مقاله کشاورزی پایدار
كشاورزی پایدار
معضل عمده كشاورزی امروز آن است كه چگونه می توان به تولید پایدار در محصولات كشاورزی و دامی رسید. برای این كار لازم است تا در زمینه تولید غذا یك رویكرد بوم شناختی در پیش گرفته شود. تا چندی پیش مردم كشورهای توسعه یافته گمان می كردند كه قحطی چیزی است مربوط به گذشته اما امروز معلوم شده كه قحطی یك مسئله جهانی است و تا مدت ها در آینده نیز چنین خواهد بود. علت این امر تا حدودی زیست محیطی است از آن جا كه كشاورزی موجب آثار زیست محیطی عمده می شود تغییرات انجام شده در تولید و ذخایر آن، آثار زیست محیطی عمده ای در بردارد.
مسئله قحطی برزیل، آفریقا و جاهای دیگر، بسیاری از مسایل زیست محیطی مرتبط با غذا را روشن می كند.چهار جنبه از ارتباط بین ذخایر جهانی غذا و محیط زیست را می توان برشمرد.اول آن كه مشكل جدید غذایی بشر نتیجه افزایش شدید جمعیت است كه از منابع غذایی و سیستم توزیع ناكافی محلی پیشی می گیرد.دوم آن كه تولید غذا در گرو محیط زیست است. وقتی خشكسالی یا كمبود منابع ضروری پیش آید تولید غذا كاهش می یابد. به علت نوسانات محیطی، سال های خوب و سال های بد وجود دارد و كشاورز باید خود را با این تغییرات زیست محیطی سازش دهد.سوم آن كه كشاورزی موجب تغییر محیط زیست می شود. هرجا كه تغییرات حاصله آسیب زننده باشد مردم بسیاری از آن صدمه می بینند. تاریخ كشاورزی را می توان به صورت زنجیره ای از كوشش ها برای غلبه بر محدودیت ها و مشكلات زیست محیطی دید. اما هریك از این راه حل های جدید مشكلات زیست محیطی تازه ای به وجود آورده كه خود نیز نیازمند راه حل های جدید دیگری بوده است. وقتی به دنبال بهبود نظام های كشاورزی هستیم باید منتظر آثار جنبی نامطلوب آن نیز باشیم و برای رفع آن آمادگی داشته باشیم.چهارم آن كه آشفتگی های اجتماعی و برداشت های اجتماعی نیز به شدت بر منابع غذایی جهان تاثیر دارد، این منابع نیز بر محیط زیست موثر است و محیط زیست نیز بر كشاورزی اثر دارد.
منابع غذا
جوامع ابتدایی غذای خود را از طریق شكار و جمع آوری، فراهم می كردند. هنوز هم بعضی از جوامع منحصراً با این روش ها غذای خود را تامین می كنند اما بیشتر مردم با كاشت گیاهان یا پرورش حیوانات اهلی به تهیه غذا می پردازند، گرچه قسمتی از غذای انسان از اقیانوس ها و آب های شیرین به دست می آید اما ۹۵ درصد پروتیین و قسمت اعظم كالری مورد نیاز جمعیت انسان از كشاورزی و دامپروری سنتی متكی بر زمین تامین می شود.
محصولات كشاورزی
گرچه بالغ بر ۲۵۰ هزار گونه گیاهی وجود دارد، اما فقط سه هزار گونه آن در كشاورزی به كار گرفته شده و فقط ۳۰۰ گونه آن به عنوان غذا پرورش یافته است و از این تعداد فقط ۱۰۰ گونه در مقیاس وسیع مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از پرورش بعضی از این محصولات تامین غذاست حال آن كه بعضی دیگر در تولیدات تجاری مثل تهیه روغن و الیاف به كار می روند. قسمت عمده غذای جهان از ۲۰ گونه محصول به دست می آید.
دام
دام های اهلی یكی از منابع مهم غذا بوده و تاثیر عمده ای بر زمین دارند، دام های عمده مورد استفاده برای غذا از گروه نشخواركنندگان هستند.
