تحقیق شركت مديريت توليد برق اصفهان (سهامي خاص)
مقدمه :
استان اصفهان به عنوان يكي از قطبهاي صنعتي كشور همواره در راستاي افزايش توليد انرژي الكتريكي به منظور تامين برق صنايع مهمي كه در اين منطقه وجود دارد، مورد توجه خاصي بوده است، صنايعي همچون پالايشگاه اصفهان، مجتمع فولاد مباركه، ذوب‌آهن اصفهان، مجتمع پتروشيمي اصفهان، پلي اكريل و دهها واحد صنعتي بزرگ و كوچك ديگر، همچنين توسعه بخشهاي كشاورزي و فعاليتهاي وابسته به اين بخش و قدمت تاريخي از سوي ديگر، اين استان را به صورت يك قطب جاذب و استراتژيك كشور درآورده است. لذا افزايش توليد انرژي در اين استان امري است اجتناب‌ناپذير.
نيروگاه اصفهان در موقعيت جغرافيايي بسيار مطلوب و در حاشيه زاينده‌رود و در دامنه تپه‌هاي قائميه قرار گرفته است. اين نيروگاه در سيزده كيلومتري جنوب غربي اصفهان و در فاصله 2 كيلومتري بزرگراه ذوب‌آهن به وسعت تقريبي 74 هكتار واقع شده است.
تاريخچه صنعت برق :
صنعت برق در ايران از سال 1283 شمسي با بهره‌برداري از يك ديزل ژنراتور 400 كيلوواتي كه توسط يكي از تجار ايراني بنام حاج حسين امين‌الضرب تهيه و در خيابان چراغ‌برق تهران (امير كبير) فعلي گرديده بود آغاز ميشود.
اين موسسه بنام دايره روشنايي تهران بود و زير نظر بلديه اداره مي‌شد. اين كارخانه روشنايي چند خيابان عمده تهران را تامين مي‌كرد، خانه‌ها برق نداشته و تنها به دكانهاي واقع در محله‌ها برق داده مي‌شد و روشنايي آن از ساعت 7 الي 12 بود و بهاي برق هم براساس لامپي يك ريال هر شب جمع‌آوري مي‌شد. از سال 1311 اولين كارخانه برق دولتي به ظرفيت 6400 كيلووات در تهران نصب گرديد، ولي مردم از گرفتن امتياز خودداري مي‌كردند و به همين دليل براي پيشرفت كارها براي كساني كه انشعاب برق مي‌گرفتند يك كنتور مجاني به عنوان جايزه در نظر گرفته مي‌شد. چند سال بعد وضع تغيير كرد و كار به جايي رسيد كه انشعاب برق سرقفلي پيدا كرد.
تاريخچه برق در اصفهان:
پيدايش برق در اصفهان همواره با نام مرحوم عطاءالملك دهش همراه بوده است وي در سال 1304 اقدام به تاسيس اولين كارخانه برق به قدرت 99 كيلووات در محله فعلي دروازه دولت كوچه تلفن خانه نمود كه در سال 1306 مورد بهره‌برداري قرار گرفت و باعث شگفتي مردم اصفهان در آن عصر گرديد و براي اولين بار ميدان نقش جهان و عمارت عالي قاپو و چهلستون برق‌دار شدند.
سوخت اين مولد كوچك و ابتدايي هيزم بود، در شرايطي از اين مولد كوچك استفاده مي‌شد كه نيروي برق جنبه عمومي نداشته و مصرف آب بسيار محدود بوده و از طرفي ظرفيت نصب شده نيز تكافو نمي‌كرد، به همين دليل در سال 1306 به ميزان 120 كيلووات به قدرت نصب شده اضافه گرديد.
در سال 1312 به منظور جبران كمبود نيروي توليدي يك دستگاه ديزل 280 كيلوواتي نصب گرديد و چون بهره‌برداري از مولدهاي موجود با سوخت هيزم به صرفه نبود، به تدريج اين مولد از رده بهره‌برداري خارج و مولد ديزلي جايگزين آن گرديد و استفاده از نيروي برق كه از غروب تا نيمه‌شب انجام مي‌شد تا صبح ادامه يافت.
