مقاله در مورد تاريخ اسلام
مقدمه:
تاريخ زندگي پيشوايان (ع) عبارت است از اقتدار خط مكتب رسالت به اين منظور كه ادامة رهبري اسلام را در بناي امت مجسم سازد. پس از گذرگاه اين حقيقت عمل پيشوايان را مطالعه مي كنيم كه پس از وفات پيامبر بزرگوار (ص) پشتيباني از آينده دعوت را صورت تحقق بخشيده اند. رسول اكرم (ص) در برنامه ي عملي خود براي دگرگون سازي اجتماع در مدتي كوتاه گامهاي شگفت انگيز برداشت و برنامه چنين بود كه پس از درگذشت آن بزرگوار پيشوايان مي بايست راه درازي را كه براي تحقق بخشيدن به برنامه او ضرورت داشت مي پيمودند راه و دگرگون كردن اجتماع به طوري كه همه جا را فرا گيرد كاري نبود كه در مدتي كوتاه و به آساني صورت پذيرد بلكه راهي بود دراز و فاصله هاي عظيم و معنوي ميان جاهليت و اسلام برقرار بود.
از اين رو بود كه عمل پيشوايان (ع) براي كامل كردن طريق مزبور صورت گرفت تا هدفهاي اسلام كه پيغمبر (ص) در پي آن بود تحقق پذيرد و در نتيجه همه آثار گذشته را كه از جاهليت بر جاي مانده بود از ميان ببرد و ريشه هاي آن از بن بركنده شود و بناي يك امت جديد در سطح ضروريات دعوت و مسئوليت هاي آن پي ريزي شود به زودي بحث ما روشهاي عملي گوناگون را كه پيشوايان (ع) به آن دست زدند روشن مي سازد و اين كار با تحقيق زندگاني همه ي پيشوايان (ع) و تاريخ آنان صورت خواهد گرفت و بايد اين كار بر اساس توجه كلي عملي گردد نه با نظر جزئي. به اين توضيح كه بايد پيشوايان را به منزله ي كل پيوسته و مرتبط با يكديگر در نظر بگيريم. در بررسي اين مجموعه كه با كشف مظاهر عمومي و هدفهاي مشترك و تركيب اصلي آن پيوند بين خطوط آنها را بدست مي آوريم و مي فهميم كه بين گامهاي آنان چه رابطه اي موجود بوده است و در پايان نقشي را بدست ميآوريم كه آنان همه از زندگاني مسلمانان بر عهده گرفته بودند . بطوري كه پيشوايان همه در مجموع يك واحد را تشكيل مي داده اند. واحدي كه اجزاي آن به يكديگر پيوسته بوده است و هر جزء از اين واحد با جزء ديگر در يك نقش و مكمل آن است. بي آنكه در بررسي اجزاء و در تجزيه كار هر يك بررسي كنيم مي بينيم كه در مرحلة نخستين در سلوك و رفتار امامان (ع) تباين كرده اند و نقشي بر عهده داشته اند تناقض به نظر مي رسد.
خلاصه اگر در تاريخ هر يك جداگانه نظر بيفكنيم بلكه همه را با نظري كلي مشاهده كنيم مي بينيم همة آنان كلاً مجموعه اي بهم پيوسته اند و همه مجموعاً يك واحد را تشكيل مي دهند كه همة اجزاي آن دقيقاً با يكديگر مربط است و نقش هر يك نقش آن ديگري را تكميل مي كنند خلاصه اگر چه ظاهراً بين روش آنان تباين و تضاد وجود دارد اما همه يك نقش را ايفا كرده اند. به عبارت ديگر وقتي بكوشيم خصوصيات عمومي و وظيفه ي مشترك آنان را به عنوان كل بدست آوريم. همه تناقضات و اختلافات حل مي شود چه همه ي خصوصيات و دورانهاي مشترك در اين سطح تعبيرهاي گوناگون است. كه از يك حقيقت بعمل آمده است و اختلافات تعبير متوقف بر اختلاف شرايط و اوضاع اجتماعي است كه هر امام در آن شرايط و اوضاع بسر مي برده است. و قضية اسلام در عصر نو جريان داشته است و طبعاً با شرايط و اوضاعي كه مكتب در عهد امام ديگر با آن مواجه بوده است تفاوت داشته است.
مقاله در مورد تاريخ اسلام