آب كشت
آب كشت یا كشتاب ورزی نوعی تولید غذا از زیست گاه های آبی اعم از آب های شیرین و دریاهاست. گرچه آب كشت در حال حاضر بخش كوچكی از غذای جهان را تامین می كند اما برای بسیاری از كشورها و به خصوص در آسیا و اروپا منبع پروتیین مهمی است و برای بسیاری از نقاط جهان نیز بالقوه می تواند محصول تجاری مهمی باشد.
كشت دریایی
انسان هنوز هم در ارتباط با قسمت عمده اقیانوس،یك شكارچی ـ جمع آورنده و نه یك كشاورز و تولیدكننده است – این امر تفاوت عمده بین روش های تولید سنتی غذا از زیست گاه های دریایی و تولید سنتی كشاورزی است. گرچه این وضع به شدت در حال تغییر است اما هنوز هم یادگیری روش های كشت اقیانوس بس مشكل تر از بهره برداری از زمین است. در عین حال كشت یعنی پرورش موجودات دریایی در چند دهه گذشته به سرعت رشد یافته و انتظار افزایش آن در آینده نیز می رود.گرچه فقط جزو كوچكی از پروتیین جهان از دریاكشت به دست می آید اما اهمیت آن برای بعضی از كشورها زیاد است و می تواند محصول تجاری با ارزش باشد.
ذخایر غذایی جهان
كمبود غذا بر دو قسم است: كم غذایی یا تغذیه ناكافی و سوءتغذیه.
كم غذایی (under nour ishment) یعنی فقدان كالری كافی در غذای مهیا به گونه ای كه فرد توان حركت و كار نداشته باشد.
سوءتغذیه (Malnourishment) یعنی فقدان یكی از اجزای خاص غذا همچون پروتیین، ویتامین یا عناصر شیمیایی ضروری.
هر دو مشكل بالا ابعاد جهانی دارد. تغذیه ناكافی به قحطی منجر می شود پدیده ای كه وقتی پیش آید بسیار آشكار، چشم گیر و برق آساست. در عوض سوءتغذیه پدیده ای درازمدت و نامحسوس است. گرچه فرد مبتلا فوراً نمی میرد اما بهره وری اش كمتر از افراد عادی بوده و ممكن است دچار آسیب های دایمی مغزی شود و بالاخره گرسنگی مزمن كه ابتلای به آن در مواردی پیش می آید كه افراد به قدر زنده ماندن غذا دارند اما مقدار آن برای زندگی پربار و رضایت بخش كافی نیست.
معیارهای مهیایی غذا
یكی از معیارهای قابلیت جهان در مبارزه با تغذیه ناكافی و قحطی، معیار ذخیره غله در دسترس به روز است. نیمی از ذخایر غله جهان را ایالات متحده انبار می كند و حدود چهار میلیون تن غله ذخیره برای كمك های فوری در اختیار دارد. از زمان جنگ جهانی دوم به بعد این كشور صادركننده و اهداكننده عمده غذا در جهان بوده است. برای جلوگیری از آن دسته نوسانات شدید منابع غذایی كه از عدم قطعیت های آب و هوایی به وجود آمده باید سیستمی به وجود آورد كه در آن ذخایر غذا و امكانات حمل آن به مناطق مورد نیاز تدارك شده باشند.یك معیار دیگر مهیا بودن غذا، تولید سرانه غذا یعنی مقدار غذای تولیدی در قبال هر فرد است. امروزه رشد جمعیت و تولید غذا در كشمكش با یكدیگر قرار دارند و گرچه در درازمدت برای هر دو محدودیت هایی وجود دارد اما در كوتاه مدت معلوم نیست كه كدام یك از آنها از دیگری پیشی می گیرد جمعیت و ذخایر غذا هر دو افزایش یافته اما تولید غذا با تغییرات بسیار همراه بوده است و باید گفت
مقاله کشاورزی پایدار