبي ندارد و شما بايد از ديگر ويرايشگرهاي جاوا سود ببريد كه با نصب ابزارهايي براي نوشتن MIDlet مجهز مي شوند. ميكروسافت هم در نسخ جديد Visual Studio خود هم امكان را عرضه داشته است. اولي را رايگان و تحت ليسانس كاربري عمومي سان[1]مي توانيد از اينترنت بگيريد و دومي را قفل شكسته به هر قيمتي كه خواستيد در گيشه هر بقالي در هر كجا يافته مي شود.

جنگ IDE ها هم بسيار است. Eclipse  , Net Beans هر دو به اصطلاح نرم افزارهاي آزاد هستند و رقباي سرسخت. بورلند هم از قافله عقب نيفتاده است و ميكروسافت مي كوشد بازار از دست رفته را مثل همه جاي ديگر دوباره قبضه كند. اما در ميان همة اينها هستند كساني كه با لذت و شعف از Programmers Notepad تعريف مي كنند. ابزارهايي را به اين نرم افزار كوچولوي آزاد مي افزايند و آن را تبديل به سريع ترين IDE مي كنند.

Linux

آدرس سايت: http:// www. Linux. Org/

يكي از قويي ترين سيستم عامل ها، لينوكس است اين سيستم عامل نهضت نرم افزارهاي باز[2] را هدايت مي كند و سكوپي قوي را براي سرورها،‌كامپيوترهاي روميزي و اخيراً كامپيوترهاي جيبي فراهم كرده است. لينوكس به طور گسترده اي توسط سانده هاي سخت افزارها و كمپاني هاي نرم افزاري بزرگ مانند ( IBM, Novell, HP….) پشتيباني مي شود. البته اين سيستم عامل به طور گسترده پذيرفته نشده و براي بازاريابي هاي گسترده مناسب نمي باشد. زبان هاي برنامه نويسي مانند ASM, C, C ++, python , Java  بر روي اين سيستم عامل پشتيباني مي شود اكثر نرم افزارهاي موجود براي اين سيستم عامل به صورت OpenSource بوده و كاملاً رايگان مي توانيد آنها را دريافت كنيد.

اين سيستم بر روي گوشي هاي زير موجود است:

• × Motorola A 760
• × A 780 Motorola
• × E 680I Motorola
• × E 895 Motorola
• × E2 E2800
• × NEC N900il
• × NEC N901is
• × Panasonic P 700I
• × Panasonic P901is
• × TCL e787

زبان هاي برنامه نويسي موبايل

در ادامه چند مورد از زبان هاي برنامه نويسي كه در بالا اشاره شد را به طور مختصر توضيح مي دهيم.

 J2ME

اولين نسخه پلاتفرم جاوا (Java 2 Standard Edition) J2SE بود. كه به اين منظور به وجو آمد تا برنامه نوشته شده به محيط اجرايي وابستگي نداشته باشد. چون بقيه زبان ها به كدهاي ماشين ترجمه مي شدند و اين كدها به سخت افزار مربوطه وابستگي داشتند و امكان اجراي آنها در سيستم ديگري نبود ولي برنامه هاي جاوا به يك سري كد واسط تبديل مي شدند و در پايان در سيستم هدف به كدهاي ماشين ترجمه مي گرديدند.

مدتي بعد (Java 2 Enterprise  Edition) J2EE به بازار عرضه شد و براي وسايلي كه داراي حافظه كمي بودند نسخه ديگري نيز به نام (Java 2 Micro Edition) J2ME وارد بازار شد كه براي وسايلي مانند موبايل ها كه داراي حافظه كمتري بودند نسخه بسيار مناسبي بود.

J2ME داراي پروفايلي است به اسم  (Mobile Information Device profile) MIDP كه داراي API براي دسترسي به لوازم جانبي موبايل ها، پيجرها و PDA هاست. برنامه هايي كه با اين پروفايل نوشته مي شوند به اسم MIDlet شناخته مي شوند.

