طرح تولید نمک تصفیه شده
چکیده
موضوع تصفيه و خالصسازی نمک طعام به عنوان ماده ای با دامنه کاربرد بسيار گسترده و يکی از
مواد ضروری در رژيم غذايي افراد جامعه اخيرا” از سوی مراجه بهداشتی کشور مورد توجه قرار گرفته است.
از طرف ديگر وجود منابع غنی آبی و سنگی نمکدر کشور با درجه خلوصبالا، لزوم توجه بيشتر سرمايه
گذاران و دولت را می طلبد. اين طرح در قالب مطالعه مقدماتیو امکانسنجیطرح توليد نمکتصفيه شده
انجام شده است. در ادامه شاخصهای عملياتی طرح بطور خلاصه ارائه شده است.
طرح: نمک تصفیه شده یددار
محصول ظرفیت سالیانه(تن)
نمک تصفیه شده یددار 12000
شاخصهاي عملیاتی
تعداد روز کاري 300 روز
نوبت کاري 3 نوبت
زمان هر شیفت 8 ساعت
تعداد کارکنان 40 نفر
مواد اولیه و تجهیزات تولید
مواد اولیه ٤،٩٨٠ (میلیون ریال) 100 % داخلی
تجهیزات تولید ١٠،٥٦٢,٠٠ ( میلیون ریال) 100 % داخلی
کل سرمایه گذاري ثابت ١٦،٩٣٥ (میلیون ریال)
نمکتصفیه شده
١- معرفی محصول
نمک طعام يکی از مواد ضروری در رژيم غذايي و مهمترين ماده الکتروليت موجود در مايعات
سلولی و خارج سلولی است. افزايش روزافزون و گستردگی کاربردهای آن سبب شده تا از آن به عنوان
ماده ای با ١٤٠٠٠ کاربرد ياد شود.
عمومی ترين گريد نمک مورد مصرف در ايران نوع خوراکی آن بوده که خود به سه دسته عمده از
لحاظ درجه خلوص تحت عناوين نمک صنايع غذايي، نمک سفره و نمک آشپزخانه تقسيم ميشود. نمک
طعام به صورت کريستالهای سفيد مکعبی شکل يا دانه های ريز (گرانول) و يا پودری شکل است.
هنگامی که دارای کريستالهای بزرگ باشد بيرنگ، شفاف يا سفيد است. بررسی ساختمان بلورين املاح
نمک بوسيله اشعه ايکس ثابت کرده است که اين املاح در حالت جامد بصورت يون، دارای ساختمان
مکعبی شکل با وضعيت هشت وجهی هستند. بلورهای نمک طعام دارای نقطه ذوب و نقطه جوش
بالايي بوده و نمک طعام مذاب دارای خاصيت هدايت الکتريکی زيادی است. به همين دليل در
حلالهايي که ثابت دی الکتريک بالايي دارند مانند آب کاملا” قابل تفکيک است.
جدول( ١): نمونه ترکيبشيميايي نمک طعام
ترکيب شيميايي سديم کلر پتاسيم کلسيم منيزيم فسفر آهن مس روی گوگرد آب
مقدار
mgr/١٠٠Gr
٢٣ ٠ ٠ ناچيز /١ ٠/ ٥٩٩٠٠ ٣٨٨٥٠ ناچيز ٢ ٨ ٢٩٠ ٢٩
علاوه بر مصارف خوراکی، نمک عامل حجيم کننده برای پاک کننده های سنتزی و استاندارد کننده
های رنگها مي باشد. در سرم سازی، حمامهای نمک و پرکننده های قرصها و تهيه آنزيم نيز کاربرد دارد
به عنوان علف کش، قارچ کش و ضد باکتری و ميکروب نيز مصرف ميشود. از اينرو نقش محافظت
کنندگی خاصی در صنايع غذايي دارد. علاوه بر اينها برای سختي گيری آب و عمل احياء رزينهای
تبادل يونی نيز استفاده ميشود.
نمک يددار شکل ديگری از نمک طعام است که با ترکيباتی از جمله يديد پتاسيم، کربنات منيزيم و
تيو سولفات سديم غنی شده است. به طور کلی افزودن ترکيباتی مانند يد به نمک به پيشنهاد سازمان
بهداشت و خواربار جهانی و به منظور جلوگيری از بيماريهايي مانند گواتر انجام شده است.
١- کد محصول (آيسيک) : -١
١٥٤٩٢٥١٠ با نام نمکتصفيه شده.
١- شماره تعرفه گمرکی: -٢
٢٥ است که شامل انواع نمک (نمک معدنی، نمک محلول در آب، / شماره تعرفه گمرکیانواع نمک ٠١
نمک حاوی مواد افزودنی، نمک دريايي، نمک سفره، کلريد سديم خالص، نمک يددار، نمک تصفيه
نشده و…) ميباشد.
١- شرايط واردات : -٣
از لحاظ قانونی محدوديتی برای واردات اين محصول وجود ندارد. با مراجعه به آمارهای منتشر
شده توسط وزارت بازرگانی اطلاعات مربوط به ميزان واردات اين محصول جمع آوری شده، که به
٢) آورده شده است. – تفصيل در بخش( ٣
١-استانداردها : -٤
استاندارد تعيين و تدوين شده توسط موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران که اجراي آن
با كسب موافقت شورايعالي استاندارد اجباري اعلام شده است در مورد اين محصول با شماره ٢٦ و با
موضوع ” ويژگيهای نمک خوراکی” ارائه شده که خلاصه آن در ذيل آورده شده است. آخرين تجديد نظر
و تغييرات در اين استاندارد در سال ١٣٨٥ صورت گرفته است. توليد نمک يددار بايد مطابق با استاندارد
شماره ١١٩٥ صورت پذيرد.
بطور خلاصه ويژگيهای شيميايي و فيزيکی نمکخوراکی بايد مطابق جدول زير باشد:
جدول( ٢): ويژگيهای شيميايي و فيزيکینمکخوراکی
رديف ويژگی حدود قابل قبول روش آزمايش
١ وضعيت ظاهری رنگ سفيد شفاف تا مات بررسی چشمی
٢ طعم و بو شور مزه و عاری از هر گونه بوی خارجی
٣ مواد خارجی فاقد هر گونه مواد خارجی بررسی چشمی
٩٩ درصد استاندارد ملی 2769 / ٤ خلوص کمينه ٢
٠ درصد استاندارد ملی 3770 / ٥ مواد نامحلول در آب بيشينه ١٦
so ٦ سولفات بر حسب ٤
٠ درصد استاندارد ملی 2769 / ٢- بيشينه ٤٦
٠ درصد استاندارد ملی 3770 / ٧ رطوبت بيشينه ١
٠ درصد استاندارد ملی 2769 / بيشينه ١٥ Ca+ ٨ کلسيم بر حسب ٢
٠ درصد استاندارد ملی 3770 / بيشينه ٠٣ Mg+ ٩ منيزيم بر حسب ٢
١٠ قليائيت بر حسب
Na٢co٣
٠ درصد استاندارد ملی 2769 / بيشينه ٠٣
ويژگيهای شيميايي به غير از رطوبت بر اساس ماده خشکسنجيده ميشود.
آلاينده ها
بيشينه مقدار مجاز آلاينده ها در نمک خوراکی بايد مطابق جدول ذيل باشد.
جدول( ٣): بيشينه مقدار مجاز آلاينده ها
روش آزمايش (p.p.m) رديف آلاينده بيشينه مقدار مجاز
٠ جذب اتمی /٥ AS ١ آرسنيک
٢ جذب اتمی CU