تحقیق محدوديتهاي اصل آزادي پخش مستقيم برنامه هاي ماهواره اي در اسناد حقوق بشر
مقدمه:
امروزه مقبوليت يك كشور به رعايت اصول و آزاديهاي حقو بشر بستگي دارد و كانون اصلي توجه افكار بين المللي است. اعلاميه جهاني حقوق بشر و ميثاق هاي بين المللي آن حدود و آزاديهاي مدني، سياسي اجتماعي و فرهنگي بشر را تعيين مي كند و «انديشه حمايت از حقوق بشر همواره در طول تاريخ بعنوان عاملي براي مبارزه عليه ظلم و بي عدالتي و تلاش براي تامين حداقل حقوقي براي افراد جامعه مورد توجه بوده و در آثار فلاسفه و انديشمندان بر آن تاكيد شده است». (ارفاي و ديگران، 1372: 13)
تجربيات تلخ جامعه بشري و تجارب دو جنگ جهاني و نقض شديد و هولناك حقوق انسانها بشر را بر آن داشته تا با تدوين حقوق اساسي و حياتي بشر از مسايل پيش آمده براي بشر جلوگيري نمايد.
هدف نهايي و انگيزه اصلي حمايت از حقوق بشر حفظ صلح و امنيت بين المللي است و اين امر در مقدمه هر دو ميثاق بين المللي حقوق بشر مورد توجه قرار گرفته است و «شناسايي جيثيت ذاتي و حقوق يكسان و غير قابل انتقال كلية اعضاء خانواده بشر مبناي آزادي، عدالت و صلح در جهان» اعلام دشه است. ميثاقعاي بين المللي حقو بشر ضمانت نامه هاي اجراي ياين حقوق هستند كه سازمان ملل به تصويب رساند. »دو ميثاق بين الملل حقوق بشر و اساس حمايت قانوين از حقوق شناخته شده بشر بوسيلة سازمان ملل متحد را تشكيل مي دهند و در يك بيان پايه گذار حقوق موضوعه در زمينة حقوق بشر هستند. (كيليار، 1368: 636)
بايد خاطرنشان كرد كه حقوق شناخته شده در ميثاق ها مطلق نيستند بلكه مقيد و تابع محدوديتهايي هستند و اين حقوق را مي توان به موجب قانون و با رعايت شرايطي تحديد نمود و به حال تعويق درآورد.
مثلاُ در ميثاق حقوق مدني و سياسي نيز در ماده مشابهي به دولت ها اجازه تحديد يا تعويق برخي از حقوق را در مواقعي كه حالت فوق العاده عمومي بروز كند و حيات و موجوديت ملت را تهديد نمايد، اعطا مي كند. مشروط بر اينكه اين تدابير با ساير الزاماتي كه دولت ذيربط بر طبق حقوق بين الملل بر عهده دارد، مغايرت نداشته باشد و منجر به تبعيض منحصراً بر اساس نژاد، رنگ، جنس، زبان، اصل منشاء مذهبي يا اجتماعي نباشد. (شيخاتني نژاد فلاح، 1280: 10)
حقوق مندرج در ميثاق ها نبايد محدود شود جز به موجب قانون و آنچه كه براي حفظ امنيت ملي، نظم عمومي، بهداشت يا اخلاق عمومي با حقوق و آزاديهاي ديگران لازم است. اما مشكل اساسي در اين زمينه برداشت و رويه هاي متفاوت و متناقض كشورها با يكديگر در مورد اعمال محدوديت و تعليق حقوق بشر است. اختلاف عقيده بين دولتها ناشي از عدم توافق در مورد جايگاه ويژه فرد در حقوق بين الملل و عدم تفسير صحيح و روشن ميثاق در اين مورد است كه نيازمند تفسيري واحد و يكسان از سوي نهادهاي بين المللي است. (همان، 9)
تحقيق حاضر در روند كلي تلاش خود، براي پاسخ به اين سؤال است كه آيا با توجه به آزاديها و حقوق كه در اعلاميه جهاني حقوق بشر و ميثاقهاي آن نباشد، آيا محدوديتهايي براي اين آزاديهات وجود دارند و اينكه اين ازاديها چگونه حقوق بشر را تحديد و تدقيق (limitation and extraction) مي سازند و چگونه بايستي اين محدوديتها را راعايت كرد. بنابراين تحقيق حاضر بر اين فرضيه استوار است كه با توجه به رعايت ضروري حقوق بشر در اسناد بين المللي و سازمان ملل و توجه آن در همه كشورها بدون توجه به نژاد، دين و مذهب، محدوديتهايي براي آن وجود دارد كه اجراي آن را مقيد مي سازد و براي اجراي آن ضرورت دارد كه قوانين خاصي نيز ايجاد شود تا بتواند بشكل همگاني و فراگير درآيد.
