تحقیق تابعيت و اعمال سيستم خون و خاك در آن
كار تحقيقي:
جهت اخذ پروانه وكالت
مقدمه
هر فردي به يك كشور خاص تعلق داشته و داراي اسناد و مداركي است كه عضويت او را در آن كشور تأييد ميكند اين پدارك، به طور كلي شامل گواهي تولد يا كسب تابعيت و كارت شناسايي يا گذرنامه ميشود از همه مهمتر تبعه هر كشوري داراي مجموعه گستردهاي از حقوق مدني، سياسي و اجتماعي است. دراين ميان يكي از اساسيترين حقوق، حق مشاركت در قانونگذاري و حكومت است. اين حقوق در مقابل با مجموعهاي از تعهدات در قبال جامعه و دولت متوازن ميشوند، در حالت طبيعي، اصل بر اين است كه تبعه تنها متعلق به يك كشور باشد در مقابل، دولت و ملت آن كشور نيز بايد تمامي افرادي را كه در قلمرو سرزمين آن زندگي ميكنند تحت پوشش قرار دهد. فرض اسامي در اين اصل اين است كه با وجود ارزشهاي فردي و گروهي متفاوت، همگوني فرهنگي لازم براي حصول به توافق درباره اصول مبنايي سازشپذيري وجود دارد. علاوه بر اين، از آنجا كه دولت دمكراتيك، نيازمند مشاركت كليه اعضاي خود است، پس همه بايد تعلق داشته باشند. اين در حالي است كه واقعيت، همواره تا حدود متفاوت از آنچه گفته شده بوده است بسياري از كشورها گروههايي رادر قلمرو سرزميني خود جاي دادهاند كه صلاحيت تعلق براي آنها قايل نبودهاند و به همين علت يا تابعيت آنها را انكار كرده و يا اينكه آنها را به عبور از فرآيند همگونسازي فرهنگي به منظور متعلق ساختن آنها مجبور نمودهاند. فراتر از اين، حتي افرادي كه به طور غالب داراي داراي تابعيت بودهاند نيز از برخي از حقوق حياتي تابعيت محروم شده و بدين ترتيب، آنها نيز به صورت كامل تعلق پيدا نكردهاند. اعمال تبعيض بر پايه طبقه، نژاد، قوميت، جنس، مذهب و ساير معيارها، همواره مستلزم اين بوده است كه برخي از مردم نتوانند به طور كامل از تابعيت و حقوق مربوط به آن برخودار باشند.
علاوه بر اين جهاني شدن نيز دربرگيرنده چالشهاي جديدي براي تابعيت است كه هم در دمكراسيهاي ريشهدار غربي و هم در دولت و ملتهاي نوظهور اروپاي شرقي، آسيا، آمريكاي لاتين و آفريقا قابل مشاهده است. رشد فزاينده حركت و جابجائي مردم در سطح بينالمللي، بناي تعلق به دولت و ملت را زير سؤال برده است. ناهمگوني ميان رسوم و ارزشهاي فرهنگي به صورت تصاعدي در حال رشد است. از اين رو، ديگر زمان كافي براي پياده كردن فرآيندهاي همگونسازي و فرهنگپذيري وجود ندارد. مرزهاي كشورها در حال فرسايش است، چنانكه اكنون ميليونها نفر داراي تابعيت مضاعف هستند و در بيش از يك كشور زندگي ميكنند ميليونها نفر نيز در كشوري كه تابعيت آن را ندارند زندگي ميكنند. حكومتها كمكم درمييابند كه قدرت آنها در زمينه كنترل اقتصاد، نظام رفاهي و فرهنگ ملي در حال افول است. بازارهاي جهاني، شركتهاي چند مليتي نهادهاي منطقهاي و فراملي و يك فرهنگ بينالمللي جديد و فراگير، همگي جايي را براي خود باز ميكنند. اين عقيده كه هر تبعهاي بايد بخش اعظم زندگي خود را در يك كشور صرف كند و تنها در يك هويت ملي مشترك سهيم باشد، كمكم اعتبار خود را از دست ميدهد.
ميليونها نفر بدين جهت كه نميتوانند تبعه كشور محل اقامت خود باشند، از داشتن حق رأي محروم ميشوند. علاوه بر اين، بسياري از افرادي كه حتي تابعيت يك كشور را دارند. هنوز فاقد بسياري از حقوقي هستند كه لازمه تابعيت است، مرزهاي نفوذپذير و هويتهاي چندگانه، موجب تضعيف باورهاي حاكم بر تعلق فرهنگي، كه شرط لازم براي عضويت سياسي در نظر گرفته ميشوند، ميگردند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه…………………………………. 1
پيشگفتار………………………………. 4
تعريف كلي تابعيت……………………….. 8
تعريف تابعيت اشخاص حقيقي………………… 8
شرايط تحقق تابعيت………………………. 9
تبعه شدن و تبعه بودن……………………. 10
آثار تابعيت در حقوق تبعه………………… 13
ضرورت تابعيت براي افراد و اعمال قواعد مربوط به آن 17
قاعده كسب تابعيت به محض تولد…………….. 17
سيستم خون در تابعيت…………………….. 17
اشكالات موجود در سيستم خون……………….. 18
مزاياي استفاده از سيستم خون……………… 19
سيستم خاك در تابعيت…………………….. 20
مزاياي استفاده از سيستم خاك……………… 20
انتخاب يكي از دو سيستم خون و خاك…………. 23
استثناء بر اصل بودن فرزندان مأموران سياسي و كنسولي از شمول مقررات كشورها………………………………………….. 24
نفي بيتابعيتي………………………….. 24
دو تابعيتي…………………………….. 25
پيوسته بودن تابعيت……………………… 27
معيارهاي تعيين تابعيتهاي اصلي……………. 28
تابعيت در ايران………………………… 30
ضوابط و مقررات پيشبيني شده در قانوننامه تابعيت 33
عنوان صفحه
قواعد جديد تابعيت در ايران چه كساني را تبعه اين كشور ميداند 38
مقررات تابعيت در جمهوري اسلامي ايران………. 41
روشهاي تحصيل تابعيت در ايران…………….. 42
تابعيت با اعمال سيسم خون………………… 42
تابعيت با اعمال سيستم خاك……………….. 45
تابعيتهاي ناشي از تولد در ايران………….. 49
چگونگي اعمال روشهاي اصولي يا جزمي و حقوقي و تابعيت 52
جهاني شدن تابعيت و مسائل ناشي از آن………. 53
تناقضات و ابهاماتي كه مانع از كسب تابعيت افراد ميگردد 55
چگونگي اعطاي تابعيت در كشورهاي مختلف……… 58
پيششرطهاي لازم جهت اعطاي تابعيت در كشورهاي مختلف 59
چگونگي انتقال تابعيت به نسل دوم و نسلهاي بعدي در كشورهاي مختلف 65
نتيجهگيري……………………………… 71
تحقیق تابعيت و اعمال سيستم خون و خاك در آن