فایل مارکت

تحقیق ارزيابي عوامل استرس زاي شغلي مديران آموزشي مدارس متوسطه مناطق نوزده گانه شهر تهران

پايان نامه

كارشناسي ارشد مديريت آموزشي

چكيده تحقيق

امروزه، استرس يا فشار رواني، يكي از مسائل همه گيري است كه انسانها به آن مبتلا مي‌باشند. دامنه نفوذ استرس از زندگي فردي به زندگي سازماني سريع است. عوامل فشار رواني (استرس زاها)، هرآنچه كه باشند، در موقعيت هاي مختلف آثار و عواقبي را براي انسان به همراه دارند. در اين ميان، مديران را يكي از حساسترين قشرها در برابر فشار رواني معرفي نموده اند. (ابزري، 1379، ص 115)

تحقيق حاضر به منظور ارزيابي عوامل استرس زاي شغلي مديران آموزشي دبيرستانهاي شهر تهران تهيه و تدوين گرديده است. براي انجام اين تحقيق، يك سوال اصلي و سه فرضيه فرعي تدوين گرديد كه سوال اصلي عبارتست از: از نظر مديران آموزشي، از عوامل امكانات فيزيكي نامناسب، سنگيني كار، عدم امكان رشد حرفه اي، روابط نامناسب كاري، ويژگيهاي نقش و مسائل و مشكلات مالي، كدام تاثير بيشتري در ايجاد استرس دارند؟

در فرضيات فرعي تحقيق به مقايسه نظرات مديران زن و مرد، متخصص و غيرمتخصص و بر سابقه و كم سابقه پرداخته شده است جامعه آماري تحقيق، شامل كليه مديران مدارس متوسطه شهر تهران در سال تحصيلي 82-81 مي باشد، كه از بين آنها، 174 نفر از طريق روش نمونه گيري تصادفي- سهميه اي با استناد به جدول مورگان انتخاب شدند، به منظور انجام پژوهش، پرسشنامه اي با 35 سوال از نوع بسته با استفاده از مقياس پنج گزينه‌اي ليكرت، در بين مديران مدارس پنج منطقه از مناطق 19 گانه آموزش و پرورش تهران توزيع گرديد و پس از جمع آوري و طبقه بندي اطلاعات، با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.

نتايج حاصل از آزمون سوال تحقيق نشان داد كه ميزان اهميت و تاثير عوامل فشارزا به صورت زير مي باشد: مسائل و مشكلات مالي (با ميانگين رتبه اي 59/4 بعنوان مهمترين منبع فشارزا)، عدم امكان رشد حرفه اي (با ميانگين رتبه اي 71/3)، روابط نامناسب كاري (با ميانگين رتبه اي 47/3)، سنگيني كار (با ميانگين رتبه اي 40/3)، ويژگيهاي نقش (با ميانگين رتبه اي 14/3) و امكانات فيزيكي نامناسب (با ميانگين رتبه اي 70/2 بعنوان كم اهميت ترين منبع فشارزا). در مورد فرضيات فرعي: 1- تفاوت بين ديدگاه مديران آموزشي زن و مرد راجع به عوامل استرس زا فقط در مورد عامل روابط نامناسب كاري معنادار است. 2- تفاوت بين ديدگاه مديران آموزشي متخصص و غيرمتخصص فقط در مورد عامل سنگيني كار معنادار است. 3- تفاوت بين ديدگان مديران با سنوات خدمت كم و سنوات خدمت زياد معنادار نيست.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                     صفحه

فصل اول- كليات تحقيق

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 1

بيان مساله……………………………………………………………………………………………………………………………. 2

ضرورت و اهميت موضوع…………………………………………………………………………………………………… 3

اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………….. 4

سوال و فرضيات پژوهش……………………………………………………………………………………………………. 5

تعريف واژه هاي اساسي……………………………………………………………………………………………………… 6

فصل دوم- مباني نظري تحقيق

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 9

تاريخچه استرس………………………………………………………………………………………………………………….. 10

استرس………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

ماهيت فشار رواني………………………………………………………………………………………………………………. 15

نظريه هاي استرس……………………………………………………………………………………………………………… 16

استرس بعنوان پاسخي دروني…………………………………………………………………………………………. 16

عوامل محيطي استرس……………………………………………………………………………………………………. 18

استرس بعنوان كنش متقابل…………………………………………………………………………………………… 18

مدل خبرپردازي……………………………………………………………………………………………………………….. 20

مقابله بعنوان پاسخي دروني…………………………………………………………………………………………….. 21

مقابله متكي بر منابع محيط…………………………………………………………………………………………….. 22

مقابله از راه كنش متقابل…………………………………………………………………………………………………. 22

فيزيولوژي فشار رواني…………………………………………………………………………………………………………. 23

شخصيت نوع B,A………………………………………………………………………………………………………………. 26

علائم و نشانه هاي استرس………………………………………………………………………………………………… 27

عوامل موثر در تشديد يا كاهش فشار رواني………………………………………………………………….. 29

علل استرس………………………………………………………………………………………………………………………….. 30

ده فرمان براي كنترل استرس………………………………………………………………………………………….. 32

استرس شغلي………………………………………………………………………………………………………………………. 34

تقسيم بندي مشاغل برحسب استرس…………………………………………………………………………….. 36

عنوان                                                                                                                     صفحه