در سال 1316 دستگاههاي مولد برق از نيروگاه دروازه دولت به كارخانه ريسندگي واقع در قسمت جنوبي پل خواجو منتقل گرديد و در محل جديد با نصب دو دستگاه ديزل به قدرت 1500 اسب تا حدودي كمبود برق را جبران نمود.
نيروي توليدي بوسيله خط 3000 ولتي كه درابتداي خيابان چهارباغ كشيده شده بود به مركز اصفهان منتقل مي‌شد.
در سال 1320 با سهيم شدن شهرداري در شركت مرحوم دهش وزارت كشور نسبت به احداث شبكه 6000 ولتي با كابل‌هاي زيرزميني و دو دستگاه پست ترانسفورماتور جهت اصفهان اقدام نمود و اين شبكه توسط سه رشته كابل 6000 ولتي از پست تقسيمي كه جنب كارخانه ريسباف ساخته شده بود با ترانسفورماتور 500 كيلوولت آمپر كه در كارخانه ريسباف نصب شده بود، انتقال نيرو را انجام مي‌داد. در سال 1324 شركت سهامي توربين اصفهان تاسيس و شروع به كار نمود.
اين شركت با استفاده از نظر مهندسين مشاور نسبت به سفارش نيروگاهي متشكل از چهار دستگاه توربين بخار هر كدام به قدرت 3000 كيلووات از انگلستان اقدام نمود. چون حمل و نقل توربين‌هاي سفارش شده به تعويق افتاد، شركت در سال 1328 سه دستگاه ژنراتور آمريكايي هر يك به قدرت 6000 كيلووات خريداري و در نيروگاه هزار جريب نصب نمود اين ديزلها به تدريج مورد بهره‌برداري قرار گرفت و همزمان با آن شبكه برق نيز توسعه يافت و بدين ترتيب براي اولين‌بار برق بطور شبانه‌روزي در اختيار متقاضيان گذارده شد.
در سال 1332 توربين‌هاي خريداري شده از انگلستان مورد بهره‌برداري قرار گرفتو در اين سالها افزايش مصرف نيروي برق باعث گرديد كه مجدداً از نيروي اضافي كارخانجات نساجي براي تامين برق اصفهان استفاده گردد.
همچنين جهت افزايش توليد يك دستگاه توربين بخار 2500 كيلوواتي از شركت برق فيروز تهران خريداري و در نيروگاه هزار جريب نصب گرديد، بهره‌برداري از آن در سال 1339 آغاز شد.
در سال 1340 با تاسيس شركت سهامي كارخانجات برق اصفهان كه جايگزين سهامي توربين گرديد، از مجموع سه دستگاه ديزل ژنراتور 2100 كيلوواتي يك دستگاه در نيروگاه انوشيروان واقع در جاده تهران و دو دستگاه ديگر در نيروگاه هزار جريب نصب و مورد بهره‌برداري قرار گرفت.
نيروي توليدي انوشيروان توسط خط 20 كيلووات به شهر اصفهان منتقل مي‌شد و همزمان كابل‌كشي كمربندي خط 20 كيلووات در شهر اصفهان آغاز شد.
در سال 1343 شركت سهامي كارخانجات برق اصفهان اقدام به سفارش سه دستگاه ديزل هر يك به قدرت 2900 كيلووات از انگلستان نمود، كه با بحرانهاي مالي كه شركت دچار آن گرديد فقط توانست يك واحد از سه واحد پيش‌بيني شده را در نيروگاه انوشيروان نصب و مورد بهره‌برداري قرار دهد.
با افزايش سريع تعداد مشتركان برق خانگي، صنايع و كشاورزي، نيروگاه‌هاي جديدي احداث شد و توليد برق كشور هر روز بيشتر گرديد.
