تحقیق مشروعيت ولايت فقيه از ديدگاه امام خميني
پيشگفتار
ولايت فقيه ركن و پايه اساسي جمهوري اسلامي ايران مي‌باشد كه توسط معمار كبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني تئوريزه و بنيانگذاري شده است آنچنانكه در 27 سال اخير مقالات، كتب، نشريات مختلف در رد يا تأييد آن بخاطر حساسيت و اهميت اين موضوع در ماندگاري حكومت ديني از دو سمت و سو يكطرف موافقان آن و از طرف ديگر از سوي دشمنان خارجي و مغرضان داخلي مطرح گرديده است كه از حد اندازه و شمارگان فزوني يافته است و پژوهشگر تازه كار را در ميان اطلاعات پيچيده و بي‌شمار سرگردان مي‌نمايد. از اين رو اين مجموعه به تبيين مشروعيت ولايت فقيه از ديدگان امام خميني (ره) مي‌پردازد و متذكر مي‌شود اين تحقيق دور از نواقص و كمبودهاي احتمالي كه يك محقق تازه‌كار با آن روبرو است، بركنار نيست.
در آخر از استاد محترم جناب آقاي دكتر مهدي ذاكريان و خانم شمسي كاظمي بخاطر ياري و به ثمر رساندن اين تحقيق مرا ياري كرده‌اند تشكر و امتنان قلبي خود را تقديم مي‌نمايم و توفيق روزافزون آنجنابان را از خداوند متعال خواستارم.
سؤال اصلي: مشروعيت ولايت فقيه از ديدگاه امام خميني چيست؟
فرضيه سؤال اصلي: مشروعيت در انديشه سياسي امام خميني ب معني سازوارگي يا هماهنگي موضوع با مباني و منابع فقهي و شرعي ارتباط دارد از اينرو براي اثبات تئوري ولايت فقيه به متدلوژي فقهي و استنباط و حجت شرعي متوسل جسته‌اند.
سؤال فرعي1: چه ارتباطي ميان مشروعيت ولايت فقيه با مقبوليت مردم از ديدگاه امام خميني برقرار است؟
فرضيه سؤال فرعي1: مقبوليت مردمي از ديدگاه امام خميني، شرط تحقق مشروعيت است.
سؤال فرعي 2: چه ارتباطي بين مشروعيت ولايت فقيه با گستره‌ي اختيارات حكومتي ولايت فقيه در ديدگاه امام خميني برقرار مي‌باشد؟
فرضيه 2: مشروعيت و ولايت فقيه از ديدگاه امام خميني گستره‌ي اختيارات ولايت فقيه را افزايش مي‌دهد در سوالات فرعي مشروعيت به معني حقانيت و قانونيت مي‌باشد.
1- ماهيت جهان‌بيني توحيدي اسلام:
در ابتدا قبل از اينكه به موضع مشروعيت ولايت فقيه از ديدگاه امام خيمني (س) بپردازيم بايد ماهيت جهان‌بيني توحيدي را در مكتب اسلام و ضرورت وجود حكومت و دستگاه رهبري را از منظر و ديدگاه امام خيمني در مورد بررسي و كنكاش قرار دهيم:
در جهان‌بيني توحيدي اسلام برخلاف جهان‌بيني توحيدي مسيحيت آنچنانكه متفكران و روحانيون مسيحي عصر روشنگري درابتدا به آن تصريح كرده‌اند خدايي كه قائم به ذات نيست و استقلال و هويت مستقل از خود ندارد و بصورت موجودي مختار و صاحب اراده‌ي بالاتر و مستقل از موجودات ديگر مورد پرستش قرار نمي‌گيرد بلكه در كنار موجودات و اسطوره‌هاي ديگر مورد پرستش قرار مي‌گيرد و بصورت مستقل و زاويه‌دار نمي‌تواند در تغيير جهان هستي مؤثر باشد چنانكه توماس مور[1] در آرمانشر خود مي‌گويد:
اهل يوتوپيا به اديان مختلف معتقدند برخي از مردم اجرام سماوي را مي‌پرستند اما از تحميل دين خود، بر ديگران ابا دارند. اما برخلاف اين ديدگاه، ديدگاه متفكران و روحانيان اسلامي، خدا قائم بذات و موجودي مستقل و صاحب اراده و ذي‌شعور و مؤثر در تغيير جهان هستي مي‌باشد، موجودي كه مافوق موجودات ديگر و خالق و آفريننده آنان است تنها اوست قابل پرستش است و پرستش غير او، باطل و شرك است لذا حضرت امام خميني مي‌فرمايند[2]: اعتقادات ما… اصل توحيد است، مطابق اين اصل ما معتقديم كه خالق در آفريننده جهان و همه عوالم وجود و انسان تنها ذات مقدس خداي تعالي است كه از همه حقايق مطلع است و قادر بر همه چيز است.
و در جايي ديگر مي‌فرمايند:
در تمام جهان هستي و دار تحقق، فاعل مستقلي بجز خداي تعالي نيست، و ديگر موجودات همان‌گونه در اصل وجود مستقل نيستند، بلكه ربط محض‌اند و وجودشان عين
[1] – توماس مور آرمانشهر مترجم نادر افشار نادري- داريوش آشوري انتشارات خوارزمي ج2- 1372.
[2] – علي اصغر توحيدي قرائت امام خميني پژوهشكده امام خميني و انقلاب اسلامي بهار 1381 صفحه 54
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ماهيت جهان‌بيني توحيدي در ديدگاه متفكران مسيحي و امامخميني 3
دستگاه رهبري در ديدگاه متفكران غرب و امامخميني 5
گفتمان رهبري در اسلام، خلافت، سلطنت، امامت….. 10
طبقه‌بندي نظريات مختلف در مورد ولايت فقيه…… 16
سيري در تكوين انديشه‌هاي امام خميني……….. 20
مشروعيت و مقبوليت و گستره اختيارات و لايت از ديدگاه امام خميني 22
نتيجه‌گيري……………………………… 42
تحقیق مشروعيت ولايت فقيه از ديدگاه امام خميني