رابطه ميان استرس و قابليت اجراي كار………………………………………………………………………….. 37

عوامل استرس زاي شغلي………………………………………………………………………………………………….. 39

1. حوزه اجتماعي و فرهنگي…………………………………………………………………………………………….. 40

از خود بيگانگي و بي‌هنجاري……………………………………………………………………………………….. 40

آب و هوا، رژيم غذايي و عوامل مشابه آن…………………………………………………………………… 41

جابجايي مكرر………………………………………………………………………………………………………………… 41

رانندگي………………………………………………………………………………………………………………………….. 41

زندگي در شهر در مقايسه با زندگي در روستا…………………………………………………………….. 41

2. حوزه خانواده…………………………………………………………………………………………………………………… 42
3. حوزه شغلي……………………………………………………………………………………………………………………… 43

ويژگيهاي نقش………………………………………………………………………………………………………………. 44

ويژگيهاي شغل………………………………………………………………………………………………………………. 46

روابط ميان- فردي…………………………………………………………………………………………………………. 47

جو و ساختار سازماني……………………………………………………………………………………………………. 48

روشهاي مديريت منابع انساني و فن آوري و خصوصيات مادي…………………………………. 49

فن آوري خصيصه هاي مادي……………………………………………………………………………………….. 51

هزينه هاي استرس شغلي………………………………………………………………………………………………….. 53

استراتژيهاي مقابله با استرس در سازمان……………………………………………………………………….. 54

پيشنه تحقيقات…………………………………………………………………………………………………………………… 56

تحقيقات خارجي……………………………………………………………………………………………………………. 56

تحقيقات داخلي……………………………………………………………………………………………………………… 59

خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………………………… 62

فصل سوم- روش تحقيق

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 64

روش تحقيق…………………………………………………………………………………………………………………………. 64

جامعه تحقيق……………………………………………………………………………………………………………………….. 65

نمونه و روش نمونه گيري………………………………………………………………………………………………….. 65

روش و ابزار گردآوري اطلاعات…………………………………………………………………………………………. 67

پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………… 68

عنوان                                                                                                                     صفحه

تعيين اعتبار و روايي……………………………………………………………………………………………………………. 69

روشهاي آماري تجزيه و تحليل داده ها…………………………………………………………………………… 70

فصل چهارم- تجزيه و تحليل داده هاي تحقيق

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 72

الف- توصيف ويژگيهاي جمعيت شناختي……………………………………………………………………… 72

ب- بررسي آماري سوال و فرضيات تحقيق……………………………………………………………………. 83

بررسي آماري سوال اصلي تحقيق………………………………………………………………………………… 83

بررسي آماري فرضيات تحقيق……………………………………………………………………………………… 84

نتيجه گيري…………………………………………………………………………………………………………………………. 90

فصل پنجم- نتيجه گيري و پيشنهادات

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 91

خلاصه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 92

نتيجه گيري…………………………………………………………………………………………………………………………. 93

پيشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………. 97

پيشنهادات اجرايي…………………………………………………………………………………………………………. 97

پيشنهادات پژوهش……………………………………………………………………………………………………….. 98

محدوديتهاي تحقيق…………………………………………………………………………………………………………… 99

منابع فارسي………………………………………………………………………………………………………………………….. 100

منابع لاتين……………………………………………………………………………………………………………………………. 104

ضمائم…………………………………………………………………………………………………………………………………….

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                     صفحه

جدول 1-3: حجم آمار و نمونه پنج ناحيه آموزش و پرورش………………………………………. 67

جدول 2-3: عوامل استرس زاي شغلي و سوالات مربوطه………………………………………….. 69

جدول 1-4: توزيع فراواني نمونه پژوهش برحسب جنسيت……………………………………….. 72

جدول 2-4: توزيع فراواني نمونه پژوهش برحسب تحصيلات…………………………………….. 74

جدول 3-4: توزيع فراواني نمونه پژوهش برحسب رشته تحصيلي…………………………….. 76

جدول 4-4: توزيع فراواني نمونه پژوهش برحسب سنوات مديريت………………………….. 78

جدول 5-4: شاخص نمرات توصيفي عوامل استرس زا برحسب جنسيت………………… 80

جدول 6-4: شاخص نمرات توصيفي عوامل استرس زا برحسب تخصص…………………. 81

جدول 7-4: شاخص نمرات توصيفي عوامل استرس زا برحسب سنوات مديريت…… 82

جدول 8-4: بررسي عوامل استرس زاي شغلي مديران……………………………………………….. 83

جدول 9-4: بررسي ميانگينهاي رتبه اي عوامل استرس زا به تفكيك جنسيت و

نتايج آزمون U- مان ويتني………………………………………………………………………………………………. 85

جدول 10-4: بررسي ميانگينهاي رتبه اي عوامل استرس زا به تخصص و نتايج آزمون

U- مان ويتني……………………………………………………………………………………………………………………… 87

جدول 11-4: بررسي ميانگينهاي رتبه اي عوامل استرس زا به سنوات خدمت و

نتايج آزمون U- مان ويتني………………………………………………………………………………………………. 89

فهرست اشكال

عنوان                                                                                                                     صفحه

نگاره شماره 1-2: استرس بعنوان پاسخ دروني………………………………………………………………. 17

نگاره شماره 2-2: مدل تاثير متقابل……………………………………………………………………………….. 20

نگاره شماره 3-2: فيزيولوژي استرس………………………………………………………………………………. 24

نگاره شماره 4-2: رابطه ميان استرس و قابليت اجراي كار…………………………………………. 28

نگاره شماره 5-2: عاملهاي مادي استرس در محيط كار…………………………………………….. 52