فایل مارکت

تحقیق بررسی رابطه کاربرد راهبردهای یادگیری با موفقیت در رشته های تحصیلی (ریاضی- فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی)

چکیده:

به اعتقاد روان شناسان شناختی فرایند آموزش- یادگیری شامل دو دسته هدف کلی است که وین اشتاین و مایر (1986) یکی را به فراورده و دیگری را به فرایند مربوط می دانند. در حالیکه فراورده محتوای اطلاعات آموزش داده شده است. فرایند به چگونگی یادگیری یا مهارتها و روشهای یادگیرنده در پردازش محتوا مربوط می شود. دسته اخیر همان راهبردهای یادگیری هستند که با تاکید کنونی نظریه پردازان شناختی بر نقش فرد در یادگیری، مورد توجه روانشناسان تربیتی قرار گرفته است. بر این اساس به منظور شناسایی رابطه کاربرد انواع راهبرد یادگیری (تمرین، بسط دهی، سازماندهی و نظارت) با موفقیت در سه رشته تحصیلی (علوم انسانی، علوم تجربی، ریاضی- فیزیک) از جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه سوم نظری شهر یزد نمونه ای به حجم 222 نفر به روش تصادفی چند مرحله ای برگزیده شد. و براساس معدل 33 درصد بالاترین معدل ها به عنوان گروه موفق و 33 درصد پائین ترین معدل ها به عنوان گروه ناموفق دسته بندی شدند. برای جمع آوری اطلاعات موردنیاز از آزمون راهبردهای یادگیری (با ضریب پایای 76/0) استفاده شد. و برای تجزیه و تحلیل داده ها به منظور تعیین تفاوت معنی دار در استفاده از راهبردهای یادگیری میان دوگروه موفق وناموفق در هر یک از رشته های تحصیلی از آزمون T (برای مقایسه دو گروه مستقل) و برای تعیین سهم هر راهبرد در پیش بین موفقیت تحصیلی از آزمون تحلیل ممیز استفاده بعمل آمد. نتایج نشان داد که در استفاده از انواع راهبردهای یادگیری بین دانش آموزان موفق و ناموفق تفاوت معنی دار وجود دارد و از میان راهبردهای چهارگانه به تکفیک دو راهبرد بسط دهی و نظارت بر درک مطلب برای دانش آموزان در رشته های ریاضی- فیزیک و علوم انسانی و راهبردهای سازماندهی و نظارت بر درک مطلب برای دانش آموزان علوم تجربی نقش معنی داری در پیش بینی موفقیت تحصیلی دارند.

کلید واژگان: فراورده یادگیری، فرایند یادگیری، دانش آموزان موفق، دانش آموزان ناموفق.

مقدمه

اصل مشخص در دنیای نامشخص آینده این است که انسان پیوسته با تغییرات غیر قابل پیش بینی مواجه است و بقایش وابسته به توانای او در اثر گذاری بر این تغییرات و سازگاری دائمی با آنها است. پس یادگیری ضرورت بقا و آموزش ابزار دستیابی به آن است، از طرف دیگر آموزش نمی تواند دانشها، مهارتها یا گرایشهایی را که عملا نمی توان همه آنها را پیش بینی نمود در اختیار افراد بنهد. مع هذا اگر بتوان به افراد کمک نمود تا یک فراگیر خود- رهبر شوند و مسوولیت یادگیری خود را به عهده بگیرند. خواهیم توانست به آنها توانایی نوسازی خویش را بدهیم تا به خلق خود و جامعه خود در یک دنیای همیشه متغیر قادر شدند. در این حالت تدریس جهت دهنده یادگیری خواهد بود جایی که افراد نه به صورت یک شیء بلکه به صورت یک فاعل مطرح هستند. این هدف به خصوص با تغییر رویکرد نظریات یادگیری از رفتارگرایی به شناختی مورد توجه متخصصین تعلیم و تربیت همچون روانشناسان تربیتی و برنامه ریزان درسی واقع شده است.

نظريه هاي شناختي در مطالعة ياد‌گيري به تبيين فعاليتهاي شناختي مانند توجه، ادراك، يادآوري و يادسپاري مي پردازند. (گلاور[1] و برونينگ[2] 1990) يكي از ديدگاه هايي كه زيربناي نظريات شناختي است رويكرد پردازش اطلاعات است. روانشناسان پيرو اين رويكرد مي كوشند تا فرايندها و ساختارهايي را كه از لحظه ارسال خبر تا زمان دريافت و عمل كردن اتفاق مي افتد را كشف كنند، براي اين منظور ساختار ذهن انسان، فرايندهاي ميانجي و مراحل پردازش اطلاعات را با ساختارها، فرايندها و مراحل موجود در تحليل توسط كامپيوتر مقايسه مي‌كنند كه شامل دو بعد سخت افزار و نرم افزار است. ساختارهاي حافظه حسي، كوتاه مدت و بلندمدت، سخت افزارهاي ذهن را تشكيل مي‌دهند كه فطري بوده و در همه افراد يكسانند. و راهبردهايي چون مرور ذهني[3]، بسط‌دهي[4]، سازماندهي[5]، نرم افزارهاي ذهن هستند كه افراد در چگونگي استفاده از آنها متفاوتند و بهره گيري از آنها اكتسابي است. (اتكينسون[6] و شفرين[7] 1967) نقل از سولسو (1371)