C++

اين زبان يكي از زبان هايي است كه معمولاً در هر جايي كه صحبت از برنامه نويسي باشد به چشم مي خورد چه براي كامپيوترهاي شخصي در هر سيستم عاملي چه براي ميكروپروسورها و چه دستگاه هايي مثل موبايل البته استانداردهاي متفاوتي از آن را مي توان يافت كه كمي با هم تفاوت دارند ولي در كل شبيه به هم هستند ساختار آن هم تفاوت زيادي با جاوا ندارد البته دسترسي به سخت افزار و حافظه ها در اين زبان بسيار بيشتر از بقيه زبان هاست و از اين جهت نزديكترين زبان به سخت افزار محسوب مي شود. البته اين زبان بيشتر روي سيستم عامل هاي سيمبيان استفاده مي شود.

Basic

در گوشي هايي كه از ويندوز موبايل استفاده مي كنند چون هم سيستم عامل و هم ويژوال بيسيك ساخت يك شركت مي باشند بنابراين مي توان از اين زبان براي برنامه نويسي استفاده كرد ولي در سيستم عامل هاي ديگر نيز كمپايلرهايي وجود دارد كه مي توانيد برنامه را به صورت بيسيك نوشته و خروجي را مثلاً به صورت فايل هاي جاوا كه تقريباً روي تمام گوشي ها پشتيباني مي شود دريافت كنيد.

مقايسه محيط هاي برنامه نويسي

براي موباي هم محيط هاي مختلفي ساخته شده كه بعضي از آنها كاملاً رايگانند و بعضي هم نسخه تجاري هستند و بايد آنها را خريداري كنيد بعضي بسيار ساده اند و فقط مانند يك ويرايشگر عمل مي كنند و بعضي هم داراي امكانات ديباگ و … مي باشند البته مشكلاتي هم مانند سرعت پايين و معمولاً قيمت بالا دارند كه استفاده از آنها را محدود مي كند. بنابراين آشنايي با آنها مي تواند كمك زيادي به برنامه نويس بكند.

اين محيط ها با نام  (Integrated Development Environment) IDE شناخته مي شوند و معمولاً داراي امكاناتي مانند:

• مديريت پروژه . كه مديريت فايل ها و مشخصات آنها را دارد
• ويرايشگر. كه براي ويرايش منابع و سورس كدها استفاده مي شود.
• كمپايلر. براي كمپايل كردن و پيدا كردن خطاهاي نوشتاري
• شبيه ساز. براي اجراي برناممه در يك محيط مجازي
• ديباگر. براي ديباگ كردن و پيدا كردن خطاهاي برنامه

Sun J2ME Wireless Toolkit

اين محيط مجموعه اي است از ابزارهاي شركت SUN براي كمپايل، شبيه سازي و ديباگ برنامه ها به زبان جاوا و چون توسط شركت سان كه خود پايه گذار جاوا بوده ارائه شده بهترين محيط از لحاظ سازگاري با انواع گوشي ها مي باشد. محيط هاي مشابهي توسط شركت هاي ديگر مانند نوكيا توليد شده كه ممكن است با گوشي هاي شركت هاي ديگر سازگار نباشد. ولي خود اين مجموعه داراي ويرايشگر و محيط گرافيكي زيبايي نيست و در صورت استفاده از آن بايد از اديتوري مانند  Programmer Notepad به همراه آن استفاده كنيد. ولي اكثر IDE هاي ديگر كه براي زبان جاوا نوشته شده اند به اين محيط نياز دارند پس نصب كردن آن مي تواند مفيد باشد. بعد از نصب اين برنامه ها از طريق منوي استارت قابل دسترس است.

• × Default Device Selection براي تغيير پوسته پيش فرض برنامه ها استفاده مي شود.
• × Documentation يك لينك به Help برنامه.
• × KtooIbar برنامه اصلي كه اكثر برنامه ها از طريق آن نيز قابل دسترس است.
• × OTA provisioning يك برنامه مفيد براي تست نصب برنامه ها
• × preferences برنامه اي براي دسترسي مستقيم به شبيه ساز
• × Run MIDP Application يك ميانبر براي اجراي برنامه ها بدون اجراي KToolBar
• × Utilities دسترسي به پنجره برنامه هاي سودمند.

Borland Jbuilder MobileSet

[1] – SPL

[2] – Open Source