فایل مارکت

مقاله در مورد ادبیات

(‌مقدمه )

تعریف ادبیات   

گذشته : مجموعه آثار مکتوب و بر جامانده

حال : شعر و نثر داستانی و نمایشی و نوشته های ادبی و شاعرانه

تعریف مکتب یا سبک ادبی : ابتکار در زبان و معانی و شیوه ی بیان

تعریف ادبیات مردمی فارسی : ادبیات عرفانی که با زندگی و فرهنگ مردم پیوند دارد .

درس اول

خط تصویری : کشیدن تصویر چیزها به دور از ظرافت برای انتقال مفهوم  

مراحل خط … خط تصویری …. علامت نویسی …. منفی نگاری …. الفبایی

اولین بار الفبا …. فنیقی ها : سه هزار سال قبل از میلاد

الفبا در ایران = چند صد سال قبل از میلاد ….. مارها …. به تقلید از فنیقی ها

( انواع خط )‌

بخش های اوستا : یسنا – یشتها – ویسپرد – وندیداد –خرده اوستا         حاوی مناجاتها و ستایشها

تعریف زبان فارسی : زبان ایران پیش از اسلام

مراحل زبان

1- فارسی باستان : در زمان هخامنشی – نوشتن فرمانها و نامه های شاهان

شرقی             شمالی

2- فارسی میانه :                                 جنوبی

غربی             شمالی : پهلوانیک

جنوبی : پارسی میانه

3-فارسی نو             تحول فارسی از اسلام با تأثیر از زبان و دستور عربی

پیوستگی دوره سامانی با دوران اسلامی :

مهم ترین نوشته ها به فارسی میانه : خدای نامه

تأثیر خدای نامه

1- نوشتن سیرالملوک

2- شاهنامه ها             شاهنامه منثور عبدالرزاق توسی             منبع شاهنامه فردوسی

3- تاریخ نویسی

4- نوشتن کتابهای اخلاقی و آموزشی ، قابوسنامه – بحر الفواید – نصیحه الملوک – اخلاق ناصری

5- ادبیات داستانی : هزار افسان       منشا هزار ویک شب – خسرو شیرین – هفت پیکر

تقسیم بندی دوره های تاریخ ادبیات بر اساس : شاخص های ادبی است .

شاخص های ادبی کسانی هستند که :

1-ویژگی های آثار ادبی گذشته بطور مستقل و کامل در آثار آنهاست .

2- به دلیل درک درست از مقتضیات اجتماعی و فرهنگی و …. به خلق آثار می پردازند .

3- در روزگار خود و بعد از خود مورد احترام یا بغض یا تقلید قرار می گیرند .

علت عدم هماهنگی دوره های ادبی با تقسیمات سیاسی و اجتماعی و جغرافیایی :

– سلسله های تاریخی و حوادث سیاسی فقط سیر تحول یک دوره تا دوره دیگر را کند یا تند می کند و با دوره های ادبی ارتباط مستقیم ندارند .

عصر پیش از رودکی

اوضاع سیاسی و اجتماعی

1- شکست ساسانیان از اعراب در جنگ فتح الفتوح (نهاوند) به دلیل نابسامانی اقتصادی و اجتماعی

2- دو قرن کشمکش مداوم در ایران

3-جنگ ایرانیان مخالف : به آفرید – المقفع – ابومسلم خراسانی

4-علاقه ایرنیان به یادگیری زبان عربی

5-تشکیل حکومتهای و نیمه مستقل و سامانی در شرق و شمال شرق

( درس دوم ) : پیشگامی ایرانیان

تأثیر اسلام بر ایرانیان به دلیل       – فرهنگ نیرومند

– اندیشه استوار

– سیبویه فارسی : بزرگترین عالم علم نحو

– اخفش : شاگرد سیبویه و خلیل بن امر = واضع علم عروض (صاحب تحسین کتاب لغت فارسی )

علل تأثیر ایرانیان در نشر علوم انسانی

1-راه یافتن ایرانیان به دستگاه حکومت به ویژه در عصر عباسی

2- آشنایی قبلی ایرانیان با مسائل دینی و برخورد مذاهب و معتقدات عامل توجه مسلمانان به دانش های روزگار شد .

3-ترجمه علوم مختلف در فرهنگ ایران به زبان عربی باعث روحیه علمی مناسب با فرهنگ اسلامی شد .

(شعوبیه)

– به دلیل سیاست سخت گیرانه بنی امیه نسبت به ایرانیان ، آنها را بنده و فرودست می دانستند .

– چون اعراب زیر بار نرفتند ایرانیان مسأله برتری عجم بر عرب را مطرح کردند.

و در آثار خود به تحقیر اعراب پرداختند و همین گروه به شعوبیه معروف شدند .

