تحقیق مروري بر وضعيت بيوتكنولوژي در جهان
ترويج توانمندي‌هاي فناوري زيستي و ايجاد بسترهاي فرهنگي لازم در جامعه، در كنار برنامه‌ريزي هدفمند و سرمايه‌گذاري كافي، از جمله برنامه‌ها و اقداماتي است كه بايد براي توسعة اين علم و فناوري در كشور صورت گيرد. در مقالة زير سعي شده است وضعيت اين فناوري نوين از نظر شاخص‌هايي چون سرمايه‌گذاري، بازده اقتصادي، فرآورده‌هاي تجاري و اشتغال‌زايي، در سطح جهاني مورد بررسي قرار گيرد:
مقدمه
تعريف فناوري زيستي
پيشينه بيوتكنولوژي
ساختار اقتصادي و سرمايه‌گذاري
بازار فرآورده‌هاي بيوتكنولوژي
مقدمه:
رشد سريع جمعيت و محدوديت منابع، نسل بشر را با خطر گرسنگي و كمبود امكانات بهداشتي مواجه نموده است. بر اساس گزارشات سازمان ملل، 800 ميليون نفر از جمعيت جهان (14 درصد) دچار فقر غذايي هستند كه تا سال 2020 به يك ميليارد نفر خواهند رسيد. اما تحولات گسترده علمي و تكنولوژيك جهان در قرن بيستم، به خصوص در حوزه فناوري زيستي (بيوتكنولوژي)، امروزه اميدهاي فراواني را در دل دولتمردان كشورهاي جهان ايجاد كرده است. بيوتكنولوژي و فناوري ژن با ارايه مسيرهاي راهبردي، اين اميد را به‌وجود آورده‌اند كه مي‌توان جهان را از كابوس فقر و گرسنگي رها ساخت و امنيت غذايي و بهداشتي را براي جهانيان به ارمغان آورد.
بر اساس پيشبينيهاي بسياري از متخصصين و صاحب‌نظران از جمله انجمن بين‌‌المللي علم و توسعه، جمعيت جهان در سال 2050 به 11 ميليارد نفر خواهد رسيد و ميزان توليدات غذايي بايد در آن زمان به سه برابر مقدار كنوني افزايش يابد كه بدون فناوري زيستي ميسر نخواهد بود (رجوع شود به: ضرورت بكارگيري فناوري‌هاي نوين در تأمين غذايي). دستاوردها و تحولات بزرگي كه طي نيمه دوم قرن بيستم (از اواسط دهه 1970 ميلادي) در حوزه علوم زيستي بوقوع پيوست، نويدبخش توانمندي‌هاي جديدي در اين عرصه بود. فناوري زيستي و از جمله مهندسي ژنتيك يا فنون دي‌ان‌آي نوتركيب، مي‌تواند در جهت بهرهوري بيشتر از منابع زيستي، حفظ محيطزيست و در نتيجه توسعه پايدار مؤثر واقع شود.
بسياري از صاحب‌نظران معتقدند سده بيست و يكم، قرن حاكميت و شكوفايي فناوري زيستي است. به مدد اين فناوري نوين، پتانسيل قابل توجهي در علوم زيستشناسي پايه، صنايع كشاورزي، فرآوري غذايي، دارو و صنايع شيميايي پديد آمده است. بيوتكنولوژي يك علم نوين و صنعت استراتژيك، كليدي و سريع‌الحصول مي‌باشد كه مي‌تواند به صورت گسترده در جهت نيل به هدف توسعه پايدار ملي و بين‌‌المللي استفاده شود.