اولين واحد نيروگاه اصفهان در سال 1346 شمسي با يك واحد ديزلي با قدرت 3300 كيلووات شروع به كار نمود، در سه ماه بعد 2 واحد ديزلي ديگر با همان مشخصات به آن افزوده شد.
با افزايش مصرف برق در استان اصفهان و شبكه آخرين واحد بخاري در سال 1367 با توليد 320 مگاوات به شبكه سراسري وصل گرديد، و واحدهاي ديزلي در همان سالهاي اوليه به يكي از شهرهاي ديگر انتقال داده شد.
لازم به توضيح است كه سه واحد گازي هسا (هليكوپترسازي ايران) هر يك به قدرت 2/29 مگاوات از 1/1/1372 تحت مديريت نيروگاه اصفهان درآمد، واحدهاي گازي هسا در فاصله 25 كيلومتري اصفهان و در شمال شاهين‌شهر احداث شده، اين واحدها در سال 57-1356 توسط وزارت دفاع از يك كمپاني آمريكايي خريداري گرديد، پس از پيروزي انقلاب اسلامي مسئوليت تكميل، راه‌اندازي و بهره‌برداري از واحدها به عهده وزارت نيرو واگذار شد و سرانجام در تير ماه 1368 مورد بهره‌برداري قرار گرفت.
در حال حاضر نيروگاه اصفهان با پنج واحد بخاري و سه واحد گازي با مشخصات زير نصب، مونتاژ و راه‌اندازي گرديده و در حدود 922 مگاوات توليد دارد.
جدول 1 – مشخصات و زمان بهره‌برداري از واحدها را نشان مي‌دهد
| زمان بهره‌برداري | زمان احداث | كشور سازنده | پيمانكار | قدرت اسمي MW | شماره واحد |
| 1348 | 1345 | ايتاليا | G.I.E | 5/37 | 1 |
| 1348 | 1345 | ايتاليا | G.I.E | 5/37 | 2 |
| 1353 | 1350 | ايتاليا | G.I.E | 120 | 3 |
| 1359 | 1355 | ايتاليا | G.I.E | 320 | 4 |
| 1367 | 1361 | ايتاليا | G.I.E | 320 | 5 |
موقعيت جغرافيايي نيروگاه اصفهان :
نيروگاه اصفهان در قسمت جنوب غربي اصفهان واقع شده و داراي 5 واحد بخاري به ظرفيت‌هاي :
1– 37.5 MW * 2
2– 120 MW * 1
3– 320 MW * 2
مي‌باشد كه خروجي ولتاژ ژنراتور 13.8 kv و 20 kv مي‌باشد.
سوخت مصرفي نيروگاه مازوت و سوخت طبيعي مي‌باشد كه سابق به علت گراني قيمت گاز از مازوت جهت سوخت نيروگاه استفاده مي‌شده و از آنجا كه مازوت باعث آلودگي محيط‌زيست ميشود در حال حاضر از گاز طبيعي جهت سوخت استفاده ميشود. آب مصرفي نيروگاه توسط چاههاي فلمان كه روي آنها الكتروپمپ‌هاي با قدرت بالا نصب شده آب مصرفي توسط اين پمپ‌ها تامين ميشود.
اين نيروگاه داراي تانك‌هاي ذخيره سوخت مازوت به ظرفيت 25000000m3 گنجايش دارد كه اين مازوت از پالايشگاه اصفهان تامين ميشود.
تمام اين نيروگاه توسط كنسور ايتاليا ساخته شده است و بيشتر استانداردها برمبناي استاندارد ايتاليايي مي‌باشد.
نحوه كار نيروگاه بخار :
آب توسط الكترو موتور پمپ از چاه يا رودخانه به حوضچه‌هايي كه به صورت دايره‌اي مي‌باشد و به حوضچه‌هاي كلايفاير معروف است پمپ ميشود و در آنجا توسط آهك املاح آن گرفته ميشود و آهك، به صورت آهك‌مرده ته‌نشين ميشود و آب از اين حوضچه‌ها در كانالهايي كه آب را به سمت تصفيه‌خانه هدايت مي‌كنند، سرريز مي‌كنند و در آنجا توسط مواد شيميايي آب به آب خالص تبديل ميشود و ناخالصي آن گرفته ميشود.
