مقاله پودر شفيره كرم ابريشم – يك ماده غذايي غير متداول
پودر شفيره كرم ابريشم يك خوراك پروتئيني غيرمتداول براي حيوانات بوده كه بهعنوان يك محصول فرعي پس از جدا كردن رشتههاي ابريشم از پيله بدست ميآيد. همانطور كه در تحقيقات نشانداده شده، به نظر ميرسد كه ارزشغذايي آن محدود باشد.
منشاء اوليه پرورش كرم ابريشم كشور چين بوده و بيش از 5000 سال قدمت دارد. كشورهاي اصلي توليدكننده ابريشم شامل چين(5/57% از توليد جهاني)، ژاپن(2/13%)، هند(3/10)، كره جنوبي(4/5%) و تايلند(1/2%) ميباشد.
معمولترين گونه براي توليد تجاري ابريشم، كرم ابريشم درخت توت يا Bmbyx mori از زير شاخه جانوران بند پا يا Tracheata است. كرم پروانه ابريشم عمدتاً از برگهاي درخت توت تغذيه ميكند. توت سفيد يا Morus alba از خانواده Moraceae متداولترين نوع درخت توت در كشور ژاپن است. اين خانواده شامل بيش از هزار گونه ميباشد.
قبل از باز شدن رشتههاي ابريشم، پيله را حرارت ميدهند تا شفيره آن كشته شود. از يك پيله ابريشم حدود 800 متر نخ رشتهاي با ملكولهاي كشيده و ليفيشكل بدست ميآيد. پس از جدا شدن نخ ابريشم، شفيره باقيمانده خشك و سپس آسيا ميشود. ميتوان با استفاده از يك مايع حلال چربي آنرا استخراج نمود. پيلههاي كرم ابريشم هيچ ارزش غذايي ندارند.
مشخصات پودر شفيره كرم ابريشم
محتواي پروتئين خام پودر شفيره كرم ابريشم(SPM)1 بسيار متفاوت است. در پودرهايي كه روغن آنها گرفته شده، نسبت به پودرهاي فرآوري نشده ميزان پروتئين خام بيشتر بوده(بهترتيب 8/72% و 1/55%) و قابل مقايسه با پودر ماهي با كيفيت خوب است(جدول 1). بهدليل وجود اسيدهاي آمينه ليزين2، متيونين3، آرژنين4، هيستيدين5 و ترئونين6 كه اسيدهاي آمينه محدود كنندهاي هستند، پروتئين پودر كرم ابريشم ارزش بالايي ندارد(جدول 2). ضريب اسيدهاي آمينه ضروري و ارزش بيولوژيكي آن به ترتيب 3/61% و 6/51% است.
جدول 1- تركيب شيميايي پودر شفيره كرم ابريشم در مقايسه با پودر ماهي و كنجاله سويا(% ماده خشك)
| پودر خام | پودر بدون روغن | پودر ماهي(سفيد) | كنجاله سويا | |
| ماده خشك | 9/88 | 9/91 | 0/91 | 0/90 |
| پروتئين خام | 1/55 | 8/72 | 2/68 | 9/49 |
| چربي خام | 2/23 | 0/2 | 1/5 | 4/1 |
| خاكستر | 8/3 | 6/5 | 4/25 | 0/7 |
| فيبر خام | 5/5 | 2/6 | 8/0 | 5/ |
جدول 2- نمودار اسيدهاي آمينه ضروري پودر شفيره كرم ابريشم در مقايسه با پودر ماهي و كنجاله سويا(g/6gN)
| پودر شفيره كرم ابريشم | پودر ماهي(سفيد) | كنجاله سويا | |
| آرژنين | 0/6 | 4/4 | 4/3 |
| هيستيدين | 3/3 | 5/1 | 2/1 |
| ايزولوسين | 0/3 | 3/2 | |
| لوسين | 8/7 | 8/4 | 7/3 |
| ليزين | 1/6 | 0/5 | 0/3 |
| متيونين | 9/1 | 8/1 | 6/0 |
| فنيل آلانين | 5/2 | 5/2 | 4/2 |
| ترئونين | 6/4 | 8/2 | 9/1 |
| تريپتوفان | 1/1 | 7/0 | 7/0 |
| والين | 7/4 | 3/3 | 3/2 |
چربي پودر شفيره كرم ابريشم شامل 12/2% لسيتين7 ، 7/20% اسيد چرب اشباع و 1/70% اسيدهاي چرب غير اشباع(شامل 14% اسيد پالميتيك8، 1/9% اسيد اُلئيك9، 6/24% اسيد لينولئيك10، 14% اسيد لينولنيك11 و 4/8% ديگر اسيدهاي چرب) ميباشد. فيبر خام پودر شفيره كرم ابريشم عمدتاً كيتين12 بوده كه استفاده از آن براي اغلب حيوانات (بهاستثناء سختپوستان كه براي تشكيل
مقاله پودر شفيره كرم ابريشم – يك ماده غذايي غير متداول