بسياري از كشورهاي صنعتي و در حال توسعه جهان و از جمله آمريكا، ژاپن، كانادا، آلمان، انگليس، فرانسه، ژاپن، كره‌جنوبي، هند، چين، تايوان و كوبا از اوايل دهه 1980 ميلادي، اين فناوري را به‌عنوان اولويت ملي و يكي از چند مورد فعاليت‌هاي استراتژيك شناختهاند و براي حمايت و گسترش آن، برنامه ملي تدوين نمودهاند و بيوتكنولوژي را محور توسعه نوين قلمداد كرده‌اند. اين كشورها با درك صحيح از توانمندي‌هاي فناوري زيستي توانسته‌اند سياست‌هاي اصولي و برنامه‌ريزي مناسب براي سرمايه‌گذاري جدي در جهت تحقيق و توسعه هدفمند اين فناوري انجام دهند. اكنون بسياري از اين كشورها از توانمندي‌ها و ارزش افزوده بسيار بالاي اين فناوري در اقتصاد خود بهره‌برداري مي‌نمايند. آمريكا، ژاپن و كانادا از بزرگترين سرمايه‌گذاران در تحقيق‌وتوسعه صنعتي بيوتكنولوژي به شمار مي‌آيند و ژاپن از رقباي اصلي آمريكا در اين زمينه محسوب مي‌شود. حتي كشورهاي جنوب صحراي آفريقا كه از محروم‌ترين كشورهاي جهان هستند، طرحها و برنامههايي را براي استفاده از اين فناوري آغاز كرده‌اند.
به هر حال بيوتكنولوژي به دلايل متعدد از جمله ارزش افزودة زياد، فراگيرشدن سريع، ايجاد موقعيتهاي برجسته اقتصادي و علمي، دانش‌محور بودن و كم بودن شكاف تكنولوژيك بين كشورهاي پيشرفته و درحال‌توسعه، به عنوان يك فناوري مطلوب و ابزاري كارآمد، پويا و تعيين‌كننده در جهت توليد و توسعه ملي و كاهش وابستگي اين كشورها به شدت مورد توجه اقتصادهاي در حال توسعه قرار گرفته است. از سوي ديگر، در دنياي امروز مجهز شدن و پيشرو بودن در فناوري‌هاي نوين و دستيابي به جديدترين يافتههاي علمي‌ـ پژوهشي، يكي از عوامل بسيار مؤثر در معرفي و كسب اعتبار جهاني براي هر كشور مي‌باشد. بنابراين كشورهاي در حال توسعه بايد خود را به اين فناوري مجهز كرده و از نتايج اقتصادي ـ اجتماعي آن بهره گيرند. همگام با تحولات نوين بيوتكنولوژي، بسياري از كشورهاي غني و فقير دنيا، سياست‌ها و برنامه‌هاي ويژه‌اي را براي توسعه فعاليت‌هاي خود در زمينه بيوتكنولوژي اتخاذ كرده‌اند. برخي از اين كشورها براي تسريع در توسعه اين فناوري، ساختارهاي ويژه‌اي را بنا نهاده‌اند و به نتايج قابل‌توجهي نيز دست يافته‌اند. اين فناوري هنوز تا حدودي در مراحل اولية رشد خود قرار دارد و بسياري از سرمايه‌گذاران اين صنعت، به مرحلة بازگشت سرمايه‌گذاري‌هاي تحقيقاتي خود نرسيده‌اند. بنابراين متأخراني مانند كشورهاي جهان سوم، هنوز هم مي‌توانند سوار بر قطار بيوتكنولوژي شده و توانايي‌هاي بالقوة خود را به مرحلة ظهور برسانند. ترويج توانمندي‌هاي بيوتكنولوژي در جامعه و ايجاد بسترهاي فرهنگي لازم براي توسعة آن در كنار توجه خاص به برنامه‌ريزي هدفمند و سرمايه‌گذاري كافي، از جمله برنامه‌ها و اقداماتي است كه كشورهاي در حال توسعه جهان و به خصوص كشورهايي نظير ايران كه تا حدودي از قافله اين علم عقب مانده‌اند بايد به آن توجه ويژه داشته باشند.
تعريف فناوري زيستي (بيوتكنولوژي (
تحقیق مروري بر وضعيت بيوتكنولوژي در جهان