آب خالص توسط پمپ‌هاي تغذيه و با گذاشتن هيترهاي فشار ضعيف كه قبل از پمپ تغذيه قرار دارند، وارد هيترهاي فشارقوي شده و بعد از آن آب وارد لوله‌هاي اكونومايزر شده تا درجه حرارت دودي كه از دودكش خارج ميشود را بگيرد و قبل از وارد شدن به بويلر دماي آب به حداقل 194.5 و حداكثر 291 برسد. علت اينكه آب قبل از ورود به بويلر بايد از هيترهاي فشارقوي و فشار ضعيف و لوله‌هاي اكونومايزر عبور نمايد تا درجه حرارت آن بالا رود، بخاطر اين است كه آب سرد براي بويلر ضرر دارد و باعث از بين رفتن لوله‌ها و بطور كلي بويلر ميشود. در بويلر توسط مشعلها آب به بخار تبديل ميشود سپس از بويلر وارد درام ميشود.
درام دو وظيفه مهم دارد :
1ـ ذخيره آب : كه به صورت تانك ذخيره عمل مي‌نمايد.
2ـ جداكردن آب و بخار از هم.
پس درام باعث ميشود آب و بخار از هم جدا شوند و بخار از درام وارد سوپر هيتر اوليه و ثانويه ميشود و به بخار اشباع شده كه خشك مي‌باشد تبديل ميشود فشار خروجي از سوپر هيتر حداقل 60 با حرارت 490 +_ 5 و حداكثر با حرارت 540 به پره‌هاي توربين برخورد نموده و پره‌هاي توربين را به چرخش در مي‌آورد و توربين شروع به چرخيدن مي‌نمايد و باعث به چرخش درآمدن محور ژنراتور مي‌گردد و به اين صورت برق توليد ميشود.
فـهرسـت مـطالـب
عنوان صفحه
مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
تاريخچه صنعت برق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
تاريخچه برق در اصفهان. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
موقعيت جغرافيايي . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
نحوه كار نيروگاه بخار . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
تصفيه‌خانه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
هيتر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
بويلر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
توربين . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
ژنراتور . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
تحريك ژنراتور . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
حفاظت ژنراتور . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
سنكرونيزم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
ترانسفورماتور . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
پست‌هاي فشارقوي . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
پست برق‌هاي نيروگاه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
مصرف‌كننده‌هاي نيروگاه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
ادامه فـهرسـت مـطالـب
عنوان صفحه
مخازن سوخت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
واحد اول 37.5MW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
مشخصات واحد اول 37.5MW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
بويلر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
توربين . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
ژنراتور . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
سيستم Cooling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
مشخصات واحد دوم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
تاريخچه واحد دوم 120 مگاوات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
مشخصات واحد 120MW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
بويلر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
توربين . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
ژنراتور . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
واحد اول 120MW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
مشخصات فني واحد اول 320 مگاواتي . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
بويلر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
توربين . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
ادامه فـهرسـت مـطالـب
عنوان صفحه
ژنراتور . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
سيستم Cooling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
واحد دوم 320MW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
مشخصات واحدهاي بخار نيروگاه اصفهان ( جدول 2 ) . . . . . . . . . . . . . . . . 56
مشخصات آب‌خام نيروگاه اصفهان ( جدول 3 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
مشخصات شيميايي آب و بخار واحدهاي 1 و 2 نيروگاه اصفهان . . . . . . . . . 58
دياگرام تصفيه آب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59
مشخصات شيميايي آب و بخارهاي 4 و 5 نيروگاه اصفهان . . . . . . . . . . . . 60
نيروي انساني نيروگاه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
حرم نيروگاه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
چارت سازماني شركت تعميرات نيروي برق اصفهان . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
چارت سازماني شركت مديريت توليد برق اصفهان . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
منبع و مآخذ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68