مقاله پاسخ هاي هورموني نسبت به فعاليت هاي ورزشي و تمرينات جسماني
فعاليت ها و تمرينات جسماني سبب آن مي گردد كه سطوح برخي از هورمون ها در مقايسه با مقادير استراحت افزايش يا كاهش پيدا كنند. اگر چه اهميت فيزيولوژيكي بسياري از اين تغييرات در حال حاضر شناخته نشده؛ اين واقعيت كه آن ها حتي نسبت به فعاليت هاي ورزشي عكس العمل نشان مي دهند، خود كمال اهميت را دارد. يكي از بررسي هاي عالي و عميق روي اين موضوع توسط متي ور[1] به رشته تحرير در آمده است.
هورمون رشد (GH)
هورمون رشد (GH) كه از هيپوفيز قدامي ترشح مي شود، در هنگام فعاليت هاي ورزشي در خون افزايش يافته و بيشتر تحت تأثير شدت تمرين قرار مي گيرد. مثالي از پاسخ هورمون رشد در شكل 2 نشان داده شده است. در اين تحقيق تمرين جسماني براي مدت 20 دقيقه روي يك دوچرخه كارسنج انجام گرفت. توجه گردد كه با استفاده از بار كار سبك (مثلاً 300 كيلوگرم – متر در دقيقه) افزايشي در غلظت هورمون رشد در حدود 35 برابر مقدار استراحت بود. اگر چه در شكل نشان داده نشده، ولي هورمون رشد در هنگام اعمال ورزشي سريعاً افزايش پيدا نمي كند، بلكه با ادامه تمرين به تدريج زياد مي شود.
هورمون رشد يك عامل متابوليك قوي است اين هورمون، رشد و هيپوتروفي عضله را به وسيله تسهيل در انتقال اسيدهاي آمينه به درون سلول ها افزايش مي دهد. علاوه بر اين، هورمون رشد به طور مستقيم متابوليسم چربي (ليپوليز) را به وسيلة افزايش ساخته شدن آنزيم هاي درگير در اين فرآيند تحريك مي كند. در جريان فعاليت هاي هوازي و متناسب با شدت تمرين، سطوح هورمون رشد افزايشي مي يابد و به نوبه خود پس از تمرين نيز در سطح بالايي باقي مي ماند.
پاسخ هورمون رشد نسبت به تمرين ظاهراً مربوط به سطح آمادگي فرد دارد. اين موضوع به دو طريق قابل بررسي است؛ 1) هورمون رشد هنگام اعمال ورزشي با شدت بار يكسان در افراد تمرين كرده نسبت به افراد تمرين نكرده افزايش كمتري را داشته است؛ و 2) كاهش هورمون رشد پس از اعمال ورزشي خسته كننده در افراد تمرين كرده نسبت به افراد تمرين نكرده سريع تر بوده است. اگر چه اهميت اين تفاوت بين افراد تمرين كرده و تمرين نكرده كاملاً شناخته نشده، ليكن چنين پيشنهاد شده كه تمرينات جسماني طولاني وجه تمايزي را بين مراحل كنترل هورمون رشد ايجاد مي نمايد.
يك بررسي عالي مربوط به اثرات فعاليت هاي ورزشي و تمرينات جسماني روي پاسخ هورمون رشد توسط شفارد و سيدني[2] به رشته تحرير آمده است.
هورمون هاي تيروئيد و پاراتيروئيد
هورمون تيروئيد، تيروكسين و تريودوتيرونين همان طور كه در شكل 6-22 نشان داده شده است، هنگام اعمال ورزشي افزايش پيدا مي كنند. سطوح هورمون محرك تيروئيد (TSH) خون نيز در شكل ديده مي شود. در اين تحقيق، تمرين شامل يك مسابقه 70 كيلومتري (4/43 مايل) اسكي صحرانوردي است كه جهت اتمام آن نيز به 5 الي 7 ساعت وقت مي باشد. جالب ترين تغيير اين واقعيت نيست كه تيروكسين و تريودوتيرونين هر دو بلافاصله پس از تمرين افزايش پيدا مي كنند، بلكه آن است كه سطح هورمون هاي مذكور در حقيقت تا چندين روز پس از مسابقه پايين تر از سطح پيش از مسابقه بوده اند. اين موضوع با افزايش هورمون TSH پس از مسابقه كه منعكس كننده انحرافات ظاهري در تعادل طبيعي بين ترشح، توزيع و دفع هر يك از هورمون هاست همخواني دارد.
شكل 2- پاسخ هورمون رشد (GH) به تمرينات دوچرخه سواري. توجه شود هك در بار كار سبك سطوح هورمون رشد موجود در خون افزايش پيدا نمي كند. هر چند، در بار كار بالاتر هورمون رشد به صورت اساسي افزايش پيدا مي كند. (بر اساس اطلاعات Lazarus , Sutton)
تري يدوتيرونين و تيروكسين
تري يدوتيرونين و تيروكسين به عنوان دو هورمون تيروئيدي متابوليك، عملكردهاي يكساني دارند. اين دو هورمون ميزان متابوليسم تقريباً تمامي بافت هاي بدن را افزايش مي دهند و مي توانند موجب 60 تا 100 درصد افزايش در ميزان متابوليسم پايه شوند. تري يدوتيرونين و تيروكسين همچنين:
ساخته شدن پروتئين و به دنبال آن ساخته شدن آنزيم ها را افزايش مي دهند.
اندازه و تعداد ميتوكندري ها را در بيشتر سلول ها افزايش مي دهند.
برداشت سلولي گلوكز را سرعت مي بخشند
مقاله پاسخ هاي هورموني نسبت به فعاليت هاي ورزشي و تمرينات جسماني