در مخالفت با بنی امیه :‌

1- مختار ثقفی در سال 65 در کوفه – به خونخواهی حسین بن علی (ع) بر ضد امویان

2-ابومسلم خراسانی 129- برانداختن امویان و حکومت عباسیان

فارسی نو : (دری)

– کلمه دری = منسوب به در

– در اصطلاح : زبان دولتی دستگاه ساسانی

– دنباله پهلوی ساسانی و پهلوی اشکانی  – ابندا در ایران رایج بوده

– بعد از اسلام در حکومتهای مستقل و نیمه مستقل خراسان و ماوراء النهر رسمیت یافت

– در امور اداری دربار و نوشتن آثار ادبی به کار می رفت

-پیش از رسمی شدن خط عربی بجای پهلوی در کتابهای اسلامی اشعار و  جمله ها و ضرب المثل هایی از زبان دری با خط عربی است .

خط عربی

– قدیمی ترین کتاب به خط فارسی = الانبیه عن حقایق الادویه = اسدی توسی = 447 سال = در زمینه پزشکی

نخستین سخن سرایان فارسی

زمان پیدایش شعر در بین اقوام عالم از زمانی آغاز شد که انسان توانست شور و هیجان درونی خود را با کلام خیال انگیز و مؤثر بیان کند .

-شعر فارسی = به تقلید از عربی

-رواج شعر به شیوه عروضی = نیمه اول قرن 3

– تحسین تذکره نویسان = ابوحفص سغری – عباس مروزی

– اولین شعر عروضی به زبان دری = دوره طاهریان         حنظله بادغیسی

– طبق تاریخ سیستان : اولین شار پارسی گوی = محمد بن وصیف سیستانی

– سال 251 : نقطه عطف زبان فارسی و شروع شعر فارسی

-شاعران معاصر عمرولیث          فیروز مشرقی – ابوسلیک گرگانی

عصر رودکی : دوره تغزل و خرد آزمایی

از نظر سیاسی = دوره اوج و اعتلای حکومت ساسانی در ماوراء النهر و خراسان = 100 سال طول کشید .

مرکز فرهنگی و ادبی : بخارا

ویژگیهای شعر این عصر :

1- گسترش شعر دری با تمام ویژگی های زبانی و مضمونی

2- تشویق و حمایت سامانیان از شعر و شاعران و کثرت شاعران

3-طرز شاعری : سادگی لفظ و آسانی معنی

4- توجه به بیرون و واقعیات حیات فقط در زمینه تعالیم کلی اخلاقی

5- موضوع شعر : وصف و ستایش و اندرز و معانی و رباعی

6- قالب شعری : قصیده و غزل و قطعه و رباعی

7- محور فکری         خود و تکیه بر دانش و فضیلت

( درس سوم ) : شهید بلخی : خردمندی اندوهگین

معاصر با : امیر نصربن احمد سامانی و ابوعبدا… جیهانی

پیش از فردوسی = عنوان شاعر خرد گرفت

دانش شهیر افزون – خطش نیکو – آشنایی با فلسفه و کلام

ویژگی حیات علمی : مناظره و مباحثه با محمد بن زکریای رازی

ویژگی شعر : لطف طبع و ذوق شاعری با چاشنی فکر و فلسفه

رودکی  شاعر و خرد آزمایی :

نام : ابوعبدا…   تخلص : رودکی = چون محل تولدش روستای رودک سمرقند بوده است – در هشت سالگی حافظ قرآن

از حمایت : نصربن احمد و بلعمی وزیر سامانی برخوردار بود .

شعر (بوی جوی مولیان ) = به مناسبت دورشدن امیر از بخارا و تنگ دلی همراهان برای بازگشت او سرود

عنصری : غزل (رودکی وار) را نیکو می دانست .

ناصرخسرو به او = شاعر تیره چشم روشن بین لقب داد .

آثار : 1- صد دفتر : که فقط هزار بیت ان باقی مانده است .

2-مثنوی : کلیله و دمنه

3-منظومه سندباد نامه

قالب : قصیده – غزل قطعه – رباعی

سبک رودکی : خراسانی یا ترکستانی با ویژگی سادگی در عین حال متانت و استحکام و قصیده : (پیری و جوانی ) بر همین سبک

ویژگی شعر او :

1- تخیل : نیرومند

2- زبان : ساده و روان

3- توصیف همراه قدرت خیال و خواننده را به طبیعت نزدیک می کند

4- القاب : پدر شعر فارسی و سلطان شاعران = چون شعر را به کمال نسبی نزدیک کرد .

5- آمیختن زهد و اندرز و شور و شادی و شک و یقین

مقاله در مورد ادبیات