فایل مارکت

تحقیق در مورد زعفران

زعفران از ديروز تا امروز
زعفران رستني عجيبي است، از نظر گياه شناسي و از جهت كشاورزي ويژگي هاي خاص خود را دارد. فصل رويش به گل نشستن آن پاييز و هنگام رشد و سرسبزي برگها زمستان، و موسوم پژمردگي و ريزش برگهايش فصل بهار است.از موقع زردشدن برگ ها ‹‹نيمه ارديبهشت››، دوره خواب يا استراحت پياز زعفران، نبايد مزرعه را آبياري كرد. گياه زعفران به وسيله پياز آن كشت و تكثير مي شود. پياز زعفران نيز خصوصيت شگفتي دارد، نه از آن جهت كه در سرتاسر زمستان، هماهنگ با رشد و ساخت و ساز برگها، به توليد به اصطلاح ‹‹بچه پياز›› ها، در دامن يا كنار خود مي پردازد و فعالانه مواد غذايي حبطه ريشه هاي انتهايي خود را جذب كرده، و ضمن آن بر رشد و اندوخته مواد لازم براي بچه پيازها مي افزايد؛ بلكه شگفت از آن جهت كه از پياز اين گياه جادويي جاودانه آرد تهيه مي شد كه مصارف غذايي داشته است و امروز مي تواند همچون يك ماده غذايي مورد استفاده قرار گيرد يا از آن خوراك هاي دلپذيري تهيه كرد و با عمل آوري آن حتي ترشي و مربا ساخت. در اين مقاله پس از معرفي زعفران و پيشينه تاريخي اجمالي مصارف عمدتاً غير خوراكي آن، درباره پياز زعفران، با استناد تجارب پيشينيان و شواهد موجود به استفاده خوراكي از آن مي پردازد و پيش نهادهاي عملي در اين باب مطرح مي كند. از پياز زعفران مي توان به عنوان يك ماده غذايي مفيد و مغزي. چون سيب زميني، سماروغ (نام پارسي قارچ) و حتي آرد گندم، كه در مستند تاريخي و شواهد آن موجود است. بهره گرفت اين در حالي است، كه در سال جاري، در شهرستان تربت حيدريه (يعني بزرگترين منطقه زعفران خيز جهان در عصر حاضر) در موقع درآوردن پيازهاي زعفران از زمين زعفران زارها در فاصل 15 خرداد تا نيمه شهريور به منظور كاشت در مزارع جديد، هر كيلوگرم پياز زعفران كمتر از 100 تومان به فروش مي رسيد. جالب آنكه در همان موقع قيمت هر كيلو قارچ 1500، و سيب زميني بيشتر از 150 تومان بود.
زعفران
زعفران با نام علمي كركوس سائيوس گياهي از تيره زنبقيان با جام گلي مشتمل بر سه گلبرگ و سه كاسبرگ هم رنگ بنفش و رنگ بنفش روشن مايل به ارغواني، داراي سه پرچم زرد و كلاله سه شاخه اي به رنگ قرمز سير است. كه همه ايرانيان با اين رنگ خاص زعفران، كم و بيش آشنايي دارند. زراعت و تكثير گياهان زعفران به وسيله پياز آن صورت مي گيرد، به آن دليل كه تخمدان گل آن بارور نمي شود و توليد تخم نمي كند. پياز زعفران، سفيد رنگ، به اندازه فندق يا گردو با پوششي از الياف ظريف قهوه اي خاكي رنگ (شبيه به رنگ پوشش نارگيلي) است.
زعفران، در زمين هاي حاصلخيز، با خاك رسي شني، در نواحي بالاتر از عرض جغرافيايي 38 تا 42 درجه شمالي و ارتفاعي بيشتر از 1000 متر از سطح دريا به عمل مي آيد و محصول مطلوب مي دهد. خواجه رسيد الدين فضل الله همداني به درستي گفته است ‹‹زعفران›› به حسب آب و هوا وزمين هر ولايتي متفاوت شود. و پيش مردم چنان ‌‌]گمان[ باشد كه مگر زعفران هر جايي ]به عمل[ نمي آيد. جهت آن نمي كارند. نه چنان است، كه زعفران در زمين هاي ولايت گرمسير و سردسير ]به عمل[ بيايد. ليكن در سردسير بهتر آيد، چه في نفس الامر ارتفاعي ]محصولي[ سردسيري است… و اين ضعيف ]رشيد فضل الله[ بيخ ]پياز[ زعفران بسيار به تبريز و سلطانيه برده و كاشته اند، بسيار بهتر از همدان آمده و تجربه كرد كه در اكثر مواضع كه بكارند، نيكو آيد، و كم مؤنث ‹‹كم خرج و رنج›› است و بسيار پر فايده از اين جهت متاعي نيكوست.
مطابق نظر اكثر قدما و برخي از كارشناسان معاصر، بهترين موقع كشت آن قبل از رسيدن به احتمال پاييزي، در حدود 15 تا 25 شهريور است. موقع نخستين آبياري زعفران زار، در سال اول كشت و البته سالهاي بعد تا سال هفتم اواخر مهر تا نيمه آبان (متناسب با وضعيت اقليمي و شرايط آب و هوايي هر يك از مناطق) و هنگام رويش گياه 15 آبان تا نيمه آذرماه است. در هر هكتار معمولاً 5/3 تا 5 تن (در حدود نيم ميليون عدد) پياز زعفران كاشته مي شود. اگر عمليات زراعي، شخم عميق دو تا سه نوبت، كودكافي، گزينش پيازهاي درشت و سالم بذري، اتخاذ به موقع كشت و نخستين آبياري، به صورتصحيح و مطلوب انجام شده باشد، در سال اول كشت، ميزان محصول آن در حدود 75 تا 2 كيلوگرم در هكتار خواهد بود.
خواجه رشيد الدين فضل الله همداني، در سال 700 هجري طي شرحي عالمانه و دقيق از چگونگي كشت و كار زعفران سخن گفته است. گزارش او مبتني بر دانش هاي بومي و تجارب چند هزار ساله ايرانيان و نيز آزموده هاي شخصي اين حكيم دانشمند بزرگ است.‹‹زعفران را بيخ كارند … چنانكه در يك مركز زمين (در حدود يك متر مربع) پنجاه عدد دراندازند و قطعات تا چهل روز آب ندهند … و مدت سه (تا) پنج سال آن (پياز) در زمين بود و چون بيخ آن بچه بسيار بكند، در زمين نگنجد و ديگران را بي قوت گرداند، ضرورت شود بازكندن (پيازها)؛و چندان كه از زمين بركنند در پنج شش چندان زمين بازنشانند؛ و اگر زمين نداشته باشند تخم آن را به ديگري بفروشند تا باز نشانند؛ و سال اول كه بكارند، گل اندك بدهد. موازنه كرده اند، همان قدر بار بدهد كه خرج كشتن آن بود و سال هاي بعد به اضعاف بار بدهد و آفت آن را موش باشد.››
گفته رشيد الدين، حاوي نكاتي اقتصادي و فني است كه نيازي به شرح ندارد. بهتر است در خاتمه سال پنجم پيازها را از زعفران زار بركنند، چرا كه ميزان محصول و نيز كيفيت آن كاستي پيدا

تحقیق در مورد زعفران