تحقیق در مورد مقرنس
بناهاي تاريخي هر كشور در حكم بخشي از شناسنامه فرهنگي آن است و كارنامه مردمي است كه در آن زندگي مي كنند .
در اين مجموعه فرم و محتوا در مقرنس هاي اسلامي (مقرنسهاي سردر بازار قيصريه اصفهان) تحقيق و بررسي شده است .
قيصريه يا قيصرا: به معني سراي دراز است و محل كار صنعتگران و پيشه وران ظريف كار مانند زرگران ، گوهريان ، سوزن دوزان و بزازان بوده . قيصريه ها در داشته اند و خلوتي آن اجازه مي داده است كه كارهاي هنري در آن انجام گيرد .
مقرنس سازي در بناهاي اسلامي
بحث اصلي ما مقرنس در بناهاي اسلامي است. اين عنصر در دوران اسلامي چه از لحاظ كثرت استعمال و چه از نظر تعداد مواد و چه از نظر وسعت عالم اسلام اهميت بخصوصي را حائز است و شايد به علت همين شرايط بوده است كه بعضي اصولاً اين تزئين را يك روش اسلامي دانسته اند .
كندوئيهاي ريز و يا لانه زنبوريهاي پوشاننده حالت رها شده اي دارند كه احساس فشردگي، انبوهي و پر حجمي و شتاب و كشش و به طور كلي نوعي سرزندگي و پويايي را القا مي كنند .
شيوه پيچيده لانه زنبوري و شيوه آجر چيني در دوره سلجوقي طلايه دار شيوه بعدي مقرنس كاري است . در نتايج اهميت گذاري به سازه هاي تزئيني بنا ، اين لانه زنبوري ها تشكيل دهنده مقرنسها و يا تركيبات هندسي رو به ظرافت و تازگي گذاشت .
روح ايراني مانند هر انسان ديگر مايل است به قانون جهاني تقارن كه از سازمان بدن خود ما سرچشمه مي گيرد گردن بنهد. البته جز ايران خواستار و جوينده تنوع ، تحرك و زندگي هم هستند . هر چند كه اين مسأله به بهاي ايجاد استثناهايي بر قائده تمام مي شود .
در نگاه اول احساس تشابه و همساني و در ديد و دقت زياد ميزان تشابه زيادي نيست. تقريباً مي توان پذيرفت كه هر يك از لانه زنبوري هاي مثلث شكل يا هر يك از ستاره هاي ما فوق آنها يكتا و بي جفت است و آنها را بايد جفتهاي كاذب قلمداد كرد. اما از دور همسان به نظر مي رسند. بدين قرار قانون كار براي ايراني نوعي تقارن گريزي بر طرحي از قرينه سازي يا بر حسب مقياس قرار و تركيب نوعي قرينه سازي در تقارن گريزي است و اين شيوه اي از انطباق و خود سازگاري با طبيعت است ، مثل بدن انسان كه قلب در چپ و كبد در راست قرار دارد ولي انسان در مجموع متقارن است .
معماري سنتي را مي توان به مثابه گسترش مايه بنيادي تبديل دايره به مربع از طريق مثلث به شمار آورد . مربع متجسم ترين صورت خلقت در حد زمين است نماينده كميت و دايره در حد آسمان است نماينده كيفيت كه اين دو از طريق مثلث كه متضمن هر دو جنبه است ادغام مي شوند .
هنرمند سنتي صورت ظاهر هنر را در پرتو الهامي مي آفريند كه از جانب روح دريافت كرده است. از اين رهگذر صور هنري قادرند انسان را به شئون والاتر هستي و سرانجام به وحدت رهنمون شوند . انسان به ياري نمادها به ميانجي عقل خود فرآيندهاي طبيعت را به تأويل می گيرد در حاليكه پيشاپيش آمادگي يافته تا از راه شعائر مقدر با اين فرآيندها در هماهنگي باشد . انسان بنابر تصور سنتي از لحاظ صورت ظاهر خود به آفرينش وابسته است و همخواني اش با آن البته نه چون يك سواد عين بلكه به طرز كيفي است مانند اثر مشابهي از ذات حق تعالي .
مقرنس : عنصري تزئيني كه از يك شروع شده و تا بي نهايت ادامه دارد كه نمايانگر وحدت در عين كثرت و كثرت در عين وحدت است . از يك شروع شده تا بي نهايت و از بي نهايت مي آيد تا به يك ختم شود .
مقرنسها جلوه هاي مادي نور خدايي هستند كه از بالاي ايوانها و محرابها به صورت ستاره آويزانند. كلمه مقرنس با قر و قرناس و قرنس ( قرنس) و قرنيز خويشاوند است و مي توانيم بگوئيم قرنس دار و اين معني با شكل عنصر تزئيني مورد نظر ما كه از تعدادي كم و بيش سطوح فرو رفته و برآمده ساخته مي شود موافق است .
قر : چيز فرورفته – هر گاه ظرفي فلزي و ماندد آن بر اثر برخورد به جايي فرورفتگي پيدا كند گويند قر شده است .
قرنيز : هر نوع سايبان را كه بالاي پنجره ها يا درهاي ساختمان با آجر و سيمان و مثل آن مي سازند – سايبان و در و پنجره
مقرنس به فتح قاف و نون ، گچبري در ساختمان ، گچبري و پله سازي در سقف اطاقها مقرنس كاري، عمل گچبري و هنر نمايي با گچ در داخل ساختمان .
م. الوشار ثابت كرده است كه براي ترسيم نقسه مقرنسها كه طرح آن فوق العاده پيچيده و گوناگون مي نمايد و ظاهراً جزء تابع تصوير و تخيل نيست. در واقع بايد با اخذ مجموع مربع و بكار بردن شيوه مربعها يا ديگر كثير الاضلاعهاي گردان در يك دايره همه طرح ساده را به صورت نقشه ترسيم كرد. بعلاوه اين نقشه با شعاعهايي كه از مركز عبور مي كند تقسيم مي شود .
تحقیق در مورد مقرنس