تحقیق موقعيت جغرافيائي و شرايط جوي منطقه بافق و معدن اسفوردي
شهرستان بافق به مركزيت شهر بافق با مساحتي حدود 17850 كيلو متر مربع، به فاصله 120 كيلومتري جنوبشرقي شهرستان يزد، در طول َ38، o55 شرقي و عرض َ47،o31 شمالي واقع شده است.
اين شهرستان به وسيله راه آهن و راه آسفالته منشعب از يزد قابل دسترسي ميباشد. از ديگر راههاي ارتباطي ميتوان به محورهاي بافق- بهاباد، بافق- شيطور و بافق- معدن چادرملو اشاره كرد.
جاده ارتباطي معدن اسفوردي بطول 5/2 كيلومتر، از كيلومتر 25 جاده بافق- بهاباد منشعب ميگردد.
معدن اسفوردي در 35 كيلومتري شمال شرقي شهر بافق و در ارتفاع 1700 متري از سطح دريا واقع شده است و داراي كوههايي با روند شمال غربي – جنوب شرقي ميباشد.
ميزان بارندگي سالانه در منطقه بطور متوسط 50 ميليمتر و ميزان تبخير فوقالعاده شديد ميباشد. به همين دليل داراي آب و هواي گرم و خشك و اختلاف درجه حرارت زياد در شبانهروزي ميباشد. آب و هوا در قسمتهاي كوهستاني منطقه معتدلتر ميباشد. از لحاظ جريان آب در منطقه مذكور هيچگونه جريان آب دائمي وجود ندارد. پوشش گياهي منطقه ضعيف و شامل بوتهها و به مقدار كمتر درخت و درختچه ميباشد. از مهمترين حوضههاي آبگير منطقه ميتوان به دشت حسنآباد، دشت شيطور، دشت بهاباد و ده قطروم اشاره نمود.
اين كانسار كه در منطقه نسبتاً كوهستاني و با ارتفاع متوسط 1700 متر از سطح دريا قرار دارد داراي كوههايي با روند شمال غرب- جنوب شرقي ميباشد. اين كوهها به صورت ارتفاعات نه چندان مرتفع در منطقه كشيده شدهاند و در ادامه آنها تپههايي با دره و فرو رفتگيهاي كم و بيش عريض قرار گرفته است.
از نظر آب و هوائي داراي آب و هواي خشك و بياباني ميباشد. و از نظر ميزان نزولات جوي، داراي بارندگي نسبتاً كم و در حدود تقريبي 50 ميليمتر در سال ميباشد. البته گاهي اوقات مقدار بارندگي از اين مقدار ذكر شده نيز تجاوز مينمايد. از لحاظ جريان آب در منطقه مذكور، هيچگونه جريان آب دائمي وجود ندارد و تنها رودخانه منطقه، رود شور است كه به درياچه شور بافق ميريزد.
از لحاظ دما، دماي متوسط هوا در اين منطقه در حدود 40 سانتيگراد است كه اين دما از حدود صفر درجه در زمستان تا 50 درجه در تابستان در حال تغيير است.
از نظر پوشش گياهي، پوشش گياهي منطقه نسبتاً ضعيف بوده بطوريكه ارتفاعات فاقد پوشش گياهي و مناطق پست داراي پوشش گياهي شامل بوتهها و درختچهها ميباشند.
2-2- زمين شناسي عمومي منطقه
محدوده مورد بحث در يكي از بالا، آمدگيهاي قديمي كه قسمتي از واحد زمين شناسي ايران مركزي محسوب ميشود قرار گرفته است. فازكوهزايي آلپي در تشكيل بلوكهاي ساختماني مجزايي آن نقش اساسي را ايفا كرده است. يكي از اين بلوكهاي تشكيل شده، بلوك پشت بادام- بافق ميباشد. كه از طرف شرق و غرب بوسيله گسلهاي بزرگ كوهبنان و دويران محدود شده است. بطوريكه اين بلوك منطقه وسيعي از جمله كانسار فسفات اسفوردي را شامل شده است.
بلوك مورد نظر در محدوده شناخته شده متالوژني ايران قرار دارد. در اين بلوك معادني از قبيل چفارت (آهن) اسفوردي (فسفات)- كوشك (سرب ورودي)- چادرملر (آهن و آپاتيت) قرار دارند.
در اين ناحيه سنگهايي كه كانيسازي آپاتيت در آنها انجام شده است. سنگهاي آذرين (نفودي- خروجي) به سن پركامبرين- كامبرين ميباشند كه در اينجا براي واضحتر شدن موضوع، توضيح مختصري در رابطه با چينهبندي- تكتونيك- ماگماستيم و متامورفيسم آن داده ميشود.
2-2-1- چينهشناسي منطقه
چينهشناسي منطقه مذكور با توالي قديم به جديد عبارتست از:
دوره پركامبرين
ابتدا سنگهاي دگرگوني با رخساره شيست سبز- آمفيبوليت- مرمر- گنيس (كمپلكس سركوه – كمپلكس بنه شور) بوجود آمدهاند بعد روي اين واحدها را سنگهايي با رخساره شيست- گريواك- ماسه سنگ كوارتزيتي- شيلهاي اسليتي (سازند تا شك) پوشانيدهاند.
دوره اينفراكامبرين
در اين دوره مجموعه سنگهاي منتسب به سري ريز و درزو در اين دوره بوجود آمدهاند كه اين سري با يك رخساره و لكانيكي- رسوبي و زمين ساختي در هم و بهم خورده شامل رسوبات پوشش تلماسهاي- دولوميتهاي خاكستري تا قهوهاي رنگ چرتدار- ماسه سنگهاي زرد رنگ- آهكهاي سياهرنگ- ريوليتهاي صورتي- آجري و بالاخره افقهاي آهن- آپاتيت و دايكهاي ديابازي پوشيده ميشود. بين سنگهاي اين سري و سنگهاي ولكانيكي با تركيب اسيدي تا متوسط و بين سنگهاي اين سري با نهشتههاي كامبرين حد فيزيكي شناخته شدهاي وجود ندارد.
دوره مزوزوئيك
در اين دوره نهشتههاي قارهاي ترياس و ژوراسيك و نهشتههاي كرتاسه بصورت گستردهاي و به فرم دگر شيبي روي واحدهاي قديميتر قرار گرفتهاند.