تحقیق مکانیک قالب در طراحی صنعتی
مقدمه ای برای طراحی قالبهای فلزی
طراحي نوعي تصميم گيري است كه با توجه به مطالب خواسته شده توسط طراح صورت گرفته و تصميم نهايي به طرق مختلف به سفارش دهنده انتقال مي يابد.راههاي مختلفي جهت توضيح طرح به سفارش دهنده وجود دارد كه چند نمونهاز آنها عبارتند از :نمونه سازي،ترسيم نقشه و توضيح از روي آن براي سفارش دهنده ،توضيح بياني ،ماكت سازي و …
امروزه كوتاهترين ،با صرفه ترين و بي نقص ترين روش انتقال تصميم گرفته شده در كارهاي صنعتي،ترسيم نقشه مي باشد كه در مجامع صنعتي به عنوان يك زبان بين المللي كاربرد دارد.بر روي نقشه مي توان به راحتي بحثهاو محاسبات مربوطه قبل از ساخت را روي طرح مربوطه انجام داد .با اين عمل ميزان هزينه و زمان ساخت دستگاه به حداقل مقدار ممكن تقليل مي يابد.
بدين ترتيب روشن است كه يك طراح صنعتي موفق كسي است كه به جزئيات نقشه كشي صنعتي آگاه و بر آن تسلط كافي داشته باشد.
در اينجا به كليه كساني كه در زمينه طراحي قالب فعاليت دارند و يا علاقمند به طراحي بوده و هنوز در شروع كار مي باشند توصيه مي شود كه قبل از مطالعه هر مطلبي در اين رابطه ،به مطالعه مطالب نقشه كشي صنعتي پرداخته و كليه مطالب آن را بخوبي فرا گيرند تا به هنگام طراحي بتوانند آنچه را كه در ذهن خود مي پرورانند به راحتي بر روي كاغذ بياورند.
مطلب ديگري را كه بايستي طراح به آن تسلط كافي داشته باشد ،تصميم گيري و بكاربردن مكانيزمها و قطعات مناسب در موقعيت هاي مختلف يك طرح است،و اين امكان پذير نيست مگر با مطالعه و تحقيق در مورد مطلب خواسته شده كه حاصل كار و تحقيق متخصصين مربوطه مي باشد ،در دست است.
در مورد طراحي قالب برش ،بايستي طراح آن به كليه اجزا ،قطعات،مكانيزمها،روشهاي ساخت قطعات ،جنس و محاسبات مربوط به آنها آگاهي كامل داشته باشد.
امیر علیزاده
دانشجو نقشه کشی وطراحی
صنعتی
چگونگي ترسيم نقشه هاي قالب
نقشه قالب مانند ساير نقشه هاي صنعتي بر اساس اصول استاندارد نقشه كشي بين المللي (DIN ISO) كشيده مي شود و سير تكاملي آن به شرح زير است:
1- با توجه به شكل ظاهري قطعه،يك طرح اوليه روي كاغذ آورده مي شود كه پس از بررسي و اصلاح مكانيزمهاي موجود در آن ،نقشه اي كامل از شكل مونتاژي قالب به دست مي آيد.اين نقشه مونتاژي بايستي كليه اجزا و جوانب را در بر گيرد.
2- در اين مرحله به كليه قطعات قالب اعم از استاندارد يا غير استاندارد شماره هاي مخصوصي داده مي شود كه به كمك آن مي توان در مراحل بعدي طراحي و ساخت سريعتر به قطعه مورد نظر دست يافت.
علاوه بر شماره گذاري قطعات قالب ،جنس آنها نيز در اين مرحله تعيين گرديده و در جدول مونتاژي نقشه قالب قيد مي گردد.اگر بخواهيم قطعه اي را به صورت استاندارد از بازار تهيه كرده و در قالب جاسازي كنيم بايستي شماره استاندارد(شماره DIN يا نام شركت) و ابعاد كلي قطعه را در جدول مونتاژي نقشه قالب قيد كنيم.
3- جهت ساخت يا تهيه قطعات قالب بايستي از كليه قطعات نقشه اي جداگانه كه به نقشه ساخت معروف است تهيه كرد. اين نقشه ها در كاغذهاي استاندارد A4 و يا ديگر كاغذهاي استاندارد ترسيم مي شوند و بايستي گوياي تمامي تمامي عملياتي كه بايد روي مواد خام انجام شود تا به شكل قطعه نهايي قالب در آيد ،باشد.
تهيه نقشه هاي تفكيكي يكي از مهمترين مراحل طراحي قالب است،چون در اين نقشه ها تعيين كننده حدود و ابعاد و دقت قطعات مي باشند.
در نقشه هاي تفكيكي بايستي علاوه بر اندازه گيري كامل،مطالبي از قبيل: صافي سطح،جنس،سختي،شماره قطعه،اندازه كلي قطعه،تلرانسهاي فرم و وضعيت،انطباقات و ديگر موارد مورد نياز قيد گردد. تلرانسهاي فرم و وضعيت يكي از مواردي است كه در اكثر نقشه هاي ساخت قطعات به چشم مي خورد.اين تلرانسها در نهايت باعث دقيق شدن اندازه هاي قطعه در مقاطع مختلف مي شود.شرح كلي اين تلرانسها در مبحث بعدي آمده است.
مراحل طراحي قالبهاي برش
سنبه
يكي از لبه هاي قيچي در قالب برش را سنبه مي گويند و اغلب لبه هايي است كه فشار لازم جهت برش نوار را به سطح ورق اعمال مي كند و بر حسب نوع مقطع برش مي تواند شكل هندسي خاصي داشته باشد. معمولا در بيشتر اوقات سنبه ها جز قطعات بالايي قالب برش هستند كه به كفشك بالا متصل مي شوند . جهت سهولت ساخت و پر دوام بودن سنبه ها مي بايستي نكات زير را در طراحي آنها رعايت كرد :
شكل عمومي سنبه هاي برش: در شكل زير يك نمونه از سنبه هاي برشي را مشاهده مي كنيد كه ذيلا به توضيح اجزا آن مي پردازيم :(شكل-13)
بیشتر سنبه های ساخته شده مانند شکل زیر می باشند (شکل 13)
تحقیق مکانیک قالب در طراحی صنعتی