انگيزه اصلي از نگارش اين پايان نامه و انتخاب موضوع تحقيق علاقه به موضوعات حقوق بشر و افزايش دانش و آگاهي لازم در اين زمينه و سيطره اي كه ماهواره ها در عصر اطلاعات و ارتباطات نوري ايجاد كرده اند و فضايي را بوجود آورده اند كه جامعه شبكه اي (Network Society) را نويد مي دهند و از طريق ديگر جامعة اطلاعاتي پي ريزي شده است كه جريان بين المللي اطلاعات و توزيع و نشر برنامه ها و اطلاعات ماهواره اي و غيره از اصول اوليه آن است. در اين عصر، پرداختن به اساسي ترين نياز بشري و حقوق آن از اهم واجبات است و لذا ضرورت دارد، نگاهي به ابزارهاي جهاني سازي (Globalization) انداخت كه به قول مك لوهان دنيا را به يك «دهكده جهاني» (Global village) تبديل كرده اند و انسان در يك فضاي نابرابر چگونه مي تواند از حقوق برابر و فرصتهاي برابر بهره برد و ازر اين فضا براي همه آحاد بشري پس اندازي ذخيره نمايد.
عدم امكان دستيابي سريع بر منابع دست اول خارجي و محدوديت استفاده از منابع اينترنتي و فراهم نبودن شرايط استفاده از روشهاي مشاهده، پرسشنامه و مصاحبه با نهادهاي بين المللي و مرتبط با محدوديتهاي اصل ماهواره اي از مشكلات فراروي تحقيق حاضر بوده است.
روش اصلي تحقيق در اين پايان نامه اسناد و كتابخانه اي بوده و بر اساس استدلال علمي و منطقي مطرح به بررسي مطالب مورد نظر از منابع فارسي و امگليسي بهره گرفته است.
براي نيل به اهداف مورد نظر، مطالب و مباحث مربوط دد دو بخش كه هر بخش شامل چند فصل و گفتار مي باشد، بيان شده است.
در پايان از زحمات همه اساتيد و بزرگواراني كه در راهنمايي و مشاورت اين تحقيق تلاش وافر كرده اند تشكار مي شود.
فهرست مطالب
صفحه | عنوان |
مقدمه | |
بخش اول: برنامه هاي ماهواره اي و آزادي پخش مستقيم | |
فصل اول – مفهوم و مبنا | |
گفتار اول: ارتباطات و سير تحول آن | |
گفتار دوم: ارتباطات ماهواره اي | |
فصل دوم – قلمرو آزادي پخش | |
گفتار اول: آزادي پخش ماهوار | |
گفتار دوم – عرف در منابع حقوقي | |
گفتار سوم – فضاي و آزادي پخش برنامه هاي ماهواره اي | |
بخش دوم: اسناد حقوق بشر و محدوديتهاي آزادي بيان و اطلاعات | |
فصل اول – حقوق بشر و ميثاق هاي بين المللي | |
گفتار اول: چگونگي پيدايش حقوق بشر | |
گفتار دوم: اهميت حقوق بشر و فهم آن | |
گفتار سوم: اعلاميه جهاني حقوق بشر | |
گفتار چهارم: ميثاق هاي بين المللي مدني و سياسي | |
گفتار پنجم: حقوق آزادي اطلاعات و آزادي بيان | |
فصل دوم: حق پخش مستقيم برنامه هاي ماهواره اي مطلق است يا نسبي | |
فصل سوم: محدوديتهاي اصل آزادي اطلاعات | |
گفتار اول: آزادي بيان و آزادي اطلاعات و محدوديتهاي آن | |
گفتار دوم: حق حفظ حريم شخصي و محدوديتهاي دريافت اطلاعات | |
فصل چهارم: فرهنگ، حقوق و آزادي ارتباطات در عصر جهاني شدن | |
گفنار اول: جهاني شدن و جامعه مبني بر اطلاعات و جريان بين المللي آن | |
گفتار دوم: فرهنك ارتباطات | |
گفتار سدم: حقوق ارتباطات | |
ضمايم | |
منابع و مآخذ | |
گفتار سوم: امنيت ملي | |
گفتار چهارم: نظم عمومي | |
گفتار پنجم: اخلاق | |
گفتار ششم: حقوق و حيثيت ديگران | |
گفتار هفتم: عدم تبليغ براي جنگ و حمايت تنفرماي |
تحقیق محدوديتهاي اصل آزادي پخش مستقيم برنامه هاي ماهواره اي در اسناد حقوق بشر