مقاله دانه ذرت جهت تغذيه دام , طيور و آبزيان
– مقدمه
دانه ذرت يكي از انواع دانههاي غلات است كه به واسطه فراواني نشاسته در آن ارزش غذايي نسبتا زيادي دارد و از اين رو در جيره خوراكي دام و طيور و آبزيان به عنوان ماده اوليه انرژيزا به مقدار زياد مورد استفاده قرار ميگيرد . ذرت علاوه بر نشاسته داراي مواد مغذي ديگري مانند مواد پروتئيني , چربي , ويتامين و املاح نيز ميباشد .
1 – هدف
هدف از تدوين اين استاندارد , تعيين ويژگيها , درجه بندي , بسته بندي , نشانه گذاري , نمونه برداري , روشهاي آزمون و انبارداري دانه ذرت جهت تغذيه دام و طيور و آبزيان ميباشد .
2 – دامنه كاربرد
اين استاندارد در مورد دانه ذرت كه براي تغذيه دام , طيور و آبزيان مصرف ميشود , كاربرد دارد .
3 – تعريف
دانه ذرت از گياه Zea. Mäis از خانواده غلات (Graminea) بوده و داراي ارقام مختلفي است كه مهمترين آنها به شرح زير ميباشد :
3 – 1 – ذرت دندان اسبي (Zea. Mäis indentata) كه Dent Corn نيز ناميده ميشود .
3 – 2 – ذرت آردي ( نرم ) (Zea. Mäis amylacia) كه Flour Corn نيز ناميده ميشود .
3 – 3 – ذرت مومي (Zea. Mäis Ceratina) كه رقمي از ذرت دندان اسبي است و Waxy corn نيز ناميده ميشود .
3 – 4 – ذرت خشن (Zea. Mäis indurata) كه Flint Corn نيز ناميده ميشود .
3 – 5 – ذرت شيرين (Zea. Mäis Sacchrata) كه Sweet Corn نيز ناميده ميشود .
3 – 6 – ذرت آجيلي (Zea. Mäis Everata) كه Pop Corn نيز ناميده ميشود .
4 – واژهها و اصطلاحات
4 – 1 – دانههاي انواع ديگر ذرت :
دانههاي انواع يا ارقام ديگر ذرت به دانه هايي گفته ميشود كه از لحاظ نوع و رقم غير از ذرت مورد نظر باشد .
4 – 2 – دانههاي ساير غلات :
به دانه هايي از قبيل گندم , جو , يولاف ( جودوسر )، ارزن , چاودار , برنج , ذرت خوشهاي و غيره گفته ميشود .
4 – 3 – بذر علفهاي هرز :
بذر علفهاي هرز , بذرهاي مختلفي هستند كه در مزارع يافت ميشوند و ممكن است با ذرت مخلوط گردند .
4 – 4 – مواد خارجي :
به هر گونه موادي غير از ذرت اطلاق ميشود مانند خاك , خاشاك , كلش , شن , تكههاي فلزات , فضله پرندگان و جوندگان , حشرات و بقايا و اندامهاي بدن آنها و نظاير آن .
4 – 5 – آفات :
عبارتست از كليه عوامل زنده كه در صحرا , جنگل , مزارع و باغات به طور مستقيم يا غير مستقيم به محصول صدمه زده و موجب كاهش ارزش كمي و كيفي ذرت ميگردد .
اين آفات عبارتند از حشرات , كنهها , قارچها , باكتريها و غيره در هر يك از مراحل رشد است كه از ذرت تغذيه نموده و يا روي آن رشد و نمو ميكنند .
4 – 6 – آفت زدگي :
عبارت است از آثار ناشي از عمل آفات كه با چشم مسلح يا غير مسلح , بر روي دانه ذرت قابل رؤيت ميباشد . اين آثار به صورت حفرههاي محل تغذيه حشرات و كنهها , قارچها , كپكها , فضولات و پوسته لارو بوده كه با پوكي و كم وزني و تغيير وضع ظاهري دانه قابل تشخيص ميباشد .
4 – 7 – شكستگي :
حالتي است كه در اثر ضربه , فشار , كوبيدن و جدا كردن دانههاي ذرت از چوب بلال ( ذرت ) به صورت تركيدگي و خردشدن نمودار ميشود .
4 – 8 – رطوبت اضافي :
ميزان آب موجود در دانه ذرت است كه با جدا كردن آن تغييري در ماهيت و كيفيت ذرت پيدا نشود .
4 – 9 – وزن حجمي ( وزن مخصوص) :
وزن حجم معيني از ذرت بر حسب هكتوليتر است .
4 – 10 – دانههاي صدمه ديده در اثر حرارت :
شامل دانه هايي است كه در اثر حرارت دستگاه خشك كن تغيير رنگ و ماهيت دادهاند .
4 – 11 – دانههاي صدمه ديده در اثر اتواكسيداسيون :
به دانه هايي اطلاق ميشود كه به نحوي از هنگام برداشت تا مصرف در نتيجه خود سوزي صدمه ديده و تغييرات رنگ و ماهيت داده باشد .
4 – 12 – مانده سموم :
عبارت است از ميزان باقيمانده سمومي كه پس از عمليات مبارزه با آفات صحرائي و انبارداري در دانه ذرت باقي مانده باشد .
5 – ويژگيها
5 – 1 – ويژگيهاي فيزيكي :
5 – 1 – 1 – رنگ :
دانه ذرت بر حسب گونه 1 و ارقام 2 مختلف بوده و داراي رنگهاي زرد , سفيد , قرمز و بنفش ميباشد كه دانه زرد آن مصرف بيشتري داشته و سرشار از كارتنوئيد 3 و گزانتوفيلها 4 است كه پيش ساز ويتامين A بوده و رنگ زرد مطلوبي را در پوست طيور و زرده تخم مرغ بوجود ميآورد .
5 – 1 – 2 – بو :
دانه ذرت بايد داراي بوي طبيعي مخصوص به خود باشد .
5 – 1 – 3 – وزن حجمي :
اندازه دانه ذرت بستگي به گونه و رقم آن دارد ولي به طور كلي وزن حجمي بر حسب درجه نبايد از 60 كيلو گرم در هكتوليتر كمتر باشد .
5 – 1 – 4 – دانههاي سالم ( درسته) :
دانه ذرت بايد درسته باشد به طوري كه ميزان دانههاي شكسته در نمونه از حد مندرج در جدول درجه بندي بند 7 تجاوز نكند .
5 – 1 – 5 – خلوص :
در يك محموله ذرت دانهها بايد حتي الامكان از يك رقم باشد به طوري كه ميزان دانههاي ساير انواع ديگر غلات , بذر علفهاي هرز , مواد خارجي و دانههاي آفت زده بيش از حد مجاز مندرج در بندهاي 6 و 7 اين استاندارد نباشد . ميزان مجاز مانده سموم در مواد غذايي حد مجاز باقيمانده سموم نبايد از حدي كه آفات و بيماريهاي گياهي تعيين ميكند , بيشتر باشد .
مقاله دانه ذرت جهت تغذيه دام , طيور و آبزيان