مقاله ناتوراليسم – کلاسیسم
ناتوراليسم ( مكتب طبيعي )
“ناتوراليسم” مكتبي است كه نه تنها گرايش زيادي به طبيعت و نيرو و آئين آن نشان ميدهد ، بلكه بي پرده گردن به”جبر علمي” و “روشهاي تجربي” مي نهد.
اين مكتب زماني در پهنه هنر و انديشه اروپا چشم به دنيا ميگشايد كه دانشهاي تجربي و زيست شناسي به سر حد كمال رسيده و سده “داروين” آغاز گرديده است و اين جنبش نيز بي اختيار زير نفوذ همين دانشها و دانشمندان شكل ميگيرد.
ــ ناتوراليسم فلسفي
ناتوراليسم در مفهوم فلسفي به آن رشته از روش هاي فلسفي گفته مي شود که معتقد به قدرت محض طبيعت است و نيروي برتر از طبيعت نمي بيند.
اين مكتب معارض با ضرورت اصلِ توجه به هدف ، جهان شناسي و مباحثات اخلاقي بوده و اعتقاد دارد كه جهان احتياج به ، سبب و موجبي فوق طبيعي و حكومت آن ندارد بلكه قائم به وجود خود ، شارح و عامل به ذات بوده و اصل توجه به هدف وجود نداشته و جبري بي هدف و غايت وجود دارد و همه پديده ها مانند حيات انساني چه جسمي ، چه نفساني ، چه اخلاقي و چه معنوي همه از امور طبيعي و قابل نسبت دادن به رويدادهاي طبيعي ميباشند. و همچنين ارزش هاي اخلاقي و فعاليت هاي بشر را مي توان بر حسب اصول طبيعت پنداشت بدون اينكه امور به اجازه و تصويب مابعدالطبيعي متوسل باشد و خير و سعادت بشر بدون اينكه به يك تقدير مافوق طبيعي احتياج داشته باشد قابل حصول ميباشد .
ــ ناتوراليسم ادبي
ناتوراليسم از نظر ادبي بيشتر به تقليد دقيق و موبه موي طبيعت اطلاق مي شود، اين نوع “ناتوراليسم” دنباله “رئاليسم” شمرده مي شود.به عبارت ديگر به مکتبي اطلاق مي شود که “اميل زولا” و طرفدارانش پايه و اساس آن را گذاشتند.
در اين نوع ادبيات و هنر کوشيده اند روش تجربي و جبر علمي را در ادبيات رواج دهند و به ادبيات و هنر جنبه علمي بدهند. اين مکتب نزديک به ده سال حاکم بر ادبيات اروپا بود (1880-1890) اما به زودي از صورت يک مکتب مستقل ادبي بيرون شد.
در هر حال نمي توان منکر نفوذ آن در ادبيات فعلي آمريکا و اروپا شد، چه عده اي از نويسندگان آمريکايي و اروپايي از آثار پيشوايان اين مکتب ملهم شده اند.
از گفته پيشوايان اين مكتب به روشني فهميده ميشود كه اين دسته از نويسندگان هيچگونه ارزشي براي خيال و احساس و انديشه نويسنده يا هنرمند قايل نيستند و انسان را موجودي بي اختيار در برابر طبيعت و جبرعلمي ميدانند.
اين نويسندگان در پژوهشهاي افسانه مانند خود به “زيست شناسي” بيش از “جامعه شناسي” اهميت ميدهند از اين رو افسانه شناسي را با آزمايشهاي طبيعي و تجربي يكسان مي شمارند. چنانچه “اميل زولا” ميگويد : « افسانه ناتورآليستي آزمايشي واقعي است كه داستان نويس با بهره برداري از تجربه هاي خود روي افراد بشر انجام ميدهد.»
ناتورالیسم
۱- ناتورالیسم به عنوان یك مكتب ادبی چهارچوب بسیار تنگ‌تری دارد و به مكتبی اطلاق می‌گردد كه امیل زولا emile zola نویسنده فرانسوی (1840- 1902) و یارانش در فرانسه بنا نهادند و قریب ده سال (1880 – 1890) بر ادبیات اروپا حاكم بود.
۲- شعار آنها آزادی است . آزادی در همه‌ی قلمروها ، به‌خصوص در قلمرو مذهبی . اغلب آنها اشخاص آزاد فكری هستند و همه اخلاق سنتی را رد می‌كنند . تحول ، بیداری ، زاد و ولد ، زبان باز كردن بچه و بارداری و … اینها كلماتی است كه در نوشته های همهِ آنها دیده می‌شود.
۳- این مكتب در عین حال هم انكار است و هم بازسازی . برای ساختن دنیای آینده روی پایه‌های محكم . باید نظامی پیدا كرد كه نه نظام محافظه كاری باشد ( كه بر تصورات ارتجاعی استوار است ) و نه نظام انقلابیون ( كه بر تصورات منفی تكیه دارد ).
۴- زولا ناتورالیسم را ناشی از عقاید دیدرو diderot – مدیر دائره‌المعارف معروف فرانسه – می‌داند ( علم‌گرایی ) و معتقد است كه دیدرو روش تجربی علوم را به ادبیات وارد كرده است … با دیدرو ، پدر پوزیتییست های امروزی ما روش مشاهده و تجربه‌ی تطبیقی در ادبیات زاده می‌شود.
۵- « كسی كه از روی تجربه كار میكند ، بازپرس طبیعت است … رمان عبارت از گزارش‌نامه‌ی تجارب و آزمایش‌هاست » و معتقد بود نویسنده باید تخیل را به كلی كنار بگذارد « سابقا می‌گفتند فلان نویسنده دارای تخیلی قوی است . من می‌خواهم از این پس بگویید : دارای حس واقع‌بینی خوبی است . چنین تعریفی در مورد نویسنده بزرگتر و درست‌تر خواهد بود . موهبت دیدن خیلی كم‌تر از موهبت آفریدن ،در اشخاص مختلف وجه مشترك دارد ».
مقاله ناتوراليسم – کلاسیسم