مقاله حسابداری پیمان های بلند مدت
مراحل اجراي طرح
طرح‌هاي بلند مدت پيمانكاري معمولاً در سه مرحله مطالعات مقدماتي، مطالعات تفصيلي، اجرا و نظارت انجام ميشود كه هر يك از مراحل شامل اقدامات معيني به شرح زير است:
مرحله اول: مطالعات مقدماتي طرح
1.مطالعات شناسايي طرح
2.تهيه طرح مقدماتي
مرحله دوم: مطالعات تفصيلي طرح
1.تهيه نقشه‌هاي تفصيلي
- تهيه اسناد و مدارك مناقصه
مرحله سوم: اجراي طرح
1.ارجاع كار به پيمانكار
- انعقاد قرار داد پيمانكاري
3.عمليات اجرايي
4.تنظيم و پرداخت صورت وضعيت‌ها
5.تحويل موقت
6.تحويل قطعي
ارجاع كار به پيمانكـار
كارفرما پس از پايان مراحل مطالعاتي، وارد مرحله اجرا ميشود كه در نخستين گام بايد پيمانكار را انتخاب كند. پيمانكار در بسياري از موارد از طريق مناقصه انتخاب ميشود. در شركتهاي خصوصي ضوابط مناقصه معمولاً در آيين‌نامه معاملات خاص هر شركت مشخص ميشود. بخش دولتي بايد در برگزاري مناقصه و در تدوين آيين‌نامه معاملات، قانون برگزاري مناقصات را رعايت كند.
طبق اين قانون، مناقصات از نظر مراحل بررسي به دو گروه طبقه‌بندي ميشود:
1.مناقصه يك مرحله‌اي: مناقصه‌اي كه در آن نيازي به ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها نباشد. در اين مناقصه پاكتهاي پيشنهاد مناقصه‌گران در يك جلسه گشوده و در همان جلسه برنده مناقصه تعيين ميشود.
- مناقصه دو مرحله‌اي: مناقصه‌اي است كه به تشخيص مناقصه‌گذار، بررسي فني بازرگاني پيشنهادها لازم باشد. در اين مناقصه كميته فني بازرگاني تشكيل ميشود و نتايج ارزيابي فني و بازرگاني پيشنهادها را به كميسيون مناقصه گزارش مي‌كند و برنده مناقصه تعيين ميشود.
مناقصات از نظر روش دعوت مناقصه‌گران به دو گروه تقسيم ميشود:
1.مناقصه عمومي: مناقصه‌اي است كه در آن فراخوان مناقصه از طريق آگهي عمومي به اطلاع مناقصه‌گران مي‌رسد.
- مناقصه محدود: مناقصه‌اي كه در آن به تشخيص و مسئوليت بالاترين مقام دستگاه مناقصه‌گذار، محدوديت برگزاري مناقصه عمومي با ذكر ادله تائيد ميشود. فراخوان مناقصه از طريق ارسال دعوتنامه براي مناقصه‌گران صلاحيتدار به اطلاع آنها مي‌رسد.
از نظر حسابداري مرحله مناقصه براي پيمانكار داراي مخارجي است كه عموماً مخارج پيش از قرارداد ناميده ميشود. مانند حق‌الزحمه مهندسان براي قيمت‌‌گذاري، مخارج خريد اسناد مناقصه و مخارجي را كه كارفرما در اين مرحله براي چاپ آگهي و دعوت از پيمانكاران انجام مي‌دهد و به حساب هزينه مطالعاتي طرح منظور ميشود.
در اين مرحله از اجراي طرح پيمانكار بايد براي شركت درمناقصه مبلغ معيني را به عنوان سپرده شركت در مناقصه به حساب مناقصه‌گذار واريز و يا اينكه بايد ضمانتنامه بانكي بگيرد و بانكها براي صدور ضمانتنامه معمولاً 10% سپرده‌نقدي مي‌گيرند و معادل 120% مبلغ ضمانتنامه (پس از كسر سپرده) وثيقه مي‌خواهند. صدور ضمانتنامه مستلزم پرداخت مبلغي نيز به عنوان كار مزد است. ضمانتنامه و وثيقه آن به صورت آماري نگهداري ميشود و از نظر حسابداري در صورتهاي مالي شناسايي نمي‌شود اما به صورت سنتي در حسابهاي انتظامي ثبت ميشود.
مثال: شركت پارس در ارديبهشت 2×13 براي شركت در مناقصه ساخت يك پل شركت كرده است. اگر ضمانتنامه شركت در مناقصه 10000000 ريال باشد و براي خريد اسناد مناقصه 2000000 ريال هزينه نموده باشد نحوه ثبت آن در دفاتر پيمانكار به شرح زير خواهد بود.
| سپرده نقدي صدور ضمانتنامه 1000000 موجودي نقد 1000000 پرداخت سپرده شركت در مناقصه پروژه‌هاي در جريان مناقصه 100000 موجودي نقد 100000 پرداخت كار مزد صدور ضمانتنامه |
| سپرده مورد درخواست 1000000=10%×10000000 مبلغ وثيقه (سفته) 10800000=120%(1000000-10000000) مبلغ مذكور 100000 ريال |
| حساب انتظامي ضمانتمامه شركت در مناقصه 10000000 طرف حساب انتظامي ضمانتنامه شركت در مناقصه 10000000 حساب انتظامي وثيقه ضمانتنامه شركت در مناقصه 10800000 طرف حساب انتظامي وثيقه ضمانتنامه شركت در مناقصه 10800000 |
و نحوه ثبت آن در دفاتر كارفرما به شرح زير است
| حساب انتظامي ضمانتنامه شركت در مناقصه 10000000 طرف حساب انتظامي ضمانتنامه شركت در مناقصه 10000000 ثبت ضمانتنامه دريافتي از شركت پارس |
پس از اتمام مناقصه و مشخص شدن برنده، ضمانتنامه شركت در مناقصه ابطال ميشود و براي ابطال آن ثبتهاي قبلي غير از كارمزد معكوس ميشود و مخارج كارمزد در صورت برنده شدن پيمانكار به حساب «پيمان در جريان پيشرفت» و در غير اين صورت به حساب«هزينه دوره» منظور ميشود. با فرض برنده شدن شركت پارس، كارمزد به حساب پيمان در جريان پيشرفت منتقل ميشود:
| پيمان در جريان پيشرفت 100000 پروژه‌هاي در جريان مناقصه 100000 |
انعقاد قرارداد
پيمانكار قبل از بستن قرارداد، بايد براي تضمين حسن انجام تعهدات خود معادل پنج درصد مبلغ اوليه پيمان ضمانتنامه از بانك تهيه و يا اينكه مبلغي را به صورت سپرده نقدي نزد كارفرما به امانت بگذارد. در قرارداد پيمانكاري مواردي مانند موضوع، مبلغ، مدت، تاريخ شروع، دوره تضمين و نظارت بر اجراي كار مشخص ميشود. اسناد و مدارك يك پيمان معمولاً شامل موارد زير است:
الف. موافقت نامه
ب.شرايط عمومي
مقاله حسابداری پیمان های بلند مدت