بنا به نظريه هاي وابسته به رويكرد پردازش اطلاعات ياد‌گيري زماني رخ مي‎دهد كه اطلاعات تمام مراحل حافظه را طي كند و در حافظة بلندمدت ثبت شود (سيف 1380) در اين فرايند راهبردهاي متنوعي دخيلند كه وين اشتاين[8] و ماير[9] (1986) آنها را در دو دسته راهبردهاي آموزشي معلم و راهبردهاي ياد‌گيري دانش آموز در چهارچوب فرايند آموزش- ياد‌گيري توضيح مي‎دهند. شكل (1-1)

• دانش معلم
• عملكرد معلم در خلال آموزش و چگونگي ارائه اطلاعات
• دانش فعلي يادگيرنده
• رفتارهاي ياد‌گيري و شناختي

5- فرايندهاي شناختي دروني در خلال ياد‌‌گيري

6- اكتساب دانش در خلال راهبردهاي ياد‌گيري و آموزشي

7- رفتار و نتايج اندوزش و پردازش اطلاعات

چارچوب فرايند آموزش- يادگيري

به نقل از وين اشتاين و ماير (1986)            شكل (1-1)

در آموزش معلم محور مبتني بر نظريات رفتاري، ياد‌گيري بر معلم و روشهاي آموزشي او متمركز است. اما با تبيين كنوني در رويكرد شناختي به خصوص نظريات سازايي گرايي[10] و پردازش اطلاعات تمركز اصلي بر فراگير و نحوه‌ي ياد‌گيري اوست. در اين ديدگاه بر نقش فعال يادگيرنده، در درك و فهم و معني بخشيدن به اطلاعات تأكيد مي‎شود (وولفولك[11] 1995 ص 48) پس يادگيرنده يك پردازشگر فعال است و نه يك ثبت كننده منفعل اطلاعات، و معلم و راهبردهاي آموزشي او تسهيل كننده يا مكمل اين فعاليت است. اين جاست كه هوش، حافظه، علاقمندي، بهره گيري از مطالب و راهبرد ياد‌گيري فراگير اهميت مي يابد.

به خصوص اينكه تحقيقات متعدد در سالهاي اخير بيانگر نقش مهم راهبردهاي ياد‌گيري در فرايند ياد‌گيري، ياد سپاري و يادآوري است مثلاً هاو[12] (1970) دريافت دانش آموزاني كه به طور صحيح نسخه برداري مي‌كنند بيش از كساني كه قادر به اين كار نبودند مطالب را ياد گرفتند. نقل از وين اشتاين و ماير (1986)

پرسلي[13]، سيمونز[14]، مك دانيل[15]، اشنايدر[16] و ترونر[17] (1988) به نقل از وين اشتاين و ماير (1992) پي بردند آزمودنيهايي كه راهبردهاي ياد‌گيري را آموخته بودند در يادآوري اطلاعات موفق تر بودند.

مي كي[18]، بلومن فلد[19] و هوي لي[20] (1988) نشان دادند رابطه مثبت و معني داري بين راهبردهاي ياد‌گيري و معدل نمرات در دانشگاه است.

پنتريچ[21] و دي گروت[22] (1990) در تحقيقي نشان دادند. دانش آموزاني كه در ياد‌گيري به وسيله سازماندهي و انتقال اطلاعات از طريق مرور ذهني، بسط دهي و

[1]  – Glover, J. M.

[2]  – Braning, R. H.

[3]  – Rehersal strategy

[4]  – Elaboration strategy

[5]  – Organizational strategy

[6]  – Atkinson, R. C.

[7]  – Shiffrin, R. M.

[8]  – Weinstein

[9]  – Maier

[10]  – Constructivist

[11]  – Woolfolk , A.E.

[12]  – How, M. E

[13]  – Pressley , M

[14]  – Symons

[15] – Mc Daniel , M.A

[16]  – Snyder

[17] – Turnner, J.

[18]  – Meece

[19]  – Blumen feld , P.C.

[20]  – Hoyle, R.H.

[21]  – Pintrich, P.R.

[22]  – De Geroot, E.V

تحقیق بررسی رابطه کاربرد راهبردهای یادگیری با موفقیت