مقاله كاربردهايي در تجارت بين الملل
دراين مقاله مي توانيم نظرات خود را طوري تعميم دهيم، كه شامل اقتصادهاي باز هم بشود . دراين جا مي خواهيم اثر تعرفه ( ماليات بر واردات كالا )را بررسي كنيم . مي خواهيم ببينيم چه كسي منفعت مي برد وچه كسي متضّرر مي شود، وآيا منافع وضع تعرفه اززيانهاي آن بيشتر است يا نه؟ ابتدا با تحليل اثرات تعرفه آغاز مي كنيم . اثرات وضع تعرفه اساساً به اين بستگي دارد كه آيا كشور وضع كننده تعرفه كشوري بزرگ است يا كوچك . اگر كشوري كوچك باشد رفتار اهالي آن نميتواند ساختار قيمتهاي جهاني را تحت تأثير قراردهد يعني اين كشور گيرنده قيمت است . به عنوان مثال آنچه كه در انگلستان اتفاق مي افتد ( حتي به روز يك خشكسالي ) ، اثر كمي روي قيمت جهاني گندم دارد . اما اگر كشوري در بازار كالاي مورد نظر ، كشوري بزرگ به حساب آيد ( چه به عنوان خريدارچه به عنوان فروشنده ) اقدام ورفتارش مي تواند قيمتهاي جهاني را تحت تأثير قراردهد. به عنوان مثال اگر آمريكا روي قهوه محدوديت وارداتي وضع كند قيمت نسبي قهوه را به طور اجتناب ناپذيري كاهش مي دهد . بنابراين « بزرگ » رابطه مبادله متغيّري دارد . در اين نسبت قيمت كالا(ها)ي صادراتي به قيمت كالا(ها)ي وارداتيش متغّير است. دراين مورد چه بسا وضع تعرفه در مقايسه با مورد كشور كوچك، باصرفه ترباشد . بنابراين درابتدا اثر تعرفه ايي راكه از جانب كشوري كوچك وضع مي شـود تحلـيل مي كـنيم . سـپس هـمين كار را در موردكـشورهايي كه رابطه مبادله اشان
متغيراست انجام ميدهيم . اين مارا ملزوم ميكند كه نظريه نحوه تعيين قيمت هاي جهاني را ارائه دهيم كه اين كار به نوبه خود به قضاياي جالبي درمورد الگوي تجارت جهاني وتوزيع جهاني درآمد منتهي مي شود .
1-4 منافع يك كشور ازناحيه تجارت در صورت ثابت بودن قيمت هاي جهاني
فرض كنيد كشور كوچكي درابتدا ازتجارت جهاني به دور بوده ودر وضعّيت نقطه P كه درآن هم توليد وهم مصرف مي كنند درتعادل باشد ( به نمودار 1-4 مراجعه كنيد ) . بعدازآن اين كشور قادر مي شود درقيمتهاي نسبي جهاني با خارج تجارت كند .اين اقدام مجموعه امكانات مصرفي اقتصاد راكه قبل از تجارت از طريق منحني امكانات توليد محدود مي گرديد گسترس ميدهد . زيرا اگر توليد داخلي به سمت نقطه حركت كند ،درآن صورت مبادله y با x در نرخ كه در بازارهاي جهاني داده شده ومعين است امكان پذير مي شود . بنابراين منحني امكانات مصرف جديد اقتصاد خطي است كه از نقطه مي گذردوداراي شيب است . اما اين مسئله تنها زماني اتفاق خواهد افتاد كه توليد به سمت نقطه حركت كند ، كه درآن نرخ تبديل داخلي MRT از طريق تجارت خارجي به نسبت قيمتهاي جهاني ( يعني بانرخ تبديل ) مساوي است. لذا براي يك اقتصاد باز شرط چهارمي هم براي كارايي وجود دارد :
MRTf = = MRT
به عبارت ديگر توليد بـايد به گونـه اي سـازماندهي شـود كـه ارزش GNP بـرحسـب
قيمت هاي جهاني حداكثر گردد. دراين اقتصاد بدون عوامل اختلال ، اين امر زماني رخ مي دهد كه قيمتهاي داخلي درجهت برابر شدن با قيمت جهاني تعديل شوند :
MRTf = = = MRT
توجه داشته باشيد كه درحركت از P به ، اين كشور كه قبلاً y را خيلي ارزان تر از خارجي ها توليد مي كرد از مزيت نسبي اش درصنعت y استفاده كرده وتوليد خود را در اين زمينه افزايش داده است .
مصرف چگونه عكس العمل نشان مي دهد ؟ پاسخ به اين سوال بستگي به اين دارد كه [با وارد شدن به بازارجهاني و] بروز تغييرات فوق ، براي توزيع درآمد چه اتفاق بيافتد . مسلّماً اين تغيير اين امكان را فراهم ميكند كه رفاه صاحبان نيروي كار وسرمايه هر دو ، بهبود يابد . زيرا فرض كنيد در نقطه P سطوح رفاه برابر ( uL0 و uK0 ) باشد كه با منحني بي تفاوتي جامعه I0 متناظر است آنگاه بايدبه عنوان مثال ، يك uK1 بزرگترازuK0 وجود داشته باشد به گونه اي كه منحني بي تفاوتي جامعه ( uK0 و uK1 ) مربوط به آن بر منحني امكانات مصرف مماس باشد اين وضعيت تماس در نقطهنشان داده شده است . دراين نقطه
MRTf = = = MRS
است بنابراين در صورتي كه قيمت هاي مبادله اي جهاني با قيمت هاي مربوط به عدم مبادله متفاوت باشد ، حركت از وضعيت عدم مبادله به سمت تجارت آزاد بهبود پارتو
بالقوه اي رابراي كشور به ارمغان مي آورد اما آيا اين اقدام در عمل نيز بهبود پارتو را ايجاد مي كند ؟ بدون دخالت دولت خير زيرا طبق قضّيه استالپر – ساموئلسون تناظر ميان قيمت عوامل وقيمت كالاها بدين معناست كه اگرx به خاطر ارزان بودن واردكشور شود موجب كاهش قيمت داخلي x ( Py / Px ) وكاهش رفاه صاحبان عامل توليد (L ) كه محصول x ازآن با شدت بيشتري استفاده مي كند مي شود اما در بالا ثابت كرديم كه اين امكان وجود دارد كه بتوان زيان ناشي از تغيير قيمت بازاري نيروي كار راجبران كرد روش معمول چنين جبراني اين است كه برصاحبان نيروي كار (L ) ماليات منفي (يارانه) وضع كنيم . وآن را از طريق وضع ماليات مثبت بر صاحبان سرمايه (K )تأمين مالي كنيم اگر عرضه عوامل توليد ثابت باشد هزينه كارآيي هم در پي ندارد .
مسئله 1-4 « وقتي درهاي كشوري به روي تجارت خارجي باز باشد ، اين كشور بهبود پارتو بالقوه اي را تجربه مي كند ، خواه قيمت نسبي جهاني بالاتر از قيمتهاي غير مبادله اي داخلي باشد ، خواه از آن كمتر وخواه با آن مساوي باشد . » اين عبارت صحيح است يا غلط ؟
مسئله 2-4 ( الف ) پس از گشوده شدن دشتهاي آفريقا [به روي خارجي ها] قيمت نسبي زمين در انگلستان سقوط كرد چرا ؟
( ب ) درسال 1832 لايحه اصلاحات انگلستان به طبقات بي زمين حق شركت در انتخاب عطاكرد . در سال 1846 تجارت آزاد غلات در جهان آغاز شد . آيا رخ داد اول مي تواند روي داد دوم را توضيح دهد ؟
2-4 اثرات وضع تعرفه با فرض ثابت بودن به قيمتهاي جهاني
اما جبران كارآي اثرات منفعتي تغيير اقتصادي در تاريخ بشري نسبتاًنادر بوده است . روش متداول تر اين است كه گروههاي آسيب ديده شيوه هاي ناكارآيي را براي حمايت از منافع خود
مقاله كاربردهايي در تجارت بين الملل