مقاله چالش ها و موانع آموزش زبان عربي در مدارس ايران
عنصر معلم و روش هاي تدريس و روش هاي ارزشيابي
اگر منصفانه قضاوت كنيم پس از نقد كتاب و محتواي آموزشي آن معلم و روش ها و فنون تدريس او از عوامل بسيار مهم در ايجاد علاقه و جاذبه براي آموزش درس خواهد بود.
معلم موفق در آموزش عربي در مقاطع راهنمايي و دبيرستان و پيش‌دانشگاهي تنها كسي نيست كه در عرضه مطالب تخصصي برتر باشد و ريز و درشت مسائل صرف و نحو را براي فراگيران خود بيان كند بلكه معلمي در آموزش اين زبان توفيق بيشتر دارد كه:
1- به حرفه معلمي و زبان عربي علاقه‌مند باشد و اعتقاد راسخ داشته باشد به اينكه كار و تلاش او نهايتاً منجر خواهد شد به درك و فهم متون ديني از جانب دانش‌آموز يعني روحيه معلم عربي بايد يك روحيه مثبت ديني و اخلاقي باشد و رفتار و منش او دانش‌آموزان را نسبت به زبان عربي علاقه‌مند و خوش‌بين نمايد.
2- از الگوها و شيوه‌هاي مختلف تدريس آگاهي داشته و بتواند از هر روش در جاي خود بهره گيرد.
3- قواعد صرف و نحو را به زبان ساده و با مثالهاي جذاب و پرمعني بيان كند و با انتخاب شاهد مثالهاي قرآني و احاديث به فراگيران خود هم درس معاد دهد هم درس معاش. مثلاً چه زيبا است استفاده از اين قبيل مثال ها:
مثال براي خبر مقدم: لهم قلوبٌ لا يفقهون بها و لهم اَعينٌ لا يُبصرونَ بها و لهم آذانٌ لايسمعون بها اولئك كالانعام بل هم اَضَلُ اولئكَ هم الغافلونَ. = اعراف/ 179
مثال براي خبر مفرد: الفكرُ نصف العبادة. = پيامبر (ص)
اعقلُ الناسِ انظرُهم في‌العواقب. = حضرت علي (ع)
مثال براي فعل معلوم و مجهول: هو يُطْعِمُ ولا يُطْعَمُ. = المائده/ 14
مثال براي اعراب تقديري: الدنيا مزرعه الآخره = امام علي (ع)
مثال براي اعراب تقديري: قل هل يستوي الاعمي والبصيرُ اَفلا تتفكَّرونَ. = الانعام/ 50
مثال براي ضمير عائد محذوف: يَعْلَمُ سِرَّكم وجَهْرَكم وَيَعْلَمُ ما تكسبون. = الانعام/ 3
مثال براي مؤنت آوردن فعل و… براي جمع غيرانسان: لا تُدْركُه الابصارُ وهو يُدْركَ الابصارَ. = الانعام/ 103
4- به اصول تدوين كتاب و ساختمان قواعد و متون آن و هدفهاي رفتاري هر درس واقف باشد.
5- معلم خوب هيچ گاه خود را از مطالعه بي‌نياز نمي‌بيند و هميشه در جلسات تخصصي گروههاي آموزشي و در همايشهاي تخصصي و در كلاسهاي توجيهي ضمن خدمت شركت مي‌كند. از كتابهاي بسيار مفيد و پرمحتواي راهنماي تدريس معلم استفاده مي‌كند.
6- پس از پوشش‌دهي همه مطالب درسي ارزشيابي تشخيصي مناسب را به عمل بياورد.
7- معلم عربي بايد از بين دبيران متخصص اين زبان انتخاب شود چون يكي از عوامل عدم توفيق در آموزش زبان عربي در كشور ما استفاده از دبيران غيرمتخصص است كه در سالهاي گذشته به علت نياز مقطعي از اين دبيران استفاده شده است.
با مطالعه و دقت در مطالب گفته شده پيرامون تدوين كتاب درسي و معلم و عوامل بي‌علاقه بودن دانش‌آموزان نسبت به درس عربي و دشوار پنداشتن فراگيري اين درس بيان شد كه مي‌توان چكيده اين عوامل را به شرح زير نام برد:
1- مشكلان و ضعفهاي كتب درسي
2- مشكلات نيروي انساني
3- كمبود وسايل كمك آموزشي
4- مشكل محتواي كتب درسي با زمانبندي تدريس
5- مشكل ايجاد انگيزه در فراگيران درس عربي
راهكارهاي ايجاد علاقه و انگيزه در دانش‌آموزان نسبت به درس عربي
به علت ضيق وقت هنگام ارائه مقاله در همايش اين بخش از مطالب را بيشتر به صورت فهرست‌وار بيان مي‌كنم:
1- بيان ارتباط نزديك در زبان عربي و فارسي و تأثير و تأثر متقابل اين دو زبان از يكديگر با داشتن حروف هجاء و خط واحد و سوابق فرهنگي و انگيزه‌هاي مذهبي واحد. به عبارتي ديگر بيان انگيزه‌هاي